Phân tích bài Tiến sĩ giấy ngắn gọn

Bài thơ "Tiến sĩ giấy" là một tác phẩm nổi tiếng của nhà thơ Nguyễn Khuyến và là bài thơ thuộc thể loại trào phúng với mục đích mỉa mai, châm biếm qua đó phê phán những điều tiêu cực trong xã hội

Dàn ý Phân tích bài Tiến sĩ giấy

1. Mở bài

Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: Phân tích bài thơ Tiến sĩ giấy.

2. Thân bài

- Hoàn cảnh sáng tác:

+ Được sáng tác vào cuối thế kỉ XX, dưới chế độ thực dân, nền văn hóa Nho học lụi tàn, các kì thi thời bấy giờ vô cùng mục nát.

- Phân tích 2 câu thơ đầu:

+ Tác giả đã miêu tả sự quyền lực, địa vị và uy tín của một người, được so sánh với các yếu tố như cờ, biển và cân đai.

+ Câu thơ sử dụng từ "cũng" để nhấn mạnh sự tương đồng.

+ Câu thơ cũng nhấn mạnh sự không thể vượt qua, không thể sánh bằng của ông Nghè.

- Phân tích 2 câu thơ tiếp:

+ Thân giáp bảng có thể hiểu là bề mặt của bảng, nơi mà những điều quan trọng được ghi chú và truyền đạt.

+ Đoạn thơ này có thể miêu tả sự quyền lực, địa vị và uy tín của một người, được so sánh với các yếu tố như cờ, biển và cân đai.

- Phân tích 2 câu thơ tiếp:

+ Đây có thể là một câu hỏi đặt ra để thể hiện sự ngạc nhiên hoặc sự kinh ngạc về sự nhẹ nhàng, thoải mái của tấm thân xiêm áo.

+ Đoạn thơ nhấn mạnh sự giản dị và giá trị thực sự của cuộc sống, đồng thời phê phán sự quan trọng quá mức đối với danh vọng và danh tiếng.

- Phân tích 2 câu thơ cuối:

+ Ám chỉ sự thoải mái, thoải mái, hoặc sự tươi trẻ, tinh tế.

+"Đồ chơi" ở đây có thể đại diện cho những thứ nhẹ nhàng, không quan trọng, trong khi "đồ thật" là những điều quan trọng, nghiêm túc.

+ Đoạn thơ này có thể là một lời nhắc nhở về việc giữ cho cuộc sống và giá trị thực của chúng ta không bị mất đi nhất là thời kì công nghệ đang phát triển.

3. Kết bài

Sơ lược lại nội dung muốn phản ánh

Phân tích bài Tiến sĩ giấy

Thơ trào phúng là một thể loại thơ mà những câu thơ được sử dụng để châm biếm, mỉa mai hoặc chế nhạo một cá nhân, một nhóm người hoặc một tình huống. Một trong những tác phẩm tiêu biểu cho thể loại thơ trào phúng phải kể đến là tác phẩm Tiến sĩ giấy của Nguyễn Khuyến.

"Cũng cờ, cũng biển, cũng cân đai,
Cũng gọi ông nghè có kém ai.
Mảnh giấy làm nên thân giáp bảng,
Nét son điểm rõ mặt văn khôi.
Tấm thân xiêm áo sao mà nhẹ?
Cái giá khoa danh ấy mới hời
Ghế tréo lọng xanh ngồi bảnh chọe,
Nghĩ rằng đồ thật hoá đồ chơi!"

Bài thơ được sáng tác vào cuối thế kỉ XX, dưới chế độ thực dân, nền văn hóa Nho học lụi tàn, các kì thi thời bấy giờ vô cùng mục nát. Đứng trước thực trạng này, danh nho Nguyễn Khuyến đã viết bài thơ này. Mở đầu tác phẩm tác giả đã miêu tả sự quyền lực, địa vị và uy tín của một người, được so sánh với các yếu tố như cờ, biển và cân đai. ‘’Cũng cờ cũng biển cũng cân đai": Từ ngữ này sử dụng các yếu tố như cờ, biển và cân đai để ám chỉ sự quyền lực, uy quyền hoặc sự địa vị xã hội. Câu thơ sử dụng từ "cũng" để nhấn mạnh sự tương đồng."Ông Nghè" là một người có quyền lực, địa vị cao trong xã hội. Câu thơ này có thể miêu tả sự tương đồng, sự đồng nhất giữa các yếu tố như cờ, biển và cân đai, và sự tương đồng này cũng ám chỉ sự quyền lực, uy quyền hoặc sự địa vị xã hội. Câu thơ cũng nhấn mạnh sự không thể vượt qua, không thể sánh bằng của ông Nghè, ngụ ý rằng ông Nghè là một người có địa vị, quyền lực và không ai có thể vượt qua hay sánh bằng. Câu thơ miêu tả về sự quyền lực, địa vị và uy tín của một người trong xã hội, đồng thời nhấn mạnh sự không thể vượt qua, không thể sánh bằng của ông Nghè.

‘’Mảnh giấy làm nên thân giáp bảng,
Nét son điểm rõ mặt văn khôi.’’

      Nghệ thuật đối được Nguyễn Khuyến sử dụng hết sức đắc địa. "Mảnh giấy" đối với "thân giáp bảng", "nét son" đối với "mặt văn khôi". "Mảnh giấy làm nên thân giáp bảng’’.Thân giáp bảng có thể hiểu là bề mặt của bảng, nơi mà những điều quan trọng được ghi chú và truyền đạt. ‘’Nét son điểm rõ mặt văn khôi" ám chỉ sự trang trọng, quý phái của một tấm giấy được sử dụng để làm giáp bảng hoặc viết văn bản quan trọng. Đoạn thơ này có thể miêu tả sự quyền lực, địa vị và uy tín của một người, được so sánh với các yếu tố như cờ, biển và cân đai. Ông Ghè có vẻ ngoài của một tiến sĩ thực thụ nhưng kiến thức thực sự của ông lại nhẹ như một tờ giấy và một nét son. Qua đó, ta thấy nhà thơ đã bộc lộ rõ nét một chế độ giáo dục mục ruỗng. Ông đã cảm nhận tiến sĩ chỉ như mảnh giấy, nét son. Bởi mảnh giấy và nét son được sử dụng để tạo ra một hình ảnh trang trọng, quý phái, nhưng sâu bên trong thì vô cùng ngu ngốc, không còn một chút tài đức nào.

‘’Tấm thân xiêm áo sao mà nhẹ?
Cái giá khoa danh ấy mới hời’’

Đoạn thơ này có hai câu: Câu thứ nhất đặt câu hỏi: Tấm thân xiêm áo sao mà nhẹ? Đây có thể là một câu hỏi đặt ra để thể hiện sự ngạc nhiên hoặc sự kinh ngạc về sự nhẹ nhàng, thoải mái của tấm thân xiêm áo. Tấm thân xiêm áo có thể được hiểu là một biểu tượng cho cuộc sống đơn giản, không phức tạp. "Cái giá khoa danh ấy mới hời" có thể được hiểu là giá trị của danh vọng, uy tín, danh tiếng chỉ là một cái giá rẻ. Điều này có thể ám chỉ rằng danh vọng và danh tiếng không đáng giá bằng những giá trị khác trong cuộc sống. Đoạn thơ nhấn mạnh sự giản dị và giá trị thực sự của cuộc sống, đồng thời phê phán sự quan trọng quá mức đối với danh vọng và danh tiếng. Đến hai câu cuối, sự mỉa mai của bài thơ mới thực sự đạt đến đỉnh điểm, phá hủy sự thật và sự giả dối của câu trước:

‘’ Ghế tréo lọng xanh ngồi bảnh chọe,
Nghĩ rằng đồ thật hoá đồ chơi!’’

"Ghế tréo lọng xanh ngồi bảnh chọe" mô tả một hình ảnh về việc ngồi trên một chiếc ghế tréo lọng màu xanh, và người ngồi được mô tả là "bảnh choẹ", "Ghế treo lọng xanh" có thể. Cụm từ "bảnh choẹ" có thể ám chỉ sự thoải mái, thoải mái, hoặc sự tươi trẻ, tinh tế. Câu thứ hai nói về việc nghĩ rằng "đồ thật hoá đồ chơi. "Đồ chơi" ở đây có thể đại diện cho những thứ nhẹ nhàng, không quan trọng, trong khi "đồ thật" là những điều quan trọng, nghiêm túc. Đoạn thơ này có thể là một lời nhắc nhở về việc giữ cho cuộc sống và giá trị thực của chúng ta không bị mất đi nhất là thời kì công nghệ đang phát triển, nơi mà đôi khi sự giả mạo có thể che đậy giá trị thực sự.

Bài thơ "Tiến sĩ giấy" đã đóng góp cho xã hội Việt Nam lúc bấy giờ trong việc khơi dậy nhận thức xã hội và đấu tranh cho sự công bằng, bình đẳng. Đây cũng là một trong những tác phẩm văn học nổi tiếng của Nguyễn Khuyến và được coi là biểu tượng của phong trào cải cách xã hội, giáo dục trong lịch sử Việt Nam.