Phân tích bài thơ Nhớ đồng của Tố Hữu
Quê hương trong thơ của Tố Hữu xuất hiện với những cảnh đẹp không nơi đâu có được. Bởi với những người yêu thương quê hương, không có nơi đâu sáng được với quê nhà, là nơi gửi trọn nỗi niềm thương nhớ. Để hiểu thêm về nỗi niềm ấy, mời các em đến với bài viết phân tích bài thơ Nhớ đồng của Tố Hữu.
Bài thơ Nhớ đồng của Tố Hữu
Gì sâu bằng những trưa thương nhớ
Hiu quạnh bên trong một tiếng hò!
Đâu gió cồn thơm đất nhả mùi
Đâu ruồng tre mát thở yên vui
Đâu từng ô mạ xanh mơn mởn
Đâu những nương khoai ngọt sắn bùi?
Đâu những đường cong bước vạn đời
Xóm nhà tranh thấp ngủ im hơi
Giữa dòng ngày tháng âm u đó
Không đổi, nhưng mà trôi cứ trôi...
Gì sâu bằng những trưa hiu quạnh
Ôi ruộng đồng quê thương nhớ ơi!
Đâu những lưng cong xuống luống cày
Mà bùn hy vọng nức hương ngây
Và đâu hết những bàn tay ấy
Vãi giống tung trời những sớm mai?
…..
Cho tới chừ đây, tới chừ đây
Tôi mơ qua cửa khám bao ngày
Tôi thu tất cả trong thầm lặng
Như cánh chim buồn nhớ gió mây.
Gì sâu bằng những trưa hiu quạnh
Ôi ruộng đồng quê thương nhớ ơi!
Phân tích bài thơ Nhớ đồng của Tố Hữu
Bài thơ Nhớ đồng của Tố Hữu thể hiện tình cảm nhớ nhung, nhớ về quê hương, đồng quê và cuộc sống nông thôn. Thơ mang đậm nỗi nhớ trong những khoảnh khắc im lặng và buồn bên trong một tiếng hò xa xăm. Tác giả tả nét đẹp của quê hương với những hình ảnh như đất đỏ mùi cồn thơm, ruồng tre mát, đường cong bước vạn đời, những ngôi nhà tranh thấp và nương khoai ngọt sắn bùi.
Bài thơ bắt đầu bằng sự miêu tả về tiếng hò, một tiếng hò đơn độc và lẻ loi giữa trời trưa. Tiếng hò này trở thành nguồn cảm hứng cho tác giả thể hiện nỗi nhớ và cảm xúc hiu quạnh bên trong mình. Người tù cộng sản bị cách biệt với cuộc sống bên ngoài và tiếng hò trở thành một cách để họ cảm nhận sự hiu quạnh của cuộc sống. Bài thơ nhấn mạnh sự cách biệt và sự xa cách giữa người tù và cuộc sống bên ngoài qua những hình ảnh về đồng quê, như cồn thơm, ruồng tre mát, ô mạ xanh mơn mởn, nương khoai ngọt sắn bùi, chiều sương phủ bãi đồng và con đường quen thuộc. Tố Hữu cũng thể hiện sự nhớ nhung đối với những người thân yêu và cuộc sống bên ngoài. Ông miêu tả những hình ảnh lưng cong xuống luống cày, những bàn tay vãi giống và một giọng hò đưa bố mẹ già xa đơn chiếc. Những hình ảnh này tái hiện lên trước mắt tác giả và kích thích tình cảm của ông đối với những người thân quen và quê hương. Ông nhớ về những ngày xưa, khi ông còn tự do hoạt động cách mạng và những niềm đam mê lý tưởng, khao khát tự do vẫn cháy bỏng trong lòng ông.
Những hình ảnh này đan xen với những nỗi nhớ về người thân, như mẹ già xa đơn chiếc và những hồn thân tự thuở xưa, đơn giản và chất phác như đất quê. Tuy nhiên, trong những nỗi nhớ và tình cảm với quê hương, tác giả cũng phải đối mặt với sự xa cách và cách biệt. Ôi thương nhớ xa xôi và những ngày xưa chỉ còn trong ký ức. Tuy vậy, cuối cùng, tác giả cảm nhận được sự nhẹ nhàng và hạnh phúc khi tìm thấy chính mình, như con chim cà lơi bay lượn và ca hát trong nắng vui của đồng quê. Diễn biến tâm trạng của Tố Hữu trong bài thơ được thể hiện rõ qua cách sử dụng hình ảnh và từ ngữ. Tiếng hò đã gợi lên nỗi nhớ và tâm trạng nhà thơ và từ đó, ông biểu đạt những tình cảm chân thật và da diết của mình. Từ những hình ảnh về đồng quê và con người, ông tái hiện nỗi nhớ đậm đà và tình yêu sâu sắc đối với cuộc sống bên ngoài nhà tù. Những cảm xúc này không chỉ là những niềm nhớ thương đằng sau là nỗi phẫn uất và bất bình với thực tại, mà còn là sự khao khát và hy vọng về tự do.
Từng dòng thơ Nhớ đồng của ông đưa chúng ta vào thế giới tâm trạng của người tù cộng sản, đồng thời khắc họa một cách sống động những nỗi nhớ và tình yêu da diết đối với quê hương và cuộc sống bên ngoài. Bài thơ này là một tuyên ngôn về sự tự do, tình yêu Tổ quốc và khát vọng giải phóng trong nay mai.
