Phân tích bài thơ Nguyệt cầm của Xuân Diệu

Xuân Diệu được biết đến là một nhà thơ giàu tình cảm và luôn khao khát hướng tới vẻ đẹp của thiên nhiên. Tuy nhiên, cũng có một số tác phẩm có nét đặc sắc riêng phá tan cái gọi là thâm căn cố đế ấy. Để tìm hiểu về vẻ mới lạ ấy, mời các em đến với bài viết phân tích bài thơ Nguyệt cầm của Xuân Diệu.

Phân tích bài thơ Nguyệt cầm của Xuân Diệu

Bài thơ Nguyệt Cầm của Xuân Diệu là một tác phẩm văn chương nổi tiếng trong thời kỳ thơ ca lãng mạn ở Việt Nam, xuất hiện trong giai đoạn từ 1930 đến 1945. Trong thời kỳ này, văn chương Việt Nam đã chịu ảnh hưởng sâu sắc từ thi pháp thơ tượng trưng của Pháp, tạo nên một thế giới vừa thống nhất trong tình âm u, vừa huyền bí độc đáo. Trong đó nổi bật nhất là hình ảnh ánh trăng, một đề tài phổ biến và quen thuộc.

Tuy ánh trăng là một đề tài đã được khai thác nhiều lần trong văn chương, nhưng Xuân Diệu đã thể hiện một cách sáng tạo và độc đáo thông qua bài thơ “Nguyệt Cầm”. Ông không chỉ tìm kiếm một khía cạnh mới để khám phá, mà còn kết hợp hình ảnh trăng với một đối tượng khác hoàn toàn không liên quan, đó chính là cây đàn cầm. Kết quả là một tác phẩm độc đáo và thành công mang tên “Nguyệt Cầm”. Bài thơ Nguyệt Cầm của Xuân Diệu thể hiện những cảm xúc và tình cảm trữ tình, đậm chất lãng mạn, đặc biệt là những ẩn ý của cảm xúc đó được thể hiện thông qua hình ảnh mới lạ của nguyệt cầm. Từ tiêu đề của bài thơ, ta có thể liên tưởng đến sự hòa quyện của ánh trăng trong bản nhạc của người nghệ sĩ, tạo ra không chỉ khung cảnh tuyệt đẹp mà còn âm thanh du dương, quyến rũ, hấp dẫn người đọc.

Bài thơ bắt đầu bằng việc mở ra không gian của một đêm trăng, với ánh trăng nhập vào “cung nguyệt” và tạo nên sự lạnh lẽo. Xuân Diệu tạo ra một hình ảnh sự tiếp xúc giữa ánh trăng và cây đàn cầm thông qua động từ “nhập”, tạo nên sức ám ảnh mạnh mẽ, tạo ra sự hợp nhất giữa hai yếu tố này. Sự hợp nhất đó tạo ra sự choáng ngợp và cảm giác hơi lạnh len lỏi trong tâm trí, như được mô tả trong dòng cảm nhận “Trăng nhập vào đây cung nguyệt lạnh”. Câu thơ tiếp theo “Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần” cho thấy vầng trăng không chỉ là một hiện tượng thiên nhiên mà còn như một con người, có cảm xúc thương nhớ. Cung đàn cũng được miêu tả là u uất, lặng lẽ trong giai điệu “Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm”, tạo ra hình ảnh của một chuyện tình buồn. Câu thơ tiếp theo “Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân” mô tả ánh trăng rơi xuống như những giọt lệ sầu thương, sử dụng âm thanh để tái hiện hình ảnh này.

 

Trong các khổ thơ tiếp theo, Xuân Diệu mô tả không gian đêm trăng là không gian của mùa thu với không gian “mây vắng, trời trong, đêm thủy tinh”. Ánh sáng của vầng trăng trên bầu trời mang đến sự lung linh, tạo nên sự rung động cho người đón nhận. Tác giả kết nối âm thanh của cây đàn cầm với hình ảnh này, tạo nên sự hòa quyện và cảm xúc đặc biệt. Trong cách viết của Xuân Diệu, bài thơ “Nguyệt Cầm” tạo nên một không gian tưởng tượng đầy huyền bí và cảm xúc trữ tình. Nhà thơ sử dụng hình ảnh trăng và cây đàn cầm để tạo ra sự giao hòa giữa âm thanh và hình ảnh, giữa không gian và cảm nhận. Hình ảnh ánh trăng lạnh lẽo và giọt lệ ngân của nó tạo nên một khung cảnh u buồn và đầy xúc động. Âm thanh của cây đàn cầm được miêu tả như một âm nhạc đầy u uất và đắm say, gợi lên những cảm xúc sâu sắc và những kỷ niệm đau thương.

Từ việc kết hợp hai yếu tố khác nhau là trăng và cây đàn cầm, Xuân Diệu đã tạo ra một tác phẩm độc đáo và tinh tế, cho thấy sự tài năng và tầm nhìn sáng tạo của mình. Bài thơ Nguyệt Cầm không chỉ đơn thuần là một bài thơ về trăng, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật sâu sắc và lôi cuốn. Nó thể hiện sự kết hợp tinh tế giữa âm thanh và hình ảnh để tái hiện những cảm xúc trữ tình và huyền bí của tác giả.