Đề bài: Nghị luận làm rõ mối quan hệ giữa nhan đề và khía cạnh nội dung trong Ca cấp cứu thành công
CA CẤP CỨU THÀNH CÔNG
Ngày 31 tháng 12 năm 1989.
Đêm khuya. Trong một phòng bệnh tại một bệnh viện.
Giám đốc Chu của Xưởng sản xuất cán nguội đứng ngồi không yên, cứ chốc chốc lại đưa tay lên nhìn đồng hồ, lòng ông như lửa đốt dõi theo một bệnh nhân đang nằm hôn mê trên giường bệnh.
Nửa tháng trước, thành phố có thông báo sau Tết sẽ tổ chức Hội nghị giao lưu kinh nghiệm dây chuyền sản xuất an toàn, biểu dương các đơn vị tiên tiến. Xưởng sản xuất cán nguội của ông Chu được chỉ định có bài phát biểu quan trọng trong cuộc họp ấy.
Giám đốc Chu lập tức cho gọi những nhân viên ưu tú lên, trực tiếp giao nhiệm vụ soạn thảo bài phát biểu và giám sát rất cẩn thận. Mọi người đã làm việc rất nỗ lực và qua mười ngày mười đêm, cuối cùng họ đã thảo xong được một bài phát biểu cả chục ngàn chữ. Trong bài phát biểu giới thiệu rất tỉ mỉ về tư tưởng chỉ đạo cơ bản của xưởng sản xuất, đó là: Trong năm, xưởng không để xảy ra vụ tai nạn lao động nghiêm trọng nào. Ngoài ra, bài phát biểu còn đề cập đến những kinh nghiệm để đảm bảo an toàn lao động. Giám đốc Chu sẽ đích thân đọc bài phát biểu này tại hội nghị.
Vậy mà, trong giờ phút hết sức quan trọng ấy, ở xưởng sản xuất của ông lại xảy ra sự cố nghiêm trọng về an toàn lao động đến vậy!
Bệnh nhân vẫn chìm trong tình trạng hôn mê. Các bác sĩ đã tiến hành truyền máu, tiêm, tiếp o-xi… Nhưng, tất cả dường như đều không chút tác dụng!
Giám đốc Chu khẩn cầu bác sĩ: “Bác sĩ à, mong ông hãy nghĩ trăm phương ngàn kế giúp tôi, làm sao để kéo được sự sống cho bệnh nhân này, chỉ cần ông ấy không chết trong năm nay là được. Nếu được như vậy, xưởng chúng tôi sẽ gửi một vạn đồng để cảm ơn bệnh viện”.
Trên giường bệnh, bệnh nhân vẫn nhọc nhằn từng đợt thở thoi thóp. Xung quanh, mười mấy bác sĩ và y tá vẫn túc trực.
Thời gian trôi đi từng giây chậm chạp. Bầu không khí trong phòng bệnh vô cùng căng thẳng.
Và… bệnh nhân đã trút hơi thở cuối cùng. Tiếng khóc của người thân nức nở, vảng vất trong đêm tối.
Giám đốc Chu và các bác sĩ, mọi người không hẹn mà cùng giơ tay lên nhìn đồng hồ. Kim đồng hồ lúc đó chỉ đúng 0 giờ 1 phút.
“Tốt rồi, tốt quá rồi!”, Giám đốc Chu vô cùng xúc động, ra bắt tay từng vị bác sĩ: “Cảm ơn các bác sĩ, cảm ơn các bác sĩ nhiều lắm!”
(Phàn Phát Giá, trích từ Truyện ngắn Trung Quốc hiện đại, nhiều tác giả, NXB HNV, 2003, tr.49-50)
Bài làm
Trong màn đêm u tối của ngày cuối năm 1989, một câu chuyện đầy nghẹt thở và căng thẳng đang diễn ra tại một phòng bệnh trong một bệnh viện nhỏ nơi thành phố. Dưới ánh đèn yếu ảo, hình ảnh của Giám đốc Chu, một người đàn ông với ánh mắt lo lắng và cụt ngủn, đang nhấn chìm trong cảm xúc và bất an, nhìn xuống một giường bệnh nơi một bệnh nhân đang nằm hôn mê. Không phải lo lắng cho tính mạng đang ngàn cân treo sợi tóc của bệnh nhân, mà là lo lắng đến danh tiếng của mình. Thông qua “Ca cấp cứu thành công”, ta thấy được thói tham hư vinh của con người, sự quan trọng giữa nội dung và hình thức bởi hình thức không chỉ là vẻ bề ngoài.
Hình thức là những yếu tố hình thành bề ngoài của sự vật, là biểu hiện hoặc chứa đựng nội dung. Còn nội dung là mặt bên trong của sự vật, cái được hình thức chứa đựng hoặc biểu hiện. Nhan đề “Ca cấp cứu thành công” ngắn gọn và súc tích, nhưng lại chứa đựng một lượng thông điệp và ý nghĩa sâu xa. Trước hết, từ “Ca cấp cứu” đề cập đến một tình huống cấp bách, khẩn cấp, trong đó có nguy cơ đe dọa tính mạng hoặc sức khỏe của một cá nhân. Tuy nhiên, ngữ cảnh của câu chuyện lại làm nổi bật việc sử dụng “cấp cứu” không phải để cứu người mà là để “cứu” thành tích, danh dự cho xưởng sản xuất cán nguội. Điều này cho thấy sự châm biếm, mỉa mai đối với việc đặt lợi ích của doanh nghiệp lên trên tính mạng và sức khỏe của con người.
Tiếp theo, từ “thành công” trong nhan đề đề cập đến việc giữ cho bệnh nhân sống sót đến thời điểm cuối cùng của năm, chỉ đúng một phút sau nửa đêm. Nhan đề “Ca cấp cứu thành công” mang ý nghĩa mỉa mai, châm biếm sâu cay. “Ca cấp cứu” không hướng đến mục đích cứu người mà là “cứu” thành tích, “cứu” danh dự cho xưởng sản xuất cán nguội. “Thành công” ở đây là sự sống sót của bệnh nhân được kéo dài đến 0 giờ 1 phút ngày 1 tháng 1 năm mới, giúp xưởng che giấu tai nạn lao động, giữ được thành tích an toàn trong năm. Tuy nhiên, sự sống sót của bệnh nhân này không phải là do nỗ lực chăm sóc y tế mà hơn là để giữ cho xưởng sản xuất tránh khỏi các hậu quả tiêu cực của một vụ tai nạn lao động. Từ “thành công” ở đây trở nên mỉa mai và châm biếm, đánh giá lại các giá trị được đặt lên hàng đầu trong xã hội, nhấn mạnh vào sự đối xử vô trách nhiệm và thiếu nhân văn từ phía các nhà quản lý. Các hình ảnh và chi tiết trong tác phẩm, từ “Đêm khuya” đến “0 giờ 1 phút”, tất cả đều tạo ra một không khí căng thẳng và đen tối, phản ánh sự trái ngược giữa ý nghĩa bề ngoài của nhan đề và sự thực của câu chuyện. Thông qua câu truyện, tác giả phê phán gay gắt thói háo danh, chạy theo thành tích, coi trọng hình thức, bất chấp tính mạng con người. Nêu lên tiếng nói cảnh tỉnh về những hệ lụy của việc đặt nặng thành tích, quan liêu, vô trách nhiệm trong công tác quản lý. Từ đó ta cũng thấy được một thực trạng đáng buồn hiện nay trong xã hội, giúp người đọc nhận thức rõ hơn về tác hại của thói háo danh, chạy theo thành tích, đồng thời khơi gợi lòng trắc ẩn, sự đồng cảm cho những người lao động thấp yếu.
Nhan đề và nội dung không chỉ là hai khái niệm độc lập, mà chúng hoàn toàn tương tác với nhau, tạo ra một bức tranh sâu sắc về bản chất của con người và xã hội. Qua việc phản ánh một thực tế đau lòng, tác giả đã mô tả một tình huống không chỉ mô phỏng mà còn nhấn mạnh lên sự vô trách nhiệm và thói háo danh trong xã hội hiện đại. Do đó, chúng ta cần suy ngẫm và hành động để đảm bảo rằng trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta không bao giờ lãng quên điều quan trọng nhất – tính người và nhân đạo.