Soạn văn 8 bài Lặng lẽ Sapa ngắn nhất
Hướng dẫn Soạn văn 8 bài Lặng lẽ Sapa ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 8 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học
I. Tìm hiểu chung về tác phẩm
1. Tác giả Nguyễn Thành Long
- Nguyễn Thành Long (1925 – 1991), quê ở huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, là con một trong gia đình viên chức nhỏ.
- Sau Cách mạng Tháng Tám, Nguyễn Thành Long tham gia hoạt động văn nghệ trong những năm kháng chiến chống Pháp (1946-1954) ở Nam Trung Bộ và bắt đầu viết văn vào thời gian này. Sau 1954, tập kết ra Bắc, Nguyễn Thành Long chuyển về sáng tác và biên tập ở các báo chí, nhà xuất bản.
- Nguyễn Thành Long là cây bút chuyên viết về truyện ngắn và kí.
2. Tìm hiểu tác phẩm Lặng lẽ Sapa
a. Thể loại và xuất xứ
Lặng lẽ Sapa thuộc thể loại truyện ngắn, được sáng tác năm 1970, trong chuyến đi thực tế của tác giả ở Lào Cai. Đây là một truyện ngắn tiêu biểu ở đề tài viết về cuộc sống mới hòa bình, xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.
b. Bố cục văn bản
- Phần 1 (từ đầu đến “Kìa, anh ta kia”): Anh thanh niên qua lời kể của bác lái xe.
- Phần 2 (tiếp theo đến “không có vật gì như thế”): Cuộc gặp gỡ, trò chuyện giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư và anh thanh niên.
- Phần 3 (còn lại): Cuộc chia tay giữa ba người
c. Nội dung và giá trị của tác phẩm
* Nội dung:
Truyện ngắn khắc họa thành công hình ảnh những con người lao động thầm lặng công hiến cho đời mà tiêu biểu là nhân vật anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh núi cao. Qua đó ngợi ca vẻ đẹp của người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng nhưng quan trọng vô cùng.
* Giá trị nghệ thuật:
Tác phẩm thành công trong việc xây dựng tình huống, miêu tả nhân vật từ nhiều điểm nhìn tạo tính khách quan, kết hợp nhuần nhuyễn giữa tự sự và trữ tình.
II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
Trước khi đọc
Câu 1 trang 15 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Nêu suy nghĩ của em về những người đang sống ở nơi xa xôi, hẻo lánh và làm các công việc vất vả, âm thầm.
Lời giải:
Em thấy những người đang sống ở nơi xa xôi, hẻo lánh và làm các công việc vất vả, âm thầm là những con người dũng cảm và kiên cường, rất đáng để nêu gương và tôn trọng.
Đọc văn bản
Câu 1 trang 18 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Vì sao người họa sĩ có cảm giác bối rối?
Lời giải:
Người họa sĩ có cảm giác bối rối vì ông đã bắt gặp một vẻ đẹp - điều ông vẫn ao ước được biết.
Câu 2 trang 20 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Vì sao họa sĩ phác họa bức chân dung anh thanh niên ngay trong lần đầu gặp mặt?
Lời giải:
Họa sĩ phác họa bức chân dung anh thanh niên ngay trong lần đầu gặp mặt vì ông họa sĩ đã xúc động trước sự cởi mở, chân thành của anh thanh niên.
Câu 3 trang 21 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Ông họa sĩ và cô kĩ sư có thái độ, cảm xúc như thế nào khi chia tay anh thanh niên?
Lời giải:
Khi chia tay anh thanh niên, ông họa sĩ và cô kỹ sư đều thấy lưu luyến, tiếc nuối, muốn ở thêm chút nữa.
Sau khi đọc
Câu 1 trang 22 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Xác định đề tài của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa.
Lời giải:
Đề tài của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa nói về những người lao động đảm nhận các công việc thầm lặng, đóng góp vào công cuộc xây dựng đất nước trong những năm 1970.
Câu 2 trang 22 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Tóm tắt tác phẩm và nêu nhận xét về kiểu cốt truyện.
Lời giải:
Tóm tắt:
"Lặng lẽ Sa Pa" kể về cuộc gặp gỡ tình cờ giữa các nhân vật: ông họa sĩ già, cô kỹ sư trẻ, bác lái xe và anh thanh niên làm khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn. Trong một lần tình cờ, họ đã gặp được nhau và ai cũng mang trong mình những cảm xúc khác lạ với lần đầu này. Khi nghe anh thanh niên bộc bạch về công việc, về cuộc sống, về những suy nghĩ của mình, ông họa sĩ và cô kỹ sư đều rất ngưỡng mộ và bày tỏ tình cảm, cảm xúc của mình với nhân vật này. Ông họa sĩ đã kịp ghi lại ký họa chân dung anh. Anh muốn giới thiệu với ông họa sĩ những người khác xứng đáng hơn để vẽ. Họ chia tay nhau trong niềm xúc động.
=> Đây là một cốt truyện đơn giản xoay quanh tình huống gặp gỡ bất ngờ.
Câu 3 trang 22 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Nhân vật anh thanh niên được nhà văn miêu tả qua những chi tiết nào (ngoại hình, lời nói, hành động, suy nghĩ, hoàn cảnh sống, công việc, mối quan hệ với các nhân vật khác)? Hãy dựa vào một số chi tiết tiêu biểu để nhận xét về tính cách của nhân vật.
Lời giải:
Các chi tiết miêu tả nhân vật anh thanh niên:
- Ngoại hình: hai mươi bảy tuổi, tầm vóc bé nhỏ, nét mặt rạng rỡ,...
- Hoàn cảnh sống: sống một mình trên đỉnh núi, bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo; căn nhà ba gian rất gọn gàng, ngăn nắp; có niềm vui đọc sách,...
- Công việc: làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét: đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự báo thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu
- Lời nói: tâm sự với ông hoạ sĩ và cô kĩ sư về công việc của mình; lời giới thiệu những người khác xứng đáng hơn mình để ông hoạ sĩ vẽ chân dung
- Hành động: lấy khúc cây chắn ngang đường để gặp mọi người, trao bó hoa cho cô kĩ sư trẻ,..
- Cảm xúc, suy nghĩ: khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được?; Nhưng từ hôm ấy, cháu sống thật hạnh phúc,...
- Quan hệ với các nhân vật khác: gửi bác lái xe củ tam thất vì “bác gái vừa ốm dậy”; trao bó hoa đã cắt cho cô kĩ sư nông nghiệp trong lần đầu gặp gỡ, “ấn cái làn trứng” vào tay ông hoạ sĩ để mọi người ăn trưa.
- Nhận xét tích cách: là một chàng trai có lối sống giản dị, ngăn nắp, khiêm tốn, yêu công việc và có trách nhiệm với những gì mình làm
Câu 4 trang 22 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Chân dung nhân vật anh thanh niên hiện ra qua cảm nhận và suy nghĩ của những nhân vật nào? Cách xây dựng nhân vật như vậy có tác dụng gì?
Lời giải:
- Chân dung nhân vật anh thanh niên được hiện ra qua cảm nhận, suy nghĩ của các nhân vật: bác lái xe, ông họa sĩ và cô kĩ sư.
- Cách xây dựng nhân vật như vậy có tác dụng giúp nhân vật hiện lên qua cái nhìn đa chiều, khiến vẻ đẹp của nhân vật càng thêm trong sáng, lấp lánh, nhưng vẫn gợi cảm giác chân thực.
Câu 5 trang 22 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Tìm một số chi tiết thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật ông họa sĩ về con người và nghệ thuật. Trên cơ sở đó, em hãy nhận xét về vai trò của nhân vật này trong tác phẩm.
Lời giải:
Một số chi tiết thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật ông họa sĩ về con người và nghệ thuật là:
- Về con người: Vì họa sĩ đã bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ước được biết, ôi, một nét thôi đủ khẳng định một tâm hồn, khơi gợi một ý sáng tác, một nét mới đủ là giá trị một chuyến đi dài.
- Về nghệ thuật: Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành được sáng tác còn là một chặng đường dài,…
=> Nhận xét: Nhân vật ông họa sĩ có vai trò quan trọng, là điểm nhìn chủ yếu của tác phẩm.
Câu 6 trang 22 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Những bức tranh thiên nhiên Sa Pa tuyệt đẹp đã góp phần tạo nên chất thơ cho tác phẩm. Hãy chọn một đoạn văn tả cảnh Sa Pa mà em ấn tượng nhất và nêu cảm nhận.
Lời giải:
“Nắng bây giờ bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc dưới cái nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng. Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe.”
=> Đoạn văn trên cho ta cảm nhận được một bức tranh thiên nhiên Sa Pa đầy màu sắc, sinh động như một bức tranh với vẻ đẹp đặc trưng của nắng, gió, của mây trời giữa vùng núi cao Sa Pa. Qua việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật như liệt kê, nhân hóa, cảnh sắc thiên nhiên đã hiện lên một cách sinh động, hấp dẫn.
Câu 7 trang 22 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Tác phẩm gợi cho em những suy nghĩ, bài học gì?
Lời giải:
Tác phẩm gợi cho em những suy nghĩ, bài học về niềm vui trong lao động, đã giúp em thấy được nhiều hơn về sự cống hiến cho cộng đồng; trân trọng những con người lao động thầm lặng, hi sinh cho đất nước,…
