Soạn văn 8 bài Đổi tên cho xã ngắn nhất

Hướng dẫn Soạn văn 8 bài Đổi tên cho xã ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 8 Cánh diều chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học

I. Tìm hiểu chung về tác phẩm

1. Tác giả Lưu Quang Vũ

- Lưu Quang Vũ (1948 - 1988), là con trai của nhà viết kịch Lưu Quang Thuận.

- Ông sinh ra ở Phú Thọ nhưng đến năm 1954, gia đình ông chuyển về sống tại Hà Nội.

- Năm 1965 đến 1970, ông nhập ngũ và gia nhập Quân chủng phòng không – không quân.

- Năm 1970 - 1978, ông xuất ngũ là làm nhiều nghề để kiếm sống: làm ở Xưởng Cao su Đường sắt do Tạ Đình Đề làm Giám đốc, làm hợp đồng cho nhà xuất bản Giải phóng, chấm công trong một đội cầu đường, vẽ pa-nô, áp phích,...

- Năm 1978 - 1988, ông làm biên tập viên “Tạp chí sân khấu”.

- Giữa lúc tài năng đang vào độ chín, Lưu Quang Vũ qua đời trong một tai nạn ô tô trên quốc lộ số 5 tại Hải Dương, cùng với người bạn đời là nhà thơ Xuân Quỳnh và con trai Lưu Quỳnh Thơ.

- Ông để lại di sản văn học đồ sộ gồm kịch, thơ và tiểu luận, với các tác phẩm như Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Hương cây, Tôi và chúng ta, Sống mãi tuổi 17, Nàng Xita, Ngọc Hân công chúa,...

2. Tìm hiểu tác phẩm Đổi tên cho xã

a. Thể loại và xuất xứ

- Văn bản thuộc thể loại hài kịch, trích từ vở kịch Bệnh sĩ, trong Tuyển tập kịch, NXB Sân khấu Hà Nội, 1994.

b. Bố cục văn bản Đổi tên cho xã

- Phần 1 (Từ đầu đến…tiếng trống ngừng): Bối cảnh diễn ra cuộc họp.

- Phần 2 (tiếp theo đến…anh Văn Sửu và Ông Thìn): tuyên bố, phong các chức danh mới cho từng người trong xã.

- Phần 3 (phần còn lại): Tiếng cười của truyện.

c. Nội dung và giá trị nghệ thuật

* Nội dung:

- Văn bản đã nêu lên và phê phán một hiện tượng nhức nhối trong xã hội Việt Nam, đó là thích sĩ diện. Qua đó, phản ảnh thực trạng xảy ra ở nhiều cá nhân, cơ quan, tổ chức,…

* Giá trị nghệ thuật

- Sử dụng từ ngữ giản đơn, gần gũi với người đọc, người xem giúp thể hiện yếu tố hài hước và nội dung vở kịch trọn vẹn.

II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa

Đọc hiểu

Câu 1 trang 86 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Đoạn chữ in nghiêng mở đầu này có nhiệm vụ gì?

Lời giải:

Đoạn chữ in nghiêng mở đầu là giới thiệu về bối cảnh xảy ra câu chuyện.

Câu 2 trang 86 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Mục đích của cuộc họp là gì?

Lời giải:

Mục đích của cuộc họp là thông báo việc đổi tên xã.

Câu 3 trang 86 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Tên mới của xã khác gì tên cũ?

Lời giải:

Tên mới của xã là Hùng Tâm còn tên cũ của xã là Cà và Cà Hạ. Tên cũ không hay và không có ý nghĩa gì đặc biệt còn tên mới thì hay và có ý nghĩa hơn.

Câu 4 trang 87 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Vì sao một số dòng chữ được in nghiêng và để trong ngoặc đơn?

Lời giải:

Một số dòng chữ được in nghiêng và để trong ngoặc đơn vì chúng được dùng để miêu tả động tác mà diễn viên sẽ làm.

Câu 5 trang 87 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Tên các chức vụ được thay đổi ra sao?

Lời giải:

Ngoài tên xã thì tên các chức vụ cũng được thay đổi:

- Bạch Bá Thình từ chức Đội trưởng đội Sáu thành người giữ chức Chủ nhiệm Trung tâm Công nghệ kiêm Trưởng ban Ngoại vụ của Liên hợp xã.

- Lê Khắc Tự từ chức Tổ trưởng Tổ nề mộc thành người giữ chức Chủ nhiệm Trung tâm Xây dựng và kiến thiết cơ bản.

- Hà Thị Thủ từ chức Cửa hàng trưởng Cửa hàng mua bán xã thành người giữ chức Chủ nhiệm Công ty dịch vụ Thương nghiệp Hùng Tâm.

- Hà Văn Ruộng từ chức Đội trưởng đội Hai thành người giữ chức Chủ nhiệm Trung tâm Điều phối nhân lực và sản xuất nông nghiệp.

- Bà Độp từ chức Trưởng trại lợn thành người giữ chức Chủ nhiệm Trung tâm Chăn nuôi gia súc

Câu 6 trang 88 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Ngôn ngữ hài hước được thể hiện ở chi tiết nào?

Lời giải:

Ngôn ngữ hài hước được thể hiện ở chi tiết: Người hoạn lợn được mở một Trụ sở Hoạn lợn và được lấy với cái tên bớt thô là “Trung tâm Triệt sản gia súc Hùng Tâm”.

Câu 7 trang 89 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Ngôn ngữ của ông Nha ở đoạn này có gì gây cười?

Lời giải:

Ngôn ngữ của ông Nha ở đoạn này gây cười bởi sự thiếu hiểu biết và những phát ngôn của ông. Đầu tiên, ông có những phát ngôn không phù hợp với một cuộc họp trang trọng. Điều đáng cười nữa là ở chỗ ông muốn phát triển kinh tế nhưng những công việc vốn là lợi thế ở xã lại triệt để vứt bỏ, chuyển sang sản xuất pháo, thứ mà chính những người nhận nhiệm vụ quản lí cũng không hiểu rõ. Ông Nha càng cố nói những từ khoa học, thì càng lộ ra nhiều sự thiếu hiểu biết của mình như Trung tâm Công nghệ mà chỉ sản xuất có pháo.

Câu 8 trang 90 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Dự đoán kết quả đổi mới của ông Nha.

Lời giải:

Thông qua kế hoahcj của ông Nha thì ta có thể thấy kết quả đổi mới xã này sẽ thất bại và không đi tới đâu vì chúng không tổ chức, không khoa học.

CH cuối bài

Câu 1 trang 90 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Nội dung chính của văn bản Đổi tên cho xã là gì? Nội dung đoạn trích này liên quan như thế nào với tên vở kịch Bệnh sĩ?

Lời giải:

Nội dung chính của văn bản Đổi tên cho xã là cuộc họp thông báo những đổi mới của xã Hùng Tâm từ tên xã đến chức vụ của một số người.

Đoạn trích "Đổi tên cho xã" là phần mở đầu của vở kịch "Bệnh sĩ".

Câu 2 trang 90 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Quan sát văn bản và chỉ ra cách trình bày kịch bản có gì khác với cách trình bày một truyện ngắn, bài kí hoặc thơ. Nhận biết các chỉ dẫn sân khấu (các dòng chữ in nghiêng đặt trong ngoặc đơn) và chức năng của các chỉ dẫn ấy.

Lời giải:

- Điểm khác giữa cách trình bày kịch bản và cách trình bày một truyện ngắn, bài kí:

+ Trong cách trình bày kịch bản, nội dung được thể hiện qua các lời đối thoại của các nhân vật, lồng vào sử dụng những từ ngữ mang tính hài hước, gây cười.

+ Trong cách trình một truyện ngắn, bài kí, nội dung chủ yếu sẽ được thể hiện qua các lời văn.

Câu 3 trang 90 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Hãy phân tích một số đặc điểm hài kịch được thể hiện rõ ở văn bản Đổi tên cho xã.

Lời giải:

Một số đặc điểm hài kịch được thể hiện rõ ở văn bản Đổi tên cho xã là:

- Văn bản có sự mâu thuẫn giữa cái xấu và cái tốt. Ông Nha vẽ ra một viễn tưởng cao đẹp về một xã phát triển, giàu mạnh nhưng thực tế thì những gì ông làm đều chỉ đẩy người dân vào cái nghèo đói. Đó là sự tương phản giữa áo tưởng và thực tế.

- Nhân vật trong đoạn trích có sự không tương xứng giữa thực chất bên trong và hình thức bên ngoài, giữa suy nghĩ và hành động khiến việc làm trở nên lố bịch hài hước.

- Đoạn trích chủ yếu toàn là lời thoại giữa các nhân vật với nhau. Lời thoại bộc lộ được đặc điểm, tính cách, có yếu tố hài hước, gây cười.

- Đoạn trích cũng sử dụng thủ pháp trào phúng, phóng đại. Ví dụ: Ông Nha vẽ lên những viễn tưởng cao đẹp về một xã phát triển khoa học, giàu mạnh những thực tế nhưng thực tế chỉ là những lời nói sáo rỗng, giả dối, lố bịch.

Câu 4 trang 90 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Nhân vật ông Chủ tịch xã Toàn Nha tiêu biểu cho kiểu người nào trong xã hội? Hãy phân tích đặc điểm tính cách của nhân vật này.

Lời giải:

Nhân vật ông Chủ tịch xã Toàn Nha tiêu biểu cho kiểu người hư danh, háo danh, “bệnh” hình thức, …trong xã hội

- Đặc điểm tính cách của nhân vật này: Chú trọng đến cách tổ chức trang trí cuộc họp nhưng không trau chuốt cho ngôn ngữ, lời phát biểu, lời nói dài dòng, văn hoa, sáo rỗng.

Câu 5 trang 90 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Theo em, văn bản Đổi tên cho xã đã nêu lên và phê phán hiện tượng gì? Điều đó còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không?

Lời giải:

Theo em, văn bản Đổi tên cho xã đã nêu lên và phê phán một hiện tượng nhức nhối trong xã hội Việt Nam, đó là thích sĩ diện. Đó là một "căn bệnh" đã tồn tại từ rất lâu trước đây mà đến nay vẫn là một hiện tượng phổ biến trong xã hội

Câu 6 trang 90 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Bằng trải nghiệm của bản thân, em hãy nêu một số ý nói về tác hại của “bệnh sĩ” trong cuộc sống.

Lời giải:

Tác hại của bệnh sĩ: Khiến chúng ta luôn chạy đua với thành tích, cao sang mà không để ý những thứ đó có lợi hay hại.