Soạn văn 8 bài Bức thư của thủ lĩnh da đỏ ngắn nhất

Hướng dẫn Soạn văn 8 bài Bức thư của thủ lĩnh da đỏ ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học

I. Tìm hiểu chung về tác phẩm

1. Tác giả Xi – át – tơn

- Xi – át – tơn là một thủ lĩnh người da đỏ.

- Bức thư của thủ lĩnh Xi -át-tơn viết để trả lời Tổng thống thứ 14 của Mỹ Phreng – kiln Pi-ơ-xơ.

2. Tìm hiểu tác phẩm Bức thư của thủ lĩnh da đỏ

a. Thể loại và xuất xứ 

"Bức thư của thủ lĩnh da đỏ" là văn bản nghị luận được viết năm 1854 khi Tổng thống thứ 15 của nước Mĩ là Phreng-klin Pi-ơ-xơ tô ý muốn mua đất của người da đỏ, khi đó Thủ lĩnh Xi-át-tơn đã gửi bức thư này trả lời.

b. Bố cục bài Bức thư của thủ lĩnh da đỏ

Gồm 3 phần:

+ Phần 1: Từ đầu đến "cha ông chúng tôi" - Những điều thiêng liêng trong ký ức người da đỏ.

+ Phần 2: Tiếp đến "đều có sự ràng buộc" - Những lo âu của người da đỏ về đất đai, môi trường thiên nhiên sẽ bị tàn phá bởi người da trắng.

+ Phần 3: Còn lại - Khẳng định về vai trò của đất đai môi trường đối với cuộc sống.

c. Nội dung và giá trị nghệ thuật

* Nội dung:

Thể hiện được tình cảm gắn bó sâu nặng với quê hương, đất nước đồng thời phê phán, châm biếm lối sống và thái độ tình cảm của người da trắng.

* Giá trị nghệ thuật

- Nghệ thuật đối lập.

- Nghệ thuật trùng điệp: nhắc đi, nhắc lại một cách có dụng ý các từ, ngữ, cấu trúc câu ...)

II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa

Chuẩn bị đọc

Câu hỏi trang 58 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Theo em, vì sao thiên nhiên được ví như bà mẹ của muôn loài?

Lời giải:

Theo em, thiên nhiên được ví như bà mẹ của muôn loài vì con người hay động thực vật đều được nuôi dưỡng bởi các yếu tố tự nhiên, và thiên nhiên sinh ra vạn vật, nuôi dưỡng vạn vật.

Trải nghiệm cùng VB 

Câu 1 trang 59 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Các hình ảnh so sánh, liên tưởng trong đoạn văn này gợi ý nghĩa gì?

Lời giải:

Các hình ảnh so sánh, liên tưởng trong đoạn văn nhằm nhấn mạnh rằng người da đỏ và thiên nhiên là gia đình, là ruột thịt, là những gì gắn bó, thân thương nhất.

Câu 2 trang 60 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Việc lặp lại giả định “Nếu … bán cho Ngài mảnh đất này” có ý nghĩa gì?

Lời giải:

Việc lặp lại giả định “Nếu … bán cho Ngài mảnh đất này” có ý nghĩa nhấn mạnh rằng tôi chưa chắc chắn rằng sẽ bán mảnh đất đó và những mong muốn cao cả của nhân vật “tôi” về sự đảm bảo rằng phải giữ gìn và bảo vệ thiên nhiên.

Suy ngẫm và phản hồi 

Câu 1 trang 61 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Xác định hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản.

Lời giải:

Văn bản được chia ra làm 3 luận điểm với những bằng chứng cùng lí lẽ rõ ràng:

* Luận điểm 1: Kí ức của người da đỏ gợi nhắc những điều thiêng liêng:

- Mảnh đất của người da đỏ vô cùng thiêng liêng, là người mẹ của người da đỏ.

- Bông hoa là người chị, người em.

- Dòng nước là máu của tổ tiên người da đỏ

- Những tiếng thì thầm của dòng nước chính là những tiếng nói của cha ông với thế hệ sau.

* Luận điểm 2: sự khác nhau trong cách đối xử với đất đai và thiên nhiên giữa người da trắng và người da đỏ

- Đối với người da trắng:

+ Đất đai là kẻ thù, khi chinh phục được sẽ càng lấn tới.

+ Họ đối xử với đất và trời như những hàng hóa, tước đoạt được rồi lại bán đi.

+ Người da trắng không có nơi yên tĩnh, không quan tâm đến bầu không khí họ đang hít thở.

- Đối với người da đỏ:

+ Đất đai là mẹ nên họ vô cùng trân quý.

+ Họ rất biết trân trọng không khí.

+ Đối xử với muôn loài như người anh em.

* Luận điểm 3: Người da đỏ đưa ra kiến nghị để bảo vệ đất đai và thiên nhiên:

- Người da trắng phải đối xử với muông thú như những người anh em.

- Phải dạy con cháu biết quý trọng đất đai.

Câu 2 trang 61 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Văn bản chủ yếu hướng đến luận đề nào dưới đây? Lí giải dựa vào hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản.

a. Hồi đáp lời đề nghị mua đất của Tổng thống Mỹ

b. Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên

Lời giải:

Văn bản chủ yếu hướng đến luận đề b. Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Bắt đầu từ mong muốn mua lại vùng đất của người da đỏ của Tổng thống Mĩ Phreng – klin. Sau đó, thủ lĩnh người da đỏ Xi-át-tơn đã viết bức thư trả lời yêu cầu này và nhấn mạnh mối quan hệ của con người và thiên nhiên, con người phải bảo vệ đất đai, bảo vệ thiên nhiên chính là bảo vệ mạng sống của mình. Nhấn mạnh tất cả chúng ta phải có ý thức bảo vệ thiên nhiên, đặc biệt là người da trắng.

Câu 3 trang 61 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Phân tích mối liên hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng.

Lời giải:

Luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng có mối liên hệ chặt chẽ, không tách rời. Các luận điểm giúp làm sáng tỏ luận đề, các lí lẽ và dẫn chứng giúp tăng tính mạch lạc, logic và tăng tính thuyết phục, xác đáng.

Câu 4 trang 61 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Em hãy xác định câu văn thể hiện bằng chứng khách quan và ý kiến, đánh giá chủ quan của người viết trong đoạn trích sau:

Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác. Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần chết mòn trên những cánh đồng trơ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua. Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu nổi tại sao một con ngựa sắt nhả khói lại quan trọng hơn nhiều con trâu rừng mà chúng tôi chỉ giết để duy trì cuộc sống. Con người là gì, nếu cuộc sống thiếu những con thú?

Lời giải:

Câu văn thể hiện bằng chứng khách quan và ý kiến, đánh giá chủ quan của người viết trong đoạn trích là: Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác.

Câu 5 trang 62 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Em hiểu như thế nào về ý kiến: “Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra đối với những đứa con của Đất”? Tìm một số ví dụ từ thực tế để chứng minh cho cách hiểu của em.

Lời giải:

Em hiểu ý kiến: “Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra đối với những đứa con của Đất” có nghĩa là:

Đất là “Mẹ” bao dung, ban cho “những đứa con” của đất là chúng ta cái “tổ sống”: trú ngụ, trồng trọt… “Những đứa con” của đất khi đó chỉ biết dựa vào bà mẹ thiên nhiên của mình để sinh tồn: nơi để trú ngụ, để trồng trọt, chăn nuôi tạo nên mùa màng hoa trái, cảnh quan thiên nhiên để con người thưởng ngoạn…

- Một số ví dụ thực tế chứng minh:

+ Có đất chúng ta mới có thể xây nhà làm nơi sinh sống, trú ngụ.

+ Có đất mới có thể trồng trọt từ đó có cái ăn cái uống.

+ Nếu đất hư hại sẽ dẫn đến lũ lụt, sạt lở… khiến cuộc sống con người bị đe dọa.

Câu 6 trang 62 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Đoạn văn nào trong bức thư để lại cho em ấn tượng mạnh nhất? Chia sẻ ấn tượng của em với các bạn trong lớp

Lời giải:

- Đoạn văn trong bức thư để lại cho em ấn tượng mạnh nhất là: “Không khí quả là quý giá với người da đỏ… hương hoa đồng cỏ”.

→ Đọc đến đoạn này chúng ta càng hiểu rõ hơn về sự giao thoa giữa con người và thiên nhiên, mối quan hệ gắn bó tưởng chừng như không thể tách rời ấy đã động vào trái tim của người đọc, người nghe một cảm xúc thiêng liêng khó tả.

Câu 7 trang 62 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Theo em, con người cần ứng xử như thế nào với tài nguyên thiên nhiên và sự sống của muôn loài? Trình bày ý kiến của em về vấn đề này bằng một đoạn văn khoảng 150 chữ.

Lời giải:

Thiên nhiên mang đến cho chúng ta bao nhiêu là lợi ích. Thế nhưng con người chúng ta lại không biết tôn trọng, bảo vệ và giữ gìn chúng. Chúng khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách vô tội vạ. Chúng ta làm ô nhiễm tài nguyên nước cũng như không khí bằng các chất thải độc hại từ các nhà máy, xí nghiệp, các phương tiện giao thông thường ngày. Tất cả các khu rừng đều bị chúng ta tàn phá, chúng ta đốt rừng, chặt phá cây cối để tìm kiếm lợi nhuận riêng cho chính bản thân mình mà không nghĩ đến người khác.

Những nguồn lợi từ thiên nhiên mang đến cho cuộc sống chúng ta tưởng chừng như vô tận, nhưng nếu chúng ta không biết bảo tồn và gìn giữ sẽ dẫn đến việc tài nguyên bị cạn kiệt, môi trường bị ô nhiễm sẽ làm thủng tầng ô zôn, trái đất bị nóng lên cũng như nguy cơ hạn hán, lũ lụt càng nhiều. Chính chúng ta đã góp phần tạo nên những tác động nguy hại đến đời sống của bản thân chúng ta.

Thiên nhiên có vai trò rất quan trọng đối với tất cả con người cũng như tất cả những sinh vật sống trên trái đất. Chính vì thế chúng ta phải biết khai thác, sử dụng hợp lí cũng như bảo tồn, giữ gìn thiên nhiên để thiên nhiên trở thành một trong những tài sản quý giá nhất của con người chúng ta. Thiên nhiên ban tặng cho con người nhiều thứ, vậy mà ta không biết giữ gìn và bảo vệ nó. Để giờ đây, khi môi trường đang dần bị xuống cấp, xuất hiện nhiều loại “bệnh lạ” hơn, con người mới nhận thấy được tầm quan trọng của môi trường. Do vậy, hãy đối xử tốt với thiên nhiên, sống thân thiện với môi trường, mỗi người sẽ tận hưởng được những giây phút thư giãn, thoải mái trong bầu không khí trong lành, được tận hưởng những cảnh thiên nhiên tươi đẹp. Ngược lại, nếu chỉ biết quyền lợi của cá nhân trước mắt mà làm tổn hại đến môi trường thì bản thân ta và cả con cháu ta ắt phải nhận lấy một hậu quả thật khó lường!