Soạn văn 8 bài Bếp lửa ngắn nhất
Hướng dẫn Soạn văn 8 bài Bếp lửa ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 8 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.
I. Tìm hiểu chung về tác phẩm
1. Tác giả Bằng Việt
- Bằng Việt tên khai sinh là Nguyễn Việt Bằng, sinh năm 1941, quê ở huyện Thạch Thất, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).
- Bằng Việt làm thơ từ nhỏ, ông hay thử sức với nhiều loại thơ khác nhau. Ông đã thể hiện nhiều loại thơ không vần, xuống thang rồi bắc thang, tất cả những hình thức đã có trong thơ Việt Nam và thơ thế giới.
2. Tìm hiểu tác phẩm Bếp lửa
a. Thể loại và xuất xứ
Bếp lửa thuộc thể loại thơ tự do, được ông sáng tác năm 1963 lúc 19 tuổi và đang di du học ở Liên Xô.
b. Bố cục văn bản Bếp lửa
- Phần 1 (ba dòng đầu): Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng, cảm xúc về bà.
- Phần 2 (bốn khổ thơ tiếp theo): Hồi tưởng những kỷ niệm tuổi thơ sống bên bà và hình ảnh bà gắn liền với hình ảnh bếp lửa.
- Phần 3 (hai khổ thơ tiếp theo): Suy ngẫm về bà và cuộc đời bà.
- Phần 4 (khổ cuối): Nỗi nhớ về bà.
c. Nội dung và giá trị của tác phẩm
* Nội dung:
Qua hồi tưởng và suy ngẫm của người cháu đã trưởng thành, bài thơ Bếp lửa gợi lại những kỉ niệm đầy xúc động về người bà và tình bà cháu đồng thời thể hiện lòng kính yêu trân trọng và biết ơn của người cháu đối với bà và cũng là đối với gia đình, quê hương, đất nước.
* Giá trị nghệ thuật:
- Bài thơ đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm với miêu tả, tự sự và bình luận.
- Thành công của bài thơ còn ở sự sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với hình ảnh người bà, làm điểm tựa khơi gợi mọi kỉ niệm, cảm xúc và suy nghĩ về bà và tình bà cháu.
II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
Câu 1 trang 25 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Bài thơ là lời của nhân vật nào, thể hiện cảm xúc về ai? Cảm xúc đó được gợi lên từ điều gì?
Lời giải:
- Bài thơ là lời của người cháu ở nơi xa, thể hiện cảm xúc về bà và những kỉ niệm tuổi thơ với bà.
- Cảm xúc đó được gợi lên từ hình ảnh bếp lửa ấm áp, thân thương.
Câu 2 trang 25 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Đọc kĩ bài thơ và xác định mạch cảm xúc của bài thơ
Lời giải:
Mạch cảm xúc của bài thơ được chia làm bốn phần:
- Phần 1 (Khổ 1): Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc và hồi ức của người cháu.
- Phần 2 (Khổ 2, 3, 4, 5): Hồi tưởng những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà và hình ảnh bà gắn liền với hình ảnh bếp lửa.
- Phần 3 (Khổ 6): Suy ngẫm về cuộc đời bà và hình ảnh bếp lửa.
- Phần 4 (Khổ cuối): Người cháu đã trưởng thành và đi xa nhưng vẫn luôn nhớ về bà.
Câu 3 trang 25 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Nêu cảm nhận của em về hình ảnh người bà và tình cảm người cháu dành cho bà. Những từ ngữ, chi tiết nào trong bài thơ giúp em có cảm nhận như vậy?
Lời giải:
- Qua bài thơ, ta có thể thấy hình ảnh người bà hiện lên đầy thân thương, đáng kính. Với vóc dáng tảo tần, đảm đang, giàu đức hi sinh, yêu thương và hết mực chăm sóc cháu. Không những vậy, bà còn mạnh mẽ, vững tin và là chỗ dựa vững vàng cho cháu. Điều đó đã được thể hiện rất rõ ràng qua những chi tiết như: Bà cùng cháu nhóm lửa suốt tám năm ròng; bà hay kể chuyện; bà nuôi dạy, bảo ban cháu; trong những năm tháng chiến tranh khốc liệt, bà vẫn “vững lòng”; “lận đận đời bà”; đến tận bây giờ bà vẫn giữ thói quen dậy sớm nhóm lửa,…
- Tình cảm người cháu dành cho bà là tình yêu thương, sự biết ơn, lòng kính yêu, nỗi niềm mong nhớ. Thể hiện qua chi tiết: “cháu thương bà”; cháu cùng bà nhóm lửa suốt tám năm ròng; “nghĩ thương bà khó nhọc”; “Ôi kì lạ và thiêng liêng – bếp lửa”; người cháu dù đã đi xa nhưng vẫn luôn nhớ về bà và bếp lửa,…
Câu 4 trang 26 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Trong bài thơ, hình ảnh bếp lửa được lặp lại nhiều lần. Theo em, việc lặp lại như vậy có tác dụng gì?
Lời giải:
- Trong bài thơ, hình ảnh bếp lửa được lặp lại 7 lần, không những vậy nó còn xuất hiện gián tiếp thông qua các chi tiết như: mùi khói, khói hun nhèm mắt cháu, cháu cùng bà nhóm lửa, một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn, một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng,…
- Theo em, việc lặp lại như vậy có tác dụng mang ý nghĩa biểu tượng; bếp lửa quen thuộc, gắn bó suốt tám năm ròng của tuổi thơ nhưng lại mang ý nghĩa về sự kì diệu, thiêng liêng.
Câu 5 trang 26 SGK Ngữ văn 8 tập 2
Bài thơ đã “vẽ” nên bức “chân dung cuộc sống” nào? Điều gì trong bức chân dung ấy gây ấn tượng sâu sắc nhất với em? Vì sao?
Lời giải:
- Bài thơ đã “vẽ” nên bức “chân dung cuộc sống” về người bà tần tảo, nhẫn nại, giàu yêu thương.
- Điều em ấn tượng trong bức chân dung ấy là sự tần tảo, hi sinh, mạnh mẽ, yêu thương và hết mực chăm sóc cháu đồng thời là chỗ dựa vững vàng cho cháu của bà
