Soạn văn 7 bài Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ ngắn nhất

Hướng dẫn Soạn văn 7 bài Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 7 kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.

I. Tác giả – tác phẩm

1.Tác giả

- Nguyễn Ngọc Thuần (1972) quê ở Hàm Tân, Bình Thuận, là một nhà văn trẻ đầy triển vọng ở thể loại văn xuôi đương đại, là thành viên của Hội nhà văn Việt Nam.

- Tác phẩm nào của nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần cũng đều trở nên mơ hồ không thể nắm bắt khi đi qua thế giới tư tưởng của anh. Đọc văn Nguyễn Ngọc Thuần là sự tương tác cảm xúc trực tiếp, gợi nên bao ý tưởng “huyền hoặc và hài hước điên khùng sâu lắng”

- Một số tác phẩm được nhận giải thưởng như: Giăng giăng tơ nhện; Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ; Một thiên nằm mộng; Nhện ảo; Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ…

2.Tác phẩm

a. Thể loại:

Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ thuộc thể loại truyện dài.

Truyện dài là truyện bằng văn xuôi, có dung lượng lớn, miêu tả hàng loạt sự kiện và nhân vật trong một phạm vi không gian và thời gian tương đối rộng lớn.

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

Tác phẩm vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ được trích trong tác phẩm Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ xuất bản năm 2004.

c. Phương thức biểu đạt:

- Văn bản Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ có phương thức biểu đạt là tự sự

d. Người kể chuyện:

- Văn bản Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ được kể theo ngôi thứ nhất

e. Bố cục bài Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ:

Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ có bố cục gồm 2 phần:

- Phần 1 (Từ đầu đến ...cháu có con mắt thần): Đôi mắt thần của nhân vật tôi.

- Phần 2 (Còn lại): Quà tặng lớn lao, quý giá.

f. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật

• Giá trị nội dung

Qua cách cảm nhận tuyệt vời của nhân vật tôi qua xúc giác, qua mùi hương của các loài hoa, ta thấy được sự trân trọng, yêu quý dành cho thiên nhiên, cuộc sống. Hơn nữa, từ tình cảm bố con thắm thiết đã nuôi dương tâm hồn đứa trẻ trong cách cảm nhận, giúp đứa trẻ nhận ra thiên nhiên là món quà quý giá to lớn mà cuộc sống ban tặng.

• Giá trị nghệ thuật:

- Sử dụng ngôi kể thứ nhất hấp dẫn, đưa người đọc tham gia trực tiếp vào câu chuyện.

- Ngôn ngữ đối thoại sinh động, lôi cuốn người nghe.

II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa

1. Đọc văn bản

Câu 1 (trang 59, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

Theo dõi: những chi tiết trong lời kể về bố của nhân vật tôi.

Lời giải

- Những chi tiết trong lời kể về bố của nhân vật “tôi”: bố trồng nhiều hoa, bố làm cho “tôi” cái bình tưới nhỏ bằng thùng sơn, hai bố con cùng nhau tưới hoa. Rồi bố yêu cầu con nhắm mắt, sờ và đoán các loài hoa trong vườn.

Câu 2 (trang 59, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

Theo dõi: lời nói, cử chỉ, hành động của các nhân vật.

Lời giải

* Nhân vật Tôi:

- Lời nói: "Không! Con không hé mắt"

- Cử chỉ, hành động:

+ Vừa nhắm mắt, vừa đi mà không chạm vào vật gì.

+ Cãi lại

* Nhân vật Bố:

- Lời nói: "Bố thấy con hé mắt", "Thật không".

- Cử chỉ, hành động:

+ Giấu cục kẹo

+ Lấy thước đo

Câu 3 (trang 60, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

Suy luận: vì sao nhân vật “tôi” có thể giúp bố cứu được bạn Tí?

Lời giải

- Nhân vật tôi có thể giúp bố cứu được bạn Tí là vì nhờ vào trò chơi đoán bước chân của bố hàng ngày, khi nghe tiếng hét lớn thì “tôi” đã đóa được ngay ở hướng nào và cách bao xa.

Câu 4 (trang 61, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

Suy luận: vì sao nhân vật “tôi” thích gọi tên bạn Tí và bố?

Lời giải

- Nhân vật “tôi” thích gọi tên bạn Tí và bố là vì: tên đẹp, âm thanh du dương, người càng thân với mình thì âm thanh tên gọi càng tuyệt diệu.

Câu 5 (trang 61, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

Theo dõi: cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” khi nghe bố giảng giải về những món quà.

Lời giải

- Cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” khi nghe bố giảng giải về những món quà: cảm giác hứng thú, mong chờ, cố gắng lắng nghe để khắc ghi những ý nghĩ thiêng liêng ấy

Câu 6 (trang 63, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

Theo dõi: điều bí mật nhân vật “tôi” muốn chia sẻ là gì?

Lời giải

- Điều bí mật nhân vật “tôi” muốn chia sẻ là: con mắt thần, cái mũi tuyệt vời và những bông hoa chính là “người đưa đường”, qua đó chúng ta hiểu “thế giới” chính là những điều thân thuộc, gần gũi với chính mình. Khi nhắm mắt lại và cảm nhận bằng mọi thứ bằng mọi giác quan, bạn sẽ thấy được con đường đi của riêng bản thân mình.

2. Sau khi đọc

Câu 1 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

Nhân vật "tôi" đã được bố dạy cho cách "nhìn" đặc biệt như thế nào để nhận ra những bông hoa trong vườn?

Lời giải

- Nhân vật “tôi" đã được bố dạy cho cách “nhìn” đặc biệt để nhận ra những bông hoa trong vườn:

+ nhắm mắt lại, chạm từng bông hoa và đoán tên các loài hoa.

+ nhắm mắt ngửi hương các loài hoa và đoán tên loài hoa.

=> Các trò chơi ngày càng khó hơn, tạo ra được sự hấp dẫn, thu hút đối với con.

Câu 2 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

Nhân vật người bố chủ yếu được miêu tả qua lời kể của nhân vật nào? Việc lựa chọn người kể chuyện như vậy có tác dụng gì?

Lời giải

- Nhân vật người bố chủ yếu được miêu tả qua lời kể của nhân vật “tôi”.

- Việc lựa chọn người kể chuyện như vậy có tác dụng làm nhiệm vụ dẫn dắt kể lại toàn bộ câu chuyện, và người kể xưng tôi khiến cho câu chuyện đáng tin cậy, chân thật hơn và nhân vật dễ dàng bộc lộ tình cảm, cảm xúc của mình hơn.

Câu 3 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

Nêu cảm nhận về tính cách của nhân vật người bố. Chỉ ra một số chi tiết giúp em có những cảm nhận đó.

Lời giải

Nhân vật người bố: là một người kiên nhẫn; gần gũi, chia sẻ nhiều cảm xúc, suy nghĩ với con như một người bạn thân thiết; coi con là “món quà” quý giá nhất của cuộc đời;... Yêu thương, trân trọng đón nhận món quà đơn sơ của Tí. Thích trồng hoa, luôn chăm sóc và biết lắng nghe “tiếng nói” của khu vườn, nhịp sống của thiên nhiên. Điều đó cho thấy nhân vật bố là một người rất yêu thương, luôn quan tâm, gần gũi với con và có tâm hồn phong phú, sâu sắc; có trái tim nhân hậu.

- Một số chi tiết khiến em có những cảm nhận đó là:

+ Yêu cầu con nhắm mắt và chạm tay vào những bông hoa và đoán xem đó là loài hoa gì.

+ Yêu cầu con ngửi hương thơm và đoán các loài hoa.

+ Đố con tìm viên kẹo, đoán khoảng cách….

Câu 4 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Vì sao nhân vật "tôi" có thể biết chính xác tiếng kêu cứu của bạn Tí vang lên từ đâu? Chi tiết này có mối liên hệ với chi tiết nào trước đó?

Lời giải

- Nhân vật “tôi” có thể biết chính xác tiếng kêu cứu của bạn Tí vang lên từ bờ sông là nhờ thói quen hàng ngày bố luyện tập cho là đoán khoảng cách bước chân của bố.

- Chi tiết này có mối liên hệ mật thiết với chi tiết trước đó: là kết quả của chi tiết trước đó. Nhờ có sự luyện tập, chỉ bảo hàng ngày của bố mà người con có thể nghe và định hướng được chính xác tiếng kêu cứu của Tí.

Câu 5 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Liệt kê những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” về bố và bạn Tí. Những chi tiết đó cho thấy đặc điểm tính cách nào của nhân vật "tôi"?

Lời giải

- Những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” về bố: yêu quý; gần gũi với bố, đón nhận từng cử chỉ chăm sóc của bố với lòng biết ơn; coi bố là món quà “bự” nhất… "Bố cười khà khà khen tiến bộ lắm", "Bố tôi bơi giỏi lắm"

- Những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” về Tí: coi Tí là người bạn thân nhất, sẵn sàng chia sẻ với bạn bí mật; thấy tên bạn Tí đẹp và hay hơn mọi âm thanh, thích gọi bạn để được nghe cái tên ấy vang lên "Tôi thấy tên nó đẹp hơn mọi tên, âm thanh du dương như một bài hát", "Tí trèo cây giỏi lắm, nó hay đem cho bố những trái ổi ngon nhất".

=> Tính cách nhạy cảm, tinh tế, biết yêu thương mọi người.

Câu 6 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Khi “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, nhân vật “tôi” đã phát hiện được những “bí mật” gì? Theo em, những "bí mật" ấy mang lại điều gì cho cuộc sống hàng ngày của nhân vật?

Lời giải

- Khi “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, nhân vật “tôi” đã phát hiện được những “bí mật”:

+ Hiểu được khu vườn muốn nói gì.

+ Hiểu bây giờ là mùa gì, bông hoa nào đang nở, tên gì.

+ Biết chính xác khoảng cách bước chân trong khu vườn.

+ Khi nhắm mắt vẫn nhìn thấy những bông hoa đang nở, thấy nguyên khu vườn, đêm nằm đắp chăn nhưng vẫn có thể đi dạo…những bông hoa sẽ chỉ lối cho bạn.

=> Những “bí mật" ấy mang lại niềm vui, hạnh phúc cho cuộc sống hằng ngày và làm giàu có tâm hồn của nhân vật “tôi”: ban đầu, nhân vật không thể đoán được tên loài hoa, dần dần đã thuộc tên và rồi khi nhắm mắt lại, ngửi mùi hoa cũng có thể đoán đúng tên. Như vậy, nhân vật đã cảm nhận thế giới tự nhiên bằng nhiều giác quan và khi càng hiểu, nhân vật càng trân trọng và thêm yêu thiên nhiên quanh mình.

Câu 7 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Em có đồng tình với những điều nhân vật người bố nói về các "món quà" không? Vì sao?

Lời giải

Em đồng tình với những điều của người bố nói về các “món quà” vì món quà chính là tình cảm, tấm lòng của người tặng đã gửi gắm vào đó nên món quà dù lớn hay nhỏ đều đẹp. Cách chúng ta nhận, trân trọng món quà của người tặng cũng thể hiện nét đẹp của chính mình. Từ đó em rút ra được bài học cho mình trong cách ứng xử: cần trân trọng, biết ơn tình cảm, tấm lòng của người khác dành cho mình, dù thích hay không thích món quà, chúng ta cũng không nên từ chối hay khước từ người tặng bởi đó là tình cảm, tâm huyết mà họ đã dành cho chúng ta.