Soạn văn 7 bài Nói với con ngắn nhất

Hướng dẫn Soạn văn 7 bài Nói với con ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 7 kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.

I. Tác giả – tác phẩm

1.Tác giả

- Y Phương (sinh năm 1948) tên thật là Hứa Vĩnh Sước. Quê quán ở Trùng Khánh- Cao Bằng, ông là người dân tộc Tày

- Sự nghiệp sáng tác:

+ Ông nhập ngũ năm 1968, phục vụ trong quân đội đến năm 1981 chuyển về công tác tại sở văn hóa và thông tin tỉnh Cao Bằng

+ Năm 1993 là chủ tịch hội văn nghệ Cao Bằng

+ Năm 2007 ông được nhận giải thưởng nhà nước về Văn học nghệ thuật. Đây quả là một giải thưởng cao quý rất xứng đáng với những gì ông đã cống hiến cho nền văn học nước nhà

+ Các tác phẩm tiêu biểu: “Người hoa núi”, “Lời chúc”, “Đàn then”…

- Phong cách sáng tác: thể hiện tâm hồn mạnh mẽ, chân thực và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người dân tộc miền núi, mang đậm bản sắc vùng cao.

2. Tác phẩm

a. Thể loại

Nói với con thuộc thể loại thơ tự do

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

- Bài thơ được sáng tác năm 1980, khi đất nước mới hòa bình thống nhất nhưng gặp rất nhiều khó khăn thiếu thốn. Từ hiện thực ấy nhà thơ sáng tác bài thơ như lời tâm sự, động viên chính mình đồng thời nhắc nhở con cái sau này.

c. Phương thức biểu đạt

Văn bản Nói với con có phương thức biểu đạt là biểu cảm

d. Bố cục 

- Nói với con có bố cục gồm 2 phần:

+ Đoạn 1: Con lớn lên trong tình yêu thương, sự giúp đỡ của cha mẹ , trong cuộc sống lao động của quê hương

+ Đoạn 2: Lòng tự hào về sức sống bền bỉ, manh mẽ về truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm mong ước con sẽ kế tục những truyền thống đáng quý

e. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật

• Giá trị nội dung

- Bài thơ thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống, niềm tự hào về quê hương, dân tộc mình. Bài thơ giúp ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, gợi nhắc đến tình cảm đẹp đẽvới quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống

• Giá trị nghệ thuật:

- Bài thơ được làm theo thể thơ tự do phóng khoáng làm cho cảm xúc cụ thể, rõ ràng, giọng điệu thơ trìu mến, thiết tha. Ngôn ngữ thơ cụ thể, hàm súc, nhiều ý nghĩa, hình ảnh thơ độc đáo sinh động mang đậm bản sắc thơ ca miền núi cũng là những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm

II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa

1.Sau khi đọc

Câu 1 (trang 66, SGK Ngữ văn, tập 2)

Nói với con thể hiện tình cảm của người cha đối với con, nhưng qua đó, nhà thơ còn hướng tới những đối tượng nào khác?

Lời giải 

Không chỉ là lời chỉ bảo với người con thân thương mà qua đó người cha cũng muốn biểu đạt ngụ ý của bản thân mình tới tất cả người đọc - những người có thể đồng cảm sâu sắc với chủ thể trữ tình về những vấn đề được nói tới.

Câu 2 (trang 66, SGK Ngữ văn, tập 2)

Qua những lời tâm tình, căn dặn, người cha muốn nói với con về những điều gì?

Lời giải 

Qua lời căn dặn, tâm tình, cha muốn con khắc ghi:

- Luôn nhớ về tình cảm của cha mẹ, của gia đình mình

- Luôn yêu mến, tự hào về quê hương, xứ sở

- Luôn ý thức được những phẩm chất cao quý của “người đồng miinh” (những con người quê hương)

- Sống có cốt cách để xứng đáng là người con của quê hương

Câu 3 (trang 66, SGK Ngữ văn, tập 2)

Người cha đã nhìn nhận như thế nào về mối quan hệ giữa "con" với gia đình, quê hương, xứ sở? Những mối quan hệ ấy có ý nghĩa gì đối với sự trưởng thành của "con"?

Lời giải

- Mối quan hệ giữa “con” với gia đình là quan hệ hết sức tự nhiên và sâu sắc. Con được cha mẹ sinh ra, nuôi dưỡng, bao bọc, dạy dỗ từ những điều nhỏ bé cho đến những điều phi thường to lớn và trên từng bước chân trưởng thành của con, đều có sự bảo ban và ánh mắt dõi theo đầy hi vọng của cha mẹ

- Mối quan hệ giữa “con” với quê hương: Quê hương không chỉ là nơi con được sinh ra, lớn lên, mà còn là nơi khắc ghi những kỷ niệm vui vẻ của con trong quãng thời gian tuổi thơ và đồng thời hun đúc, nuôi dưỡng nghị lực sống và tâm hồn con.

Câu 4 (trang 66, SGK Ngữ văn, tập 2)

Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống mãnh liệt, bền bỉ của "người đồng mình" được thể hiện như thế nào trong bài thơ? Nói về "người đồng mình", người cha muốn nhắn gửi con điều gì?

Lời giải 

- Qua những lời tâm tình với con, người cha muốn con thấu hiểu những vẻ đẹp tâm hồn và sức sống mãnh liệt, bền bỉ của “người đồng mình”. Vẻ đẹp đó thể hiện ở các khía cạnh sau:

+ Tài hoa, lãng mạn và có đời sống tâm hồn phong phú: "Người đồng mình yêu lắm con ơi/ Đan lờ cài nan hoa/ Vách nhà ken câu hát".

+ Biết lo toan và giàu mơ ước, có ý chí, nghị lực sống mãnh liệt: "Người đồng mình thương lắm con ơi!/ Cao đo nỗi buồn/ Xa nuôi chí lớn".

+ Dù sống trong nghèo khổ, gian nan những con người chịu thương chịu khó, sống gắn bó và hết lòng xây đắp, thủy chung gắn bó với quê hương, cội nguồn: “Sống trên đá không chê đá gập ghềnh/ Sống trong thung không chê thung nghèo đói/ Sống như sông như suối/ Lên thác xuống ghềnh/ Không lo cực nhọc”.

+ Ý thức tự lập, tự cường và tinh thần tự tôn dân tộc, chân chất, giản dị như có cốt cách cao quý: “Người đồng mình thô sơ da thịt/ Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con”

->  Người cha muốn con phải thấu hiểu, yêu thương và tự hào về “người đồng mình”, sống có cốt cách cao đẹp, xứng đáng là người con của quê hương, xứ sở.

Câu 5 (trang 66, SGK Ngữ văn, tập 2)

Nêu cảm nhận của em về nghệ thuật của bài thơ.

Lời giải 

- Dùng các kiểu câu có cấu trúc giống nhau: "Chân trái bước tới cha/ Chân phải bước tới mẹ" để tạo nên lối nói riêng, nhấn mạnh cảm xúc của chủ thể trữ tình và đặc điểm của đối tượng được tái hiện

- Cách nói cụ thể, hình tượn: "Một bước chạm tiếng nói/Hai bước tới tiếng cười" thể hiện những cảm xúc, suy nghĩ sinh động, cụ thể, giàu tính trực quan

- Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị, thân thuộc không hoa mỹ "Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn"; "Người đồng minh thô sơ da thịt" thể hiện tình cảm chất phác, chân thực