Soạn văn 7 bài Mây và sóng ngắn nhất
Hướng dẫn Soạn văn 7 bài Mây và sóng ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 7 cánh diều chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.
I. Tác giả – tác phẩm
1.Tác giả
- R. Ta-go (1861-1941) tên đầy đủ là Ra-bin-đra-nát Ta-go (Ra-bin-đra-nát nghĩa là Thần Thái Dương, dịch tên ông sang Tiếng Việt là Tạ Cơ Thái Dương)
- Quê quán: sinh tại Kolkata, Tây Bengal, Ấn Độ, trong 1 gia đình quý tộc
- Tuy tài năng nhưng số phận Ta-go gặp nhiều bất hạnh
- Sự nghiệp sáng tác:
+ Ta- go làm thơ từ rất sớm và cũng tham gia các hoạt động chính trị và xã hội
+ Năm 14 tuổi ông được đăng bài thơ “Tặng hội đền tín đồ Ấn Độ giáo”
+ Vào năm 1913, ông trở thanh người Châu Á đầu tiên được trao Giải Nobel Văn học với tập “Thơ dâng”
+ Ta-go đã để lại cho nhân loại gia tài văn hóa đồ sộ: 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12 bộ tiểu thuyết, khoảng 100 truyện ngăn, trên 1500 bức họa và nhiều bút kí, luận văn…
+ Một số tác phẩm tiêu biểu: Tập thơ Người làm vườn, tập Trăng non, tập Thơ dâng…
- Phong cách sáng tác: Đối với văn xuôi, Ta-go đề cập đến các vấn đề xã hội, chính trị, giáo dục. Về thơ ca, những tác phẩm của ông thể hiện tinh thần dân tộc và dân chủ sâu sắc, tinh thần nhân văn cao cả và chất trữ tình triết lí nồng đượm; sử dụng thành công những hình ảnh thiên nhiên mang ý nghĩa tượng trưng, hình thức so sánh, liên tưởng vè thủ pháp trùng điệp
2. Tác phẩm
a. Thể loại: thơ tự do
b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
- “Mây và sóng” được viết bằng tiếng Ben-gan, in trong tập thơ Si-su (Trẻ thơ), xuất bản năm 1909 và được Ta-go dịch ra tiếng Anh, in trong tập Trăng non xuất bản năm 1915.
c. Phương thức biểu đạt: Tự sự, biểu cảm
d. Bố cục:
- Phần 1: (Từ đầu đến “xanh thẳm”): Cuộc trò chuyện của em bé với mây và mẹ
- Phần 2: (Còn lại): Cuộc trò chuyện của em bé với sóng và mẹ.
e. Giá trị nội dung và gía trị nghệ thuật
- Giá trị nội dung
- Thông qua cuộc trò chuyện của em bé với mẹ, bài thơ Mây và sóng của Ta-go ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng sâu sắc
- Bài thơ chứa đựng những triết lí giản dị nhưng đúng đắn về hạnh phúc trong cuộc đời
- Giá trị nghệ thuật:
- Sử dụng hình ảnh mang giàu chất trữ tình mang ý nghĩa biểu tượng
- Kết cấu bài thơ như một câu chuyện kể tạo ấn tượng thú vị với hình thức đối thoại lồng trong lời kể của em bé
- Nghệ thuật đối lập, ẩn dụ, nhân hóa
II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
1. Đọc hiểu
Câu 1 (trang 24, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Chú ý sự tưởng tượng của em bé và các hình ảnh đẹp trong đoạn thơ.
Lời giải
Em bé tưởng tượng mình đang nói chuyện với những người trên mây "Mẹ ơi trên mây có người gọi con", “Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc.”
Câu 2 (trang 24, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Những hình ảnh thiên nhiên nào được nhắc đến trong toàn bộ bài thơ?
Lời giải
Những hình ảnh thiên nhiên xuất hiện trong bài thơ: mây, sóng, bầu trời, trăng, biển cả.
Câu 3 (trang 24, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Chú ý lời nói của em bé sau lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng”.
Lời giải
Khi nghe lời mời gọi rủ rê, hai lần của những người trên mây và trong sóng, lần nào em bé cũng ra vẻ băn khoăn lựa chọn nhưng rồi đối với em mẹ vẫn luôn quan trọng nhất nhất trong trái tim em "Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà,/ làm sao có thể rời mẹ mà đi được?"
2 Câu hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 25, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Về hình thức, văn bản Mây và sóng có gì khác so với các văn bản thơ em đã học ở Bài 2 trong sách Ngữ văn 7, tập một? Bài thơ có sự kết hợp của những phương thức biểu đạt nào (tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận, thuyết minh,...)?
Lời giải
- Về hình thức, văn bản là một bài thơ văn xuôi không ràng buộc bởi luật thơ và cũng không có vần. Tuy nhiên bài thơ vẫn có âm điệu nhịp nhàng
- Bài thơ có sự kết hợp của các phương thức biểu đạt là biểu cảm và tự sự, miêu tả.
Câu 2 (trang 25, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Bài thơ có thể chia làm hai phần (phần 1: từ đầu đến “bầu trời xanh thẳm”; phần 2: còn lại). Em hãy chỉ ra những nét giống nhau và khác nhau của hai phần đó về số dòng, hình ảnh, cách tổ chức mỗi phần.
Lời giải
* Giống nhau:
- Theo trình tự thuật lại lời rủ rê, lời từ chối và sự tưởng tượng sáng tạo trò chơi.
- Đều có những câu thơ rất dài, mang những hình ảnh có ý nghĩa tương tự nhau
- Sử dụng câu văn có cấu trúc giống nhau.
- Câu hỏi và trả lời của người con đan xen nha
* Khác nhau:
| Phần 1 | Phần 2 | |
| Số dòng | 9 | 10 |
| Hình ảnh | Hình ảnh trên đám mây, bầu trời xanh thẳm | Hình ảnh trong con sóng nơi biển khơi rộng lớn |
| Cách tổ chức mỗi phần | Bắt đầu từ lời mọi gọi của đám mây, người con hỏi cách để đến đó, sau đó lại trả lời rẳng không đến được vì mẹ đang đợi. | Bắt đầu từ lời mọi gọi của sóng biển, người con lại hỏi cách để đến rồi sau đó trả lời rằng không đến vì mẹ không muốn mình ra ngoài vào buổi sáng . |
Câu 3 (trang 25, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” hấp dẫn ở chỗ nào? Tại sao em bé không tham gia những cuộc vui chơi đó?
Lời giải
Thế giới của những người “trên mây” và “trong sóng” hiện lên rất tuyệt vời, sinh động, tự do, giống như niềm mơ ước của biết bao trẻ em. Nhưng em bé đã từ chối bởi vì “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”, em bé không muốn rời xa mẹ.
Câu 4 (trang 25, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Theo em, vì sao những trò chơi do em bé tạo ra lại "thú vị" và "hay hơn"?
Lời giải
Những trò chơi mà em bé tạo ra lại thú vị và hay hơn vì nó thể hiện sự gắn bó, yêu thương sâu sắc. Em bé tự sáng tạo ra mây là chính bản em và trăng là hiện thân của mẹ, em được vui đùa như những người trên mây, được mẹ ôm ấp, chăm sóc yêu thương. Hay em là sóng có bến bờ nơi hiện thân của mẹ, bến bờ bao dung, lớn lao, trở che, sẵn sàng rộng mở chào đón em. Như vậy, em vẫn luôn muốn được tự do chơi thỏa thích song vẫn muốn cùng ở bên mẹ trải nghiệm vui đùa.
Câu 5 (trang 25, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Những hình ảnh thiên nhiên được nhắc tới trong các trò chơi của em bé có đặc điểm như thế nào? Qua đó, nhà thơ muốn thể hiện điều gì?
Lời giải
Những hình ảnh thiên nhiên được nhắc tới trong các trò chơi của em bé có đặc điểm là luôn có sự hiện diện của em và mẹ. Chú bé biến thành mây thì mẹ sẽ là mặt trăng sống dưới một mái nhà, nếu bé biến thành sóng mẹ sẽ trở thành bến bờ kì lạ, bất kì lúc nào cũng sẵn sàng tiếp đón trao cho em cái ôm ấm áp.
=> Qua đó, nhà thơ muốn thể hiện rằng: Dù thế gian có thay đổi biết bao điều thì tình mẹ con vẫn mãi muôn đời trường tồn theo thời gian.
Câu 6 (trang 25, SGK Ngữ văn 7, tập 2)
Theo em, qua bài thơ, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì?
Lời giải
Qua bài thơ, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp về tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý. Về lời nhắn nhủ dẫu cho cuộc sống thường bắt gặp những điều cám dỗ, thì vững lòng mình để không chìm đắm vào đó. Hay trí tưởng tượng luôn phong phú, đặc sắc mang mọi sắc thái, dáng vẻ nhưng sự hạnh phúc khi ở bên người thân mới là đáng quý nhất, không cần phải tưởng tượng vì nó có sẵn, chỉ cần để ý, cảm nhận thì sẽ thấy nó một cách dễ dàng.
