Soạn văn 7 bài Lễ rửa làng của người Lô Lô ngắn nhất

Hướng dẫn Soạn văn 7 bài Lễ rửa làng của người Lô Lô ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 7 kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.

I. Tác giả – tác phẩm

1.Tác giả

Phạm Thùy Dung, nhà báo, biên tập viên tạp chí Di Sản

2. Tác phẩm

a. Thể loại

Lễ rửa làng của người Lô Lô thuộc thể loại văn bản thuyết minh

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

Tác phẩm Lễ rửa làng của người Lô Lô được trích trong tạp chí “Di sản” đăng kỳ tháng 12 năm 2019

c. Phương thức biểu đạt

Văn bản Lễ rửa làng của người Lô Lô có phương thức biểu đạt là thuyết minh

d. Bố cục

- Lễ rửa làng của người Lô Lô có bố cục gồm 3 phần:

+ Phần một: Từ đầu đến “độc đáo, thú vị”: Giới thiệu lễ rửa làng của người Lô Lô.

+ Phần hai: Tiếp theo đến “làm mất thiêng”: Quá trình chuẩn bị và hành lễ rửa làng

+ Phần cuối: Còn lại: Ý nghĩa của phong tục

e. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật

• Giá trị nội dung

Văn bản đã cung cấp cho người đọc thông tin đầy đủ, rõ ràng về phong tục rửa làng của người Lô Lô để thấy được nét đẹp về văn hóa và tinh thần của người dân nơi đây.

• Giá trị nghệ thuật

- Lời văn nhẹ nhàng, giàu hình ảnh.

- Câu văn ngắn gọn, đơn giản nhưng giàu sức gợi, cuốn hút người đọc.

II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa

1. Trước khi đọc

Câu 1 (trang 84, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Hãy kể ngắn gọn một phong tục thể hiện nếp sống gắn bó với thiên nhiên của người Việt Nam (xưa hoặc nay) mà em được biết.

Lời giải

- Lễ hội cầu mưa của người Chăm H’roi, tỉnh Bình Định:

+ Thời gian: ngày 16 - 20/2 (Âm lịch) hàng năm

+ Cách tổ chức: Già làng là người có uy tín với làng, bản, trong vai trò chủ lễ chỉ đạo, điều hành mọi việc trong lễ hội, từ việc chọn ngày làm lễ đến việc họp người dân trong làng cùng nhau đóng góp đồ lễ.

+ Lễ vật: một đôi gà trống, hai ché rượu, một vòng sáp ong, một chén gạo và trầu cau... để dâng lên các vị thần ban sức khỏe.

Câu 2 (trang 84, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Hẳn em đã từng được nghe giới thiệu về quy tắc hoặc luật lệ của một trò chơi hay hoạt động nào đó. Hãy nêu một vài ấn tượng của em xung quanh việc giới thiệu này.

Lời giải

- Em đã từng được nghe giới thiệu về quy tắc hoặc luật lệ của một trò chơi hay hoạt động như trò chơi đá cầu, nhảy dây, trốn tìm, ô ăn quan, … Những trò chơi đó hấp dẫn ngay khi em được chứng kiến, nghe giới thiệu và tham gia, trò trốn tìm gắn liền với biết bao tuổi thơ của nhiều bạn trẻ, không giới hạn số lượng người, một người tìm chỗ bịt hay che mắt và đếm từ một cho đến mười hay những số được mọi người đồng thuận với nhau, còn những người khác thì thi nhau tìm chỗ trú cho riêng mình( có thể đi cùng nhóm).  Khi đếm xong người phải đi tìm sẽ đi đến từng nơi tìm người khác, nếu thấy thỉ phải chỉ tên người đang núp và chạy thật nhanh về nơi mà mình đã úp mặt để đếm số, đập tay lên đó nói "đập cột", hoặc chạy chậm hơn bị người đang núp kia chạy lên đập trước thì lượt đó thua. Cứ như vậy cho đến khi tìm đến người cuối cùng.

2. Đọc văn bản

Câu 1. (trang 84, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Liên hệ: Thời điểm thường được chọn để tổ chức lễ hội trên mọi miền đất nước?

Lời giải

- Thời điểm thường được chọn để tổ chức lễ hội trên mọi miền đất nước khi xong xuôi mùa vụ

Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Chú ý: Cách dẫn dắt người đọc vào thông tin chính của văn bản

Lời giải

- Giới thiệu về người Lô Lô

- Sau đó nói về những tính cách tốt và những lễ hội của họ rồi dẫn vào lễ rửa làng của người Lô Lô

Câu 3 (trang 85, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Theo dõi: Thời điểm diễn ra lễ rửa làng và những việc cần chuẩn bị cho ngày lễ?

Lời giải

- Thời điểm diễn ra lễ rửa làng: Cứ ba năm một, vào tháng 5 hoặc 6 âm lịch

- Những việc cần chuẩn bị cho ngày lễ:

+ Chuẩn bị lễ vật: thẻ hương, chén nước, giấy trúc, con gà trống

+ Tối hôm trước, thầy cúng sẽ thắp hương rồi đặt giấy trúc và chén nước xuống góc nhà khấn xin tổ tiên đồng ý cho tổ chức lễ

+ Lễ cúng vào ngày hôm sau gồm: một thầy cúng chính, một thầy cúng phụ, một số nam giới

Câu 4 (trang 86, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Theo dõi: Sự miêu tả chi tiết các món đồ lễ?

Lời giải

- Hai con dê: mùi đặc trưng để xua đuổi tà ma

- Một con gà trống trắng, rượu ngô, hạt ngô, cỏ, kiếm gỗ, kiếm sắt, ba cành lau, ba cành đào, ….

- Cây tre dài được đục miệng ở đoạn giữa và đổ đầy đất vào, rồi cắm hình nhân thể hiện sự sợ hãi của hồn ma với người dân

Câu 5 (trang 86, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Theo dõi: Các bên tham dự lễ đã phải làm gì khi những đoàn hành lễ đi quanh làng bản?

Lời giải

- Trên hành trình đi quanh làng bản, có hai người dắt hai con dê. Những người còn lại: người vác cây tre giả hình ngựa, người quấy hạt ngô, người xách gà trống trắng cùng các cành đào, mận, lau, vải đỏ, … theo sau thầy cúng đi vào từng nhà dân. Tới nhà nào, gia chủ phải chuẩn bị sẵn hình nhân, hai bó củi, hai bó cỏ cùng thái độ cung kính, thành khẩn.

Câu 6 (trang 86, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Theo dõi: Tác động tinh thần tích cực của lễ rửa làng?

Lời giải 

- Xong phần lễ, mọi người thấy nhẹ nhõm hơn và tin tưởng vào một tương lai tươi sáng phía trước

Câu 7 (trang 86, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Chú ý: Những quy định nghiêm ngặt về hoạt động sau ngày lễ chính?

Lời giải

- Sau lễ cúng, phải 9 ngày sau người lạ mới được bước vào làng vì người Lô Lô cho rằng nếu để người lạ đến, tà ma sẽ lại theo vào và như vậy là lễ sẽ không thiêng nữa

- Nếu chẳng may có người lạ vào làng, người đó phải sửa soạn lễ vật để cúng lại, bù vào lễ cúng đã bị họ làm mất thiêng.

3. Sau khi đọc

Câu 1 (trang 87, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Nêu những thông tin chính về lễ rửa làng mà em tiếp nhận được từ văn bản (có thể trình bày dưới hình thức một sơ đồ với các phần: thời điểm diễn ra hoạt động; sự chuẩn bị và diễn biến của hoạt động; ý nghĩa của hoạt động;…).

Lời giải

- Những thông tin chính về lễ hội rửa làng mà em tiếp nhận được từ văn bản:

+ Thời điểm diễn ra hoạt động: cứ 3 năm một, vào thời điểm tháng 5 hoặc tháng 6 âm lịch người Lô Lô lại chuẩn bị cho ngày lễ.

+ Chuẩn bị: thẻ hương, chén nước, giấy trúc và con gà trống

+ Diễn biến của hoat động: Đoàn người thực hiện lễ cúng cùng nhau đi khắp các nhà với trống chiêng tưng bừng nhằm xua đuổi tà khí. Đồ lễ có hai con dê, một con gà trống trắng, rượu ngô, hạt ngô, cỏ, kiếm gỗ, kiếm sắt, ba cành lau, ba cành đào, ba cành mận, miếng vải đỏ, đôi sừng trâu và cây tre to. Có hai người dắt hai con dê, những con người còn lại thì người vác tre giả, người xách gà trống,.....

- Ý nghĩa: mọi người thấy tin tưởng vào tương lai tươi sáng phía trước. Và lễ hội được coi là tín ngưỡng dân gian và nét đẹp truyền thống, góp phần làm giàu có thêm cho bản sắc của cộng đồng dân tộc thiểu số Việt Nam.

Câu 2 (trang 87, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Theo em, mục đích của tác giả khi viết văn bản này là gì? Tác giả thực hiện mục đích đó như thế nào?

Lời giải

- Mục đích của tác giả khi viết văn bản này nhằm giới thiệu đến cho người đọc về một lễ tục lạ nhưng hết sức có ý nghĩa của người Lô Lô.

- Để thực hiện mục đích giới thiệu tác giả đã theo dõi kĩ diễn biến, quá trình của lễ hội nhằm trần thuật một cách chi tiết, tỉ mỉ từng việc làm, hành động theo nghi thức diễn ra trong lễ rửa làng, những quy định nghiêm ngặt, ...

Câu 3 (trang 87, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Văn bản nhắc đến nhiều hoạt động diễn ra trong lễ hội rửa làng của người Lô Lô. Hoạt động nào trong đó phải được thực hiện theo luật lệ, hoạt động nào nằm ngoài luật lệ?

Lời giải

- Hoạt động theo luật lệ: Chọn ngày tổ chức, Chuẩn bị đồ lễ, Mời thầy cúng, Đoàn người cùng nhau đi khắp làng, Tiếp đón đoàn người, Không cho người lạ vào làng.

- Hoạt động nằm ngoài luật lệ: Tổ chức ăn tiệc, uống rượu mừng…

Câu 4 (trang 87, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Tính cộng đồng của các hoạt động diễn ra trong ngày lễ đã được tô đậm qua những thông tin cụ thể nào?

Lời giải

Tính cộng đồng của các hoạt động trong ngày lễ đã được tô đậm qua những thông tin cụ thể:

- Người Lô Lô ngồi lại cùng nhau chọn ngày tổ chức lễ rửa làng

- Thống nhất việc mời thầy cúng và phân công mọi người sắm đồ lễ

- Đoàn người sẽ cùng nhau đi khắp các nhà, các hang cùng ngõ hẻm trong bản làng, vừa đi vừa gõ chiêng trống rộn ràng nhằm đánh thức những điều đẹp đẽ ngủ quên và xua đi những rủi ro ám ảnh

- Mọi người hoan hỉ ăn tiệc, uống rượu rồi ai về nhà lấy bắt đầu 3 năm yên ổn sinh sống và làm ăn

Câu 5 (trang 87, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Qua đọc văn bản Lễ rửa làng của người Lô Lô, em rút ra được kinh nghiệm gì về cách tạo lập loại văn bản giới thiệu về quy tắc hoặc luật lệ của một trò chơi hay hoạt động?

Lời giải 

Qua văn bản em đã rút ra được bài học về cách viết một văn bản thông tin về quy tắc và luật lệ của một hoạt động là cần nắm rõ các quy tắc, luật lệ của hoạt động mà bản thân lựa chọn để viết, sau đó về bố cục cần có mở đầu, thân và kết rõ ràng, thông tin thời gian, sự chuẩn bị như các món đồ, diễn biến chính của hoạt động và ý nghĩa mà hoạt động đó đem lại cho cộng đồng, xã hội. Trong quá trình viết thì cần phải miêu tả chi tiết, hình ảnh rõ ràng để người đọc có thể hiểu, tưởng tượng ra, không cần phải dùng từ quá hoa mĩ khó hiểu mà chỉ cần thân thuộc, đơn giản, dễ hiểu.

4. Viết kết nối với đọc

(trang 87, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) nêu cảm nhận của em về những giá trị sống được bộc lộ qua lễ rửa làng của người Lô Lô

Lời giải 

Sau khi đọc văn bản lễ rửa làng của người Lô Lô, em cảm thấy rằng mình được tiếp thu, mở mang tri thức mới về nét đẹp đặc sắc trong văn hóa truyền thống dân tộc Việt Nam ta. Và thấy được rằng người Lô Lô nơi đây luôn trân trọng, tự hào về thế giới tự nhiên, môi trường sống, với niềm hy vọng, khát khao xua đuổi những cái xấu xa, tăm tối để bảo vệ đánh thức, giúp cho cuộc sống mọi người dân đều thuận lợi, hạnh phúc, an yên, vui vẻ, tổ chức lễ hội cũng giúp cho người dân tận hưởng những điều tốt đẹp sau tháng ngày làm lụng vật vả, khổ nhọc. Thế nên việc tổ chức lễ hội cũng rất trang trọng, nghiêm túc thể hiện sự quý trọng mà người dân dành cho lễ hội, điều đó thể hiện rõ trong văn bản, cho người đọc thấy được sự long trọng đầy ý nghĩa của nghi lễ, là minh chứng cho cái đẹp cái phong phú giàu truyền thống văn hóa mang bản sắc riêng chỉ có ở dân tộc Lô Lô.