Soạn văn 7 bài Chất làm gỉ ngắn nhất
Hướng dẫn Soạn văn 7 bài Chất làm gỉ ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 7 cánh diều chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.
I. Tác giả – tác phẩm
1. Tác giả
- Ray Bradbury Douglas (22 tháng 8 năm 1920 — 5 tháng 6 năm 2012) là một nhà văn chuyên về sáng tác các tác phẩm kinh dị, khoa học viễn tưởng, và bí ẩn người Mỹ.
- Nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết 451 độ F (Fahrenheit 451, 1953) và tập hợp những câu chuyện khoa học viễn tưởng như The Martian Chronicles (1950) và Người minh họa (The Illustrated Man, 1951), Ray Bradbury là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất thế kỷ 20 và 21 của nước Mỹ. Nhiều tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành phim và chương trình truyền hình.
2. Tác phẩm
a. Thể loại: Truyện ngắn
b. Phương thức biểu đạt: Tự sự
c. Bố cục:
Chia văn bản làm 2 đoạn:
- Đoạn 1: Từ đầu đến “Tạm biệt đại tá”: Cuộc trò chuyện về chất làm gỉ của đại tá và trung sĩ trẻ tuổi.
- Đoạn 2: Còn lại: Chất làm gỉ của viên trung sĩ phát huy tác dụng
d. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
- Giá trị nội dung
- Ca ngợi trí tuệ thông minh và tấm lòng tốt bụng cao cả của người trung sĩ
- Thể hiện ước mơ về một thế giới hòa bình của tác giả
- Đồng thời lên án những cuộc chiến tranh phi nghĩa, những cuộc chạy đua vũ trang khốc liệt giữa các đế chế bạo tàn.
- Giá trị nghệ thuật
- Cốt truyện độc đáo hấp dẫn, thu hút người đọc
II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
1. Đọc hiểu
Câu 1 (trang 65, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Đại tá muốn làm gì với viên trung sĩ?
Lời giải
Đại tá muốn thuyên chuyển viên trung sĩ đi nơi khác, có thể là sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa vì cảm thấy trung sĩ nhàm chán khi làm ở văn phòng và muốn ra mặt trận.
Câu 2 (trang 66, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Viên trung sĩ muốn gì?
Lời giải
Viên trung sĩ muốn sống, sống không có chiến tranh. Anh muốn biết làm cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố có lấp đầy nhựa đường.
Câu 3 (trang 66, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Đại tá có tin vào ý tưởng của viên trung sĩ không?
Lời giải
Đại tá không tin vào ý tưởng của viên trung sĩ
Câu 4 (trang 67, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Chú ý cơ sở phát minh mà viên trung sĩ đề xuất
Lời giải
Cơ sở phát minh mà viên trung sĩ đề xuất:
- Phát minh này dựa trên cơ sở cấu trúc các nguyên tử xác định.
- Nếu đại tá nghiên cứu chúng, hẳn sẽ biết các nguyên tử của thép vũ khí được sắp đặt theo một trật tự nhất định.
- Có lẽ đại tá biết là tôi nghiên cứu vật lí và luyện kim... Trong đầu tôi nảy ra ý tưởng là trong khí quyển bao giờ cũng có chất gây ra sự hoen gỉ: đó là hơi nước.
Câu 5 (trang 67, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Tại sao đại tá lại khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu?
Lời giải
Đại tá khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu vì đại tá nghĩ rằng viên trung sĩ cần có sự giúp đỡ của bác sĩ khám chữa.
Câu 6 (trang 67, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Viên trung sĩ đã nêu các dự định gì của mình
Lời giải
Viên trung sĩ đã nêu những dự định:
- Các thiết bị nhỏ đến nỗi có thể nhét vừa bao diêm. Tầm hoạt động của nó là chín trăm dặm. Có thể điều chỉnh các thiết bị siêu nhỏ cho bất cứ loại thép nào và trong vài ngày đi khắp châu Mỹ.
- Những quốc gia khác không thể sử dụng thiết bị này, vì viên trung sĩ sẽ hủy diệt ngay bất cứ phương tiện kĩ thuật nào chống lại.
- Sau đó, viên trung sĩ sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, viên trung sĩ sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm họa chiến tranh
Câu 7 (trang 67, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Đến lúc này, đại tá có tin những điều viên trung sĩ nói không?
Lời giải
Đến lúc này, đại tá vẫn chưa đặt niềm tin vào viên trung sĩ
Câu 8 (trang 67, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Nội dung phần (2) kể về chuyện gì?
Lời giải
Phần 2 kể về việc đại tá cho rằng những ý nghĩ của trung sĩ là điên rồ và nói chuyện với bác sĩ về việc chữa trị cho anh ta. Nhưng sau đó, tất cả những điều mà trung sĩ nói lại trở thành hiện thực khi súng và các thiết bị điện tử bị hóa thành bột mịn khiến đại tá tức giận, ra lệnh bắt giữ viên trung sĩ.
Câu 9 (trang 68, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Vì sao người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá?
Lời giải
Lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá bắn viên trung sĩ vì những khẩu súng của họ đang biến thành vụn sắt gỉ màu vàng.
Câu 10 (trang 69, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Kết thúc truyện có gì đặc sắc? Liệu đại tá có làm gì được viên trung sĩ không?
Lời giải
Kết thúc truyện đặc sắc ở chỗ khẩu súng lục kim loại của đại tá cất trong ngăn kéo đã biến thành vụn sắt gỉ, ông tức giận vô cùng và sử dụng chân ghế gỗ để đuổi bắt viên trung sĩ. Đại tá sẽ không làm gì được viên trung sĩ, bởi người đàn ông ấy đã quyết tâm thực hiện ý định của bản thân và sẽ cố gắng tìm cách trốn ra ngoài để hoàn thiện điều bản thân muốn.
2. Câu hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 69, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Truyện kể về sự kiện gì? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?
Lời giải
- Truyện kể về khát vọng, mong muốn chấm dứt chiến tranh của viên trung sĩ bằng cách làm gỉ tất cả các loại súng máy, xe tăng, đạn bác. Viên đại tá đã cho rằng những ý tưởng đó là điên rồ và gọi điện cho bác sĩ nhưng sau đó lại tức điên lên vì những điều trung sĩ nói đều trở thành hiện thực.
- Truyện có các nhân vật: đại tá, trung sĩ, bác sĩ và quân lính. Trong đó đại tá và trung sĩ là hai nhân vật chính của câu chuyện.
Câu 2 (trang 69, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Em hiểu “chất làm gỉ” là gì? Ý tưởng về "chất làm gỉ" của viên trung sĩ dựa trên cơ sở nào? Đoạn văn nào trong văn bản Chất làm gỉ nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng ấy?
Lời giải
- Em hiểu “chất làm gỉ” là chất ăn mòn khiến các loại súng máy, vũ khí chiến tranh bị hóa thành bột hoặc vô hiệu hóa, không thể thực hiện chức năng chiến đấu, giết chóc.
- Ý tưởng về "chất làm gỉ" của viên trung sĩ dựa trên cơ sở cấu trúc nguyên tử xác định.
- Đoạn văn nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng chất làm gỉ thể hiện rõ nhất ở đoạn viên trung sĩ giải thích cho ông đại tá ý tưởng khoa học của mình: “Phát minh này dựa trên cơ sở cấu trúc của các nguyên tử xác định. Nếu như đại tá nghiên cứu chúng,... Cần tìm ra phương pháp nào đó để gây ra ở thép một hiệu ứng “sốc thần kinh”. Khi đó, hơi nước sẽ tự làm công việc của nó.”.
Câu 3 (trang 69, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của "chất làm gỉ' được tác giả thể hiện rõ ở những đoạn văn nào?
Lời giải
Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gỉ được tác giả thể hiện rõ ở lời đối thoại nói về ước mơ của viên trung sĩ qua đoạn văn: “Các thiết bị của tôi nhỏ đến nỗi có thể nhét vừa trong bao diêm... Sau đó, tôi sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, tôi sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm hoạ chiến tranh.”
Câu 4 (trang 69, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Ý tưởng dùng "chất làm gỉ" để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa gì?
Lời giải
Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa thể hiện khát vọng hòa bình, muốn xóa bỏ vũ khí để chấm dứt chiến tranh, khi đó mọi người dân sẽ có được cuộc sống hạnh phúc, không còn sợ hãi tiếng súng, không có nơi để về, gia đình ly tán, kẻ sống người chết.
Câu 5 (trang 69, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hãy nêu nhận xét của em về tính cách nhân vật đại tá trong truyện
Lời giải
Nhân vật đại tá trong truyện là một người có tính cách cương trực, quyết đoán của một người lãnh đạo, nhưng lại nóng nảy, bảo thủ, độc đoán, luôn giữ lập trường của bản thân và hướng đến mệnh lệnh của cấp trên thay vì đặt mình vào vị trí của những người dân vô tội đang phải chịu hậu quả do chiến tranh gây nên. Thế nên khi nghe đến ý tưởng của viên trung sĩ, ông liền cho gọi bác sĩ, nghĩ rằng cấp dưới của mình có bệnh cần phải được chữa trị, và tới lúc những điều mà trung sĩ nói trở thành hiện thực, đại tá rất tức giận, dứt khoát cho người lính bắt anh ta lại.
Câu 6 (trang 69, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Người viết gửi gắm ước mơ gì qua câu chuyện? Điều đó còn có ý nghĩa với xã hội hiện nay không? Vì sao?
Lời giải
Người viết gửi gắm ước mơ về một thế giới hòa bình, không còn khói lửa, tiếng bom súng vang vọng mà chiến tranh gây nên. Điều đó mang đến ý nghĩa to lớn đối với xã hội hiện nay khi mà các quốc gia trên khắp thế giới đang ngày càng phát triển, hiện đại hóa, không riêng gì lĩnh vực kinh tế, văn hóa,... khoa học công nghệ cũng đã bước sang trang mới, được áp dụng rất nhiều trong tiến trình phát minh các loại vũ khí quân sự, cho dù thời điểm bây giờ chưa có cuộc chiến tranh nào nổ ra. Nhưng vũ khí càng tân tiến thì nguy cơ nổ ra chiến tranh lại diễn ra càng cao, cuộc sống hạnh phúc, bình yên của con người ngày càng bị rút ngắn. Vì thế tác phẩm này đã nói lên được tiếng lòng của biết bao người với mong muốn chiến tranh sẽ không bao giờ xuất hiện, không còn vũ khí đe dọa đến sự hòa bình nữa.
