Soạn văn 6 bài Thương nhớ bầy ong ngắn nhất
Hướng dẫn Soạn văn 6 bài Thương nhớ bầy ong ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 6 Chân trời sáng tạo chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.
I. Tác giả - tác phẩm
1. Tác giả
- Huy Cận (1919 – 2006) tên đầy đủ là Cù Huy Cận.
- Quê quán: xã Ân Phú, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh trong một gia đình nhà nho nghèo.
- Ngày còn bé Huy Cận học ở quê, sau vào Huế học trung học, đậu tú tài Pháp; rồi ra Hà Nội học trường Cao đẳng Canh nông. Trong thời gian học Cao đẳng, ông ở phố Hàng Than cùng với Xuân Diệu.
- Phong cách nghệ thuật hàm súc, triết lý – đại biểu xuất sắc cho phong trào thơ mới với hồn thơ ảo não. Có thể thấy rằng các sáng tác của Huy Cận luôn bám sát hiện thực cuộc sống, thời đại.
- Tác phẩm chính: Lửa thiêng (thơ, 1940); Vũ trụ ca (thơ, 1942); Kinh cầu tự (văn xuôi, 1942); Tính chất dân tộc trong văn nghệ (nghiên cứu, 1958); Trời mỗi ngày lại sáng (thơ, 1958); Đất nở hoa (thơ, 1960); Bài thơ cuộc đời (thơ, 1963); Hai bàn tay em (thơ, 1967); Phù Đổng Thiên Vương (thơ, 1968); Những năm sáu mươi (thơ, 1968); Cô gái Mèo (thơ, 1972); Thiếu niên anh hùng họp mặt (thơ, 1973); Chiến trường gần đến chiến trường xa (thơ, 1973);…
triều Đông (thơ, song ngữ, xuất bản ở Paris, 1994); Hồi ký song đôi (1997).
- Giải thưởng:
+ Huy Cận đã được Nhà nước phong tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (đợt 1 – năm 1996)
+ Tháng 6 năm 2001, Huy Cận được bầu là viện sĩ Viện Hàn lâm Thơ Thế giới.
+ Ngày 23 tháng 2 năm 2005, ông được Nhà nước truy tặng Huân chương Sao Vàng.
2. Tác phẩm
a. Thể loại
- Hồi kí
b. Phương thức biểu đạt
- Tự sự, biểu cảm.
c. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
- Trích từ Tổ ong “trại” trong tập 1 Tuổi trẻ và tình bạn của hồi kí Hồi kí Song đôi sáng tác năm 1997.
d. Người kể chuyện: Ngôi thứ nhất – Huy Cận.
e. Bố cục (2 phần):
- Phần 1 (Từ đầu đến ...ra đồng cày tra): Gia đình nhân vật tôi nuôi ong
- Phần 2 (Còn lại): Nhân vật tôi chứng kiến đàn ong bay đi
f. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
- Giá trị nội dung
+ Đoạn trích bày tỏ tình yêu, say mê của nhân vật tôi dành cho bầy ong mà nhà mình nuôi. Và đó cũng là nỗi buồn thương da diết của nhân vật tôi khi chứng kiến bầy ong bỏ tổ bay đi mà không có cách nào níu giữ chúng lại được.
- Giá trị nghệ thuật:
+ Kết hợp giữa tự sự kể lại sự việc và biểu cảm kể lại cảm xúc, suy tư khiến văn hồi kí của Huy Cận giàu chất thơ và truyền cảm, khiến người đọc cũng buồn vui cùng nhân vật “tôi” trong tác phẩm.
II. Trả lời câu hỏi đọc hiểu
1. Chuẩn bị đọc
Câu 1 (trang 117 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Đã bao giờ em phải chia tay mãi mãi với một con vật nuôi, một đồ chơi, một vật dụng… hết sức thân thiết đối với mình? Tâm trạng của em khi ấy thế nào?
Lời giải
- Em đã từng chia tay chú chó nhỏ của mình vì chú bị bệnh và đã chết.
- Tâm trạng của em lúc đó rất buồn, hụt hẫng như mất đi một người thân yêu của mình.
Câu 2 (trang 117 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Em hãy tìm hiểu về công việc nuôi ong và tình cảm của người nuôi ong với bầy ong của mình.
Lời giải
- Công việc nuôi ong: là công việc vô cùng khó khăn, đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiến thức chuyên môn của các khâu nuôi ong và khai thác mật.
- Người nuôi ong phải có sự kiên nhẫn, nâng niu đàn ong và yêu thương chúng.
2. Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1 (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Câu văn nào trong đoạn ăn này giải thích thế nào là ong “trại”?
Lời giải
“Ong trại” có nghĩa là một phần đàn ong rời bỏ tổ nhà, mang theo một ong chúa – con duy nhất trong đàn ong có khả năng sinh sản.
3. Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Những dấu hiệu nào đã giúp em biết văn bản trên thuộc thể hồi kí?
Lời giải
Văn bản thuộc thể loại hồi kí vì nó mang những đặc điểm đặc trưng của thể loại:
- Kể lại những sự việc mà người viết trực tiếp tham dự trong quá khứ
- Hình thức ghi chép: tác giả ghi chép lại những sự việc có thật.
- Người kể chuyện: ngôi thứ nhất, xưng “tôi”.
Câu 2 (trang 118 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Trong câu văn “Và ý thơ cuộc đời, ý thơ vũ trụ, cái xa xôi vắng vẻ sau này ám ảnh tôi, ngày thơ bé tôi đã nghe rồi, mỗi lần ong trại”, theo em, có thể bỏ bớt cụm từ “sau này” hoặc “ngày thơ bé” được không? Vì sao? Từ đó nêu tác dụng của việc sử dụng các cụm từ chỉ thời gian trong hồi kí.
Lời giải
- Theo em, không thể bỏ bớt cụm từ “sau này” hoặc “ngày thơ bé” vì đó là thành phần quan trọng tạo nên ý nghĩa của câu văn. Đó là mối liên hệ giữa quá khứ với hiện tại và tương lai.
- Các sự việc trong hồi kí thường được kể theo trình tự thời gian. Vì vậy cần có các cụm từ chỉ thời gian để xác định được thời điểm xảy ra sự việc.
Câu 3 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Tìm trong văn bản một số từ ngữ, câu văn diễn tả nỗi buồn của nhân vật “tôi” khi chứng kiến bày ong bỏ tổ bay đi. Em có nhận xét gì về tình cảm mà cậu bé dành cho bày ong?
Lời giải
Một số từ ngữ, câu văn diễn tả nỗi buồn của nhân vật “tôi” khi chứng kiến bầy ong bỏ tổ bay đi:
- Tôi nhìn theo, buồn không nói được.
- Cái buồn của đứa bé rộng lớn đến bao nhiêu, các thi sĩ, văn nhân đã ai nói đến chưa?
- Nhìn ong trại đi, tưởng như một mảnh hồn của tôi đã san đi nơi khác.
=> Qua những câu văn đó cho thấy cậu bé có tình cảm yêu mến đặc biệt với bầy ong, khi chúng rời xa, cậu cảm thấy buồn bã, như mất đi một phần vốn rất thân quen với mình.
Câu 4 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Để tái hiện lại quá khứ một cách chân thực, sinh động người viết hồi kí có thể tập trung kể lại sự việc, cũng có thể vừa kể lại sự việc vừa kể lại cảm xúc, suy tư của mình trước sự việc ấy. Theo em, Thương nhớ bày ong thuộc trường hợp nào trong hai trường hợp trên? Dựa vào đâu có thể khẳng định như vậy?
Lời giải
- Văn bản Thương nhớ bầy ong thuộc kiểu hồi kí vừa kể lại sự việc vừa kể lại cảm xúc.
- Có thể khẳng định được điều ấy vì nhân vật tôi đã kể về những lần ong trại và từ đó thể hiện những suy nghĩ, chiêm nghiệm của mình.
Câu 5 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Em có nhận xét gì về cách quan sát, cảm nhận thiên nhiên, loài vật của nhân vật “tôi”?
Lời giải
Nhân vật tôi đã quan sát, cảm nhận bằng tất cả các giác quan và tâm hồn vô cùng tinh tế để từ đó phát hiện ra những điều sâu sắc: mọi vật đều mang trong nó một linh hồn, gần gũi và thân thuộc với con người.
Câu 6 (trang 119 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Đọc Thương nhớ bầy ong, có bạn khẳng định rằng nhân vật cậu bé xưng “tôi”, trong văn bản chính là tác giả Cù Huy Cận, một số bạn khác lại cho là không phải như vậy. Cho biết ý kiến của em về các nhận định trên.
Lời giải
- Theo em, nhân vật cậu bé xưng “tôi”, trong văn bản chính là tác giả Cù Huy Cận
- Điều này được thể hiện qua câu văn “ Và ý thơ cuộc đời, ý thơ vũ trụ, cái xa xôi vắng vẻ sau này ám ảnh tôi, ngày thơ bé tôi đã nghe rồi, mỗi lần ong trại”. Ông là một nhà thơ nổi tiếng của nước ta, những bài thơ của ông thường thấm đẫm một nỗi buồn mênh mang khó tả.
