Soạn văn 6 bài Cửu Long Giang ta ơi ngắn nhất
Hướng dẫn Soạn văn 6 bài Cửu Long Giang ta ơi ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 6 kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.
I. Tác giả - tác phẩm
1. Tác giả
Nguyên Hồng (1918 - 1982)
- Quê quán: Nam Định, nhưng sống chủ yếu ở thành phố Hải Phòng.
- Ông sáng tác nhiều thể loại: truyện ngắn, tiểu thuyết, kí, thơ, ….
- Những trang viết của ông tràn đầy cảm xúc chân thành, mãnh liệt với con người và cuộc sống.
- Tác phẩm chính: Những ngày thơ ấu (hồi kí), Bỉ vỏ (tiểu thuyết), Trời xanh (thơ), Cửa biển (tiểu thuyết), Bước đường viết văn (hồi kí), …
2. Tác phẩm
a. Thể loại và phương thức biểu đạt
- Thể loại: Thơ tự do
- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm
b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
- Bài thơ được in trong tập thơ “Trời xanh” (1960)
c. Bố cục
Gồm 2 phần:
+ Phần 1: Từ đầu đến “cây số mênh mông”: Cảm nhận về quê hương qua bản đồ.
+ Phần 2: Còn lại: Cảm nhận về quê hương qua những bước chân cuộc đời.
d. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
- Giá trị nội dung
+ Bài thơ bắt đầu từ hình ảnh chật chội của lớp học để đưa đến hình ảnh rộng lớn của dòng sông Mê Kông, đem đến cho người đọc những hiểu biết về dòng sông cùng con người Nam Bộ.
- Giá trị nghệ thuật:
+ Thể thơ tự do với kết cấu đặc biệt cùng các biện pháp tu từ: so sánh, ẩn dụ, điệp,...
II. Trả lời đọc hiểu sách giáo khoa
Câu 1 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Theo em, nhan đề bài thơ có gì đặc biệt? Nhan đề ấy gợi lên ấn tượng, cảm xúc gì?
Lời giải
Nhan đề bài thơ Cửu Long Giang ta ơi rất đặc biệt:
- Nhan đề như một tiếng gọi trìu mến. Từ “ơi” đặt ở cuối câu thể hiện tiếng gọi thân tình, như gọi một người thân yêu và thể hiện tình cảm tha thiết của tác giả.
=>> Người dân Nam Bộ vô cùng hiền lành, thân thiện và chất phác.
- Nhan đề nổi bật với phép nhân hóa dòng sông Cửu Long, khiến sự vật hiện lên sinh động, cũng có hơi thở, linh hồn, tình cảm như một con người.
=>> Niềm tự hào về dòng sông Cửu Long
Câu 2 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Em hình dung thế nào về "tấm bản đồ rực rỡ"? Nhân vật trong bài thơ có cảm xúc như thế nào khi nhìn tấm bản đồ ấy.
Lời giải
- Tấm bản đồ rực rỡ được tác giả nhắc trong bài chính là tấm bản đồ quê hương xứ sở của tác giả. Từ láy “rực rỡ” thể hiện vẻ đẹp lớn lao, nổi bật của tấm bản đồ tái hiện hình ảnh đất nước và cũng thể hiện tấm lòng yêu mến của nhân vật trữ tình.
- Nhân vật trữ tình cảm thấy hạnh phúc khi nhìn tấm bản đồ qua phép so sánh “như đồng hoa gặp một đêm mơ”. Trong niềm hứng thú của cậu học trò ngẩng lên cõi mộng, bài địa lí bỗng có một chiều sâu không ngờ. Có con sông không chỉ chảy từ đỉnh núi mà còn bắt nguồn từ các bộ tiểu thuyết du kí, võ hiệp danh tác, từ các kì quan thế giới, từ thăm thẳm một miền văn hóa Đông phương.
Câu 3 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Tìm những chi tiết miêu tả vẻ đẹp của dòng sông Mê Kong.
Lời giải
Những chi tiết miêu tả vẻ đẹp của dòng sông Mê Kong:
- Cây lao đá đổ; hương thơm ngào ngạt.
- Trưa hè ngu ngút nắng Trường Sơn;
- Thác Khôn cười trắng xóa;
- Mê Kông chảy, Mê Kông cũng hát;
- Sóng tỏa chân trời buồm trắng;
Câu 4 (trang 121 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Hình ảnh người nông dân Nam Bộ được tác giả khắc họa qua chi tiết nào? Những chi tiết đó gợi cho em cảm nhận gì về con người nơi đây?
Lời giải
- Hình ảnh người nông dân Nam Bộ được tác giả khắc họa qua chi tiết:
+ Nông dân Nam Bộ gối đất nằm sương/Mồ hôi vã bãi lầy thành đồng lúa
=>> Qua đó, em thấy nông dân Nam Bộ là những con người chịu nhiều vất vả nhưng luôn chịu thương chịu khó, cần cù, chất phác, thật thà. Vì thế mỗi chúng ta cần biết trân trọng và tôn quý những người nông dân vất vả ngoài kia.
Câu 5 (trang 122 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Bài thơ Cửu Long Giang ta ơi có nhiều hình ảnh sinh động, giàu sức gợi. Em thích những hình ảnh nào? Tại sao?
Lời giải
Bài thơ Cửu Long Giang ta ơi có nhiều hình ảnh sinh động, giàu sức gợi. Trong số đó, em thích các hình ảnh:
- “Mê Kong quặn đẻ/ Chín nhánh sông vàng”: hình ảnh này thể hiện sự đoàn kết, đùm bọc, yêu thương như ruột thịt của đồng bào sông Cửu Long. Dòng sông Mê Kong được nhân hóa như một người mẹ đã sinh ra các nhánh sông để chảy trôi đi mọi miền đem lại nguồn sống đến với khắp nơi.
- “Cha ông ta nhắm mắt/ Truyền cháu con không bao giờ chia cắt”: thể hiện công ơn của cha ông đi trước đã ngã xuống để đất nước được vẹn tròn và là nhắc nhở thế hệ mai sau về tình yêu, sự đoàn kết, yêu thương đối với dân tộc.
Câu 6 (trang 122 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Nêu những cảm nhận của em về tình yêu của tác giả đối với dòng Mê Kong, với quê hương đất nước thể hiện trong bài thơ.
Lời giải
Dường như tác giả Nguyên Hồng đã đặt hoàn toàn tình cảm của mình với tình yêu dòng sông, tình quê hương đất nước. Bởi vì sao? Bởi lẽ tác phẩm Cửu Long Giang ta ơi là một mình chứng cho điều này. Dòng sông Mê Kông phác họa chân thật mà sinh động làm sao, dòng sông gắn liền với tuổi thơ của một cậu bé ngây ngô cho đến khi trưởng thành, dòng sông là nơi khiến cho cậu bé thêm yêu quê hương đất nước. Chính từ những tình cảm, cảm xúc đó đã tạo nên một giá trị thiêng liêng, một giá trị tôn vinh lên những điều cao quý của một con người đất Việt oai hùng.
