Soạn văn 11 Đọc kết nối chủ điểm Chân quê ngắn nhất
Hướng dẫn Soạn văn 11 bài Đọc kết nối chủ điểm Chân quê ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 11 Chân trời sáng tạo chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.
I. Tác giả - tác phẩm
1. Tác giả
- Nguyễn Bính: (1918 - 1966), tên khai sinh là Nguyễn Trọng Bính.
- Quê quán: Làng Thiện Vịnh, xã Đồng Đội, Vụ Bản, Nam Định.
- Gia đình: nhà Nho nghèo, mồ côi cha mẹ sớm.
- 1945 - 1954: tham gia kháng chiến chống Pháp ở Nam Bộ.
- 1954 tập kết ra Bắc, tham gia công tác văn nghệ và làm báo.
- Mất đột ngột 20/01/1966.
- Nguyễn Bính là một người thông minh, nhạy cảm với thời đại đầy biến động, luôn muốn bảo tồn và duy trì những giá trị truyền thống của dân tộc.
- Sự nghiệp văn học:
+ Tác phẩm chính: Tâm hồn tôi (1937), Lỡ bước sang ngang (1940), Mười hai bến nước (1942), Truyện thơ Cây đàn Tỳ bà (1944), Gửi người vợ miền Nam (1955).
- Phong cách thơ: Nguyễn Bính là nhà thơ có hồn thơ đậm chất quê:
2. Tác phẩm
a. Thể loại:
Thơ
b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
- Chân quê nằm trong tập Tâm hồn tôi (1937), được nhiều nhà phê bình đánh giá là bài thơ tiêu biểu về hồn quê của Nguyễn Bính. Bài thơ chất chứa niềm lo âu, day dứt, dự cảm của tác giả về những đổi thay nhanh chóng, làm mất đi sắc quê hương.
c. Phương thức biểu đạt
Văn bản Chân quê có phương thức biểu đạt là biểu cảm.
d. Bố cục bài Chân quê
Gồm: 4 phần
+ Phần 1: Đoạn 1: Từ đầu đến “em làm khổ tôi”
+ Phần 2: Đoạn 2: Tiếp theo đến “cái quần nái đen”
+ Phần 3: Đoạn 3: Tiếp theo đến “cho vừa lòng anh”
+ Phần 4: Đoạn 4: Phần còn lại
e. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
- Giá trị nội dung
- Bài thơ là hình ảnh chàng trai đứng trước bi kịch muốn níu giữ vẻ đẹp chân quê ở người yêu đi tỉnh về bị ảnh hưởng của lối sống phương Tây xa lạ. Thông qua bài thơ, tác giả thể hiện niềm lo âu, băn khoăn, day dứt và dự cảm về những đổi thay nhanh chóng đến đáng sợ của những gì vốn mang đậm bản sắc quê hương, dân tộc.
- Giá trị nghệ thuật
- Bài thơ Chân Quê Nguyễn Bính được viết theo thể thơ lục bát để giọng điệu bài thơ trở nên tâm tình, tha thiết, thể hiện thành công tâm trạng của nhân vật trữ tình hơn.
- Ngôn ngữ bài thơ bình dị, gần gũi, mộc mạc, mang đậm chất quê.
- Cả bài thơ được cấu tạo theo nhịp đi 2/2 đều đều, nhịp nhàng, dàn trải thể hiện các cung bậc tình cảm khác nhau mà thuỷ chung.
- Câu “Thày u mình với chúng mình chân quê” bỗng đổi nhịp 3/3/2 giống như một sự “đảo phách” đã tạo lên hiệu quả có sức nặng khẳng định truyền thống tốt đẹp của dân quê.
II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
Câu 1 (trang 94, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Nhân vật “tôi” đã thể hiện những tình cảm, cảm xúc gì trong bài thơ? Tình cảm, cảm xúc ấy được thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh và biện pháp tu từ nào?
Lời giải
Nhân vật "tôi" đã thể hiện các cảm xúc:
- Cảm xúc hụt hẫng, tiếc nuối, xót xa trước sự thay đổi của nhân vật "em" - người con gái mình yêu.
- Tâm sự: mong em hãy giữ lại nét đẹp chân chất, mộc mạc của người dân thôn quê
→ Cảm xúc, tâm trạng của chàng trai thể hiện tình yêu chân thành dành cho cô gái, thể hiện lòng thiết thâ với những nét đẹp văn hóa thôn quê.
Câu 2 (trang 94, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Hình ảnh “em” hiện lên như thế nào trong cảm nhận của nhân vật “tôi”?
Lời giải
Qua cảm nhận của nhân vật “tôi”, hình ảnh “em” hiện lên:
| Trước đây | Hiện tại |
| Nhân vật “em” là cô gái dịu dàng, mộc mạc, giản dị nơi thôn quê với “yếm lụa sồi”, “áo tứ thân”, “khăn mỏ quạ”, “cái quần nái đen”. Đó là hình ảnh cô gái là chính mình, khiến cho nhân vật “tôi” say đắm, yêu thương. | Hình ảnh “em” đã thay đổi từ ngày đi tỉnh về, “khăn nhung quần lĩnh rộn ràng/ Áo cài khuy bấm…” đã khác hoàn toàn với hình ảnh trước kia, không còn mang dáng vẻ trong sáng, chân chất. Hình ảnh đó khiến nhân vật “tôi” hụt hẫng, buồn bã thốt lên “em làm khổ tôi”, “van em em hãy giữ nguyên quê mùa”. |
Câu 3 (trang 94, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì qua văn bản này?
Lời giải
Thông điệp: Hãy giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống của quê hương, đừng chạy theo vẻ hào nhoáng bên ngoài, đừng khoác lên mình những thứ xa lạ, phù phiếm.
