Soạn văn 11 bài Tú Uyên gặp Giáng Kiều ngắn nhất
Hướng dẫn Soạn văn 11 bài Tú Uyên gặp Giáng Kiều ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 11 Chân trời sáng tạo chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.
I. Tác phẩm
a. Phương thức biểu đạt:
Văn bản Lời tiễn dặn có phương thức biểu đạt là tự sự & biểu cảm
b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
- Tiễn dặn người yêu là truyện thơ của dân tộc Thái gồm 1846 câu thơ là lời của nhân vật trong cuộc kể lại câu truyện tình yêu, hôn nhân của vợ chồng mình. Cốt truyện diễn ra theo 3 chặng: Yêu nhau tha thiết-Chia lìa, đau khổ-Đoàn tụ hạnh phúc.
c. Thể loại:
Truyện thơ
d. Bố cục bài Lời tiễn dặn
Gồm 2 phần:
+ Phần 1: Từ Guẩy gánh qua đồng…đến…. goá bụa về già: Tâm trạng của chàng trai trên đường tiễn dặn.
+ Phần 2: Còn lại: Cử chỉ, hành động, tâm trạng của chàng trai lúc ở nhà chồng cô gái
e. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật:
- Giá trị nội dung:
- Văn bản thể hiện tâm trạng tuyệt vọng, đau xót của chàng trai trên đường tiễn cô gái về nhà chồng và phải chứng kiến cảnh khi ở nhà chồng, cô gái bị chính người chồng đánh đập.
- Giá trị nghệ thuật:
- Nghệ thuật so sánh, điệp từ, điệp ngữ, đối lập…được sử dụng tài tình, có tác dụng bộc lộ tình cảm nồng nàn đằm thắm, thuỷ chung sâu sắc và niềm tin, ý chí mãnh liệt của chàng trai về một ngày đoàn tụ và hạnh phúc. Đó cũng là khát vọng tự do, khát vọng được sống trong tình yêu và hạnh phúc của chàng trai và cô gái Thái.
II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
1. Trước khi đọc
Câu hỏi (trang 63, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Theo bạn, thế nào là " người đẹp trong tranh" hay " người đẹp như tranh"? Hãy thử chia sẻ tưởng tượng của bạn về hình ảnh người đẹp bước ra từ bức tranh.
Lời giải
- Người đẹp trong tranh là người có vẻ đẹp mĩ miều, có đường nét sắc xảo đẹp như những bức tranh vẽ.
- Tưởng tượng về hình ảnh người đẹp bước ra từ bức tranh: Bước ra trong vùng ánh sáng chói lóa, khuôn mặt xinh đẹp, mái tóc dài thướt tha cùng những bước đi uyển chuyển…
2. Trong khi đọc
Câu 1 (trang 64, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Bạn có nhận xét gì tình cảm của chàng Tú Uyên trong đoạn này?
Lời giải
Chàng Tú Uyên trong đoạn này rất si tình, nguyện làm tất cả để có thể nhìn thấy mặt, được đổi lấy trận cười của nàng ấy.
Câu 2 (trang 67, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Hãy hình dung sự thay đổi của khung cảnh trước và sau khi nàng tiên Giáng Kiều làm phép.
Lời giải
| Trước khi nàng tiên Giáng Kiều làm phép | Sau khi nàng tiên Giáng Kiều làm phép |
+ Vật dụng đơn sơ với mái nhà tranh nhỏ + Yên ắng, không người. | + Có đôi hầu, có bình trầm và chén hà để uống rượu vui. + Nhà tranh biến thành lâu đài. + Quần áo, xiêm hài đầy đủ. + Bạn bè đông đủ tới chúc mừng. + Các tiên nữ nhảy muá cùng quần áo sắc màu thiết tha, nổi bật và duyên dáng. |
3. Sau khi đọc
Câu 1 (trang 67, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Dựa vào tóm tắt, cho biết cốt truyện của Bích Câu kì ngộ được xây dựng theo mô hình nào?
Lời giải
Cốt truyện của Bích Câu kì ngộ được xây dựng theo mô hình: gặp gỡ (hội ngộ) → tai viến (lưu lạc) → đoàn tụ (đoàn viên) .
Câu 2 (trang 67, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Chỉ ra chi tiết có vai trò quan trọng trong việc thể hiện nội dung văn bản.
Lời giải
Chi tiết có vai trò quan trọng trong việc thể hiện nội dung văn bản là chi tiết: Chàng Tú Uyên rình xem, thấy mĩ nhân bước ra từ trong tranh và vội chạy đến chào hỏi.
Câu 3 (trang 67, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Phân tích đặc điểm của nhân vật Tú Uyên và Giáng Kiều thể hiện qua văn bản.
Lời giải
| Tú Uyên | Giáng Kiều |
| Giàu tình cảm, si mê và chung thủy; một lòng một dạ yêu Giáng Kiều từ cái nhìn đầu tiên. | Xinh đẹp, hiền dịu, chung thủy; mến mộ và một lòng son sắt với Tú Uyên “túc trái tiền nhân”. |
Câu 4 (trang 67, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Nhận xét về cách thể hiện thái độ, tình cảm của nhân vật Giáng Kiều qua lời thoại dưới đây.
Lời giải
Tình cảm của hai người đã là nhân duyên tiền kiếp, tính cảm của Giáng Kiều trước sau như một với Tú Uyên, không thay đổi cho dù có nhiều chuyện xảy ra, những chuyện tưởng chừng không thể tha thứ nhưng Giáng Kiều có tấm long bao dung, tình yêu vô bờ với Tú Uyên nên duyên này nối lại mong rằng tình cảm này sẽ tiếp tục.
Câu 5 (trang 68, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Dấu hiệu nào trong đoạn trích cho thấy đây là truyện thơ Nôm bác học?
Lời giải
Dấu hiệu chi thấy văn bản thuộc truyện thơ Nôm bác học là:
- Được sáng tác dưới hình thức văn vần, xoay quanh đề tài tình yêu.
- Có sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình.
- Cốt truyện xoay quanh số phận của 2 nhân vật chính với nội dung phản ánh số phận.
- Có chất lượng nghệ thuật cao khi nói đến hình ảnh Giáng Kiều.
Câu 6 (trang 68, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc là gì?
Lời giải
Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc là cần biết trân trọng những thứ có hiện tại. Dù để đạt được điều gì đó rất khó, khi đạt được có thể thỏa mãn với thành tựu của mình nhưng không nên buông thả bản thân để mất đi những gì đáng quý để rồi đến khi mất đi mới biết trân trọng
4. Bài tập sáng tạo
Câu hỏi (trang 68, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Hãy diễn xuôi đoạn trích này và nhận xét sự khác biệt giữa đoạn trích và đoạn diễn xuôi về hiệu quả thể hiện nội dung của tác phẩm.
Lời giải
- Diễn xuôi đoạn trích:
Đi mãi cho đến khi tới nơi, thơ thẩn đến lúc xế chiều, chẳng thấy đâu... buồn rầu dạo bước, bỗng nhiên Tú Uyên gặp một cụ già bán tranh, với những bức tranh tố nữ, trùng hợp thay tranh vẽ có cô gái giống hệt người chàng từng gặp ở Ngọc Hồ. Thấy vậy Tú Uyên bèn mua về treo trong phòng học. Sau đó khi bữa cơm đến chàng lại dọn thêm chén đũa chuyện trò với người trong tranh như ở hiện thực. Một ngày nọ chàng ở trường về muộn, ngạc nhiên thay khi đến nhà đã thấy cơm nước bày sẵn. Từ đó Tú Uyên đã sinh nghi trong lòng, hôm sau chàng đã bày sẵn kế hoạch giả đến trường, sau khi đi được một quãng liền quay lại và nấp vào một góc. Không ngoài sự nghi ngờ của Tú Uyên một lát sau thấy thiếu nữ xuất hiện từ bức tranh vô cùng tráng lệ, sự xuất hiện đó còn đẹp đẽ hơn khi thiếu nữ bước ra quét dọn, lo bếp núc. Hòa cùng cảm xúc vô cùng mừng rỡ Tú Uyên đã bước ra vái chào. Thiếu nữ không biến đi đâu được và đã thú thực bản thân là Giáng Kiều người tiên vốn có tiền duyên với chàng. Tú Uyên tha thiết xin phối ngẫu. Giáng kiều bằng lòng rồi hóa phép biến nhà thành lâu đài nguy nga với đủ người phục dịch. Sau đó đám cưới hai người được tổ với sự tham dự của những vị tiên, hơn nữa là những yến tiệc vô cùng linh đình.
- Sự khác biệt giữa đoạn trích và đoạn diễn xuôi về hiệu quả thể hiện nội dung của tác phẩm:
Đoạn trích thì lời nói sống động, ngôn từ trữ tình thể hiện được sự ẩn dụ nhưng người đọc khó hiểu và theo dõi văn bản còn đoạn diễn xuôi có thể hiểu dễ dàng hơn, dễ theo dõi nội dung hơn tuy nhiên thì lời nói không được trau chuốt bằng đoạn trích.
