Soạn văn 11 bài Thực hành đọc Ca nhạc ở Miệt Vườn ngắn nhất
Hướng dẫn Soạn văn 11 bài Thực hành đọc Ca nhạc ở Miệt Vườn ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 11 kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.
I. Tác giả - tác phẩm
1. Tác giả
- Tác giả Sơn Nam, sinh năm 1926 và mất năm 2008 tại Thành phố Hồ Chí Minh. Quê ông ở Rạch Giá, nay là tỉnh Kiên Giang. Ông được biết đến là một nhà báo, một nhà nghiên cứu những nét văn hoá Việt Nam và Nam Bộ.
- Tác giả Sơn Nam cho ra đời nhiều tác phẩm hay và xuất sắc với nhiều thể loại khác nhau như truyện ngắn, truyện dài, tiểu thuyết. Thể loại nổi tiếng và chiến nhiều nhất chính là những Biên khảo về Nam Bộ.
- Nét bút của ông được hun đúc trở nên dịu dàng như những người Nam Bộ, ông am hiểu những đặc điểm văn hoá. Những tác phẩm đặc sắc của Sơn Nam có thể kể đến như Văn Minh Miệt Vườn, Giới thiệu miền Nam, Giới thiệu Sài Gòn xưa,...
2. Tác phẩm
a. Phương thức biểu đạt
Văn bản có phương thức biểu đạt là thuyết minh
b. Thể loại
Văn bản thuộc thể loại văn bản thông tin
c. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
Đoạn trích Ca nhạc ở miệt vườn được trích trong tác phẩm Văn minh miệt vườn, được sáng tác năm 1970.
d. Bố cục
- Đoạn 1: Từ Đầu Đến Để khai thác thương mãi. Giới thiệu về ca nhạc, thứ người Nam Bộ yêu thích lúc bấy giờ.
- Đoạn 2: Tiếp đến có sáng kiến cải cách nhạc cụ. Những am hiểu về hình thức và nội dung của đờn ca.
- Đoạn 3: Còn lại. Sự phát triển của đờn ca và ca nhạc miệt vườn.
e. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
- Giá trị nội dung
Đoạn trích đã cho độc giả hiểu biết hơn về một nét đặc sắc của văn hoá, đó là âm nhạc miệt vườn, hay là tiền thân của nhạc cải lương. Thứ nhạc này đã từng được phổ biến ở Nam Bộ và được cả những phú hào Huế Đô yêu thích. Chúng ta không chỉ hiểu được những nét đẹp của văn hoá ngày xưa, mà còn thấy được sự thưởng thức của con người vô cùng độc đáo.
- Giá trị nghệ thuật
Tác giả Sơn Nam sử dụng chất giọng nhẹ nhàng, những lập luận chặt chẽ và logic. Nét bút của ông cũng đậm chất văn hoá của Nam Bộ, càng làm tôn lên nội dung và ý nghĩa bài viết.
II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
Câu 1 (trang 89, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Xác định chủ đề, các ý chính, ý phụ và cách trình bày dữ liệu trong văn bản.
Lời giải
Chủ đề: ca nhạc Nam Bộ
Các ý chính, ý phụ
- Lịch sử hình thành của ca nhạc Nam Bộ
+ Được in ấn bởi một chủ tiệm bán và sửa xe đạp
+ Nhà xuất bản và một số tác phẩm được xuất bản đầu thế kỷ XX
- Đờn ca tài tử
+ Giới thiệu về đờn ca tài tử
+ Đờn ca tài tử trở thành món ăn tinh thần của người dân Nam Bộ
Cách trình bày dữ liệu của tác giả trong truyện rất độc đáo. Trình tự được tác giả sắp xếp theo trình tự thời gian và mỗi một giai đoạn, một sự kiện đều được tác giả gắn với một câu chuyện đời thực, gần gũi, thân thương. Dẫn chứng cụ thể gồm năm, tên nhân vật và sự kiện gì nhằm tạo sự tin tưởng cho người đọc. Cách sử dụng từ ngữ mang đậm phong cách địa phương Nam Bộ, tạo sự gần gũi, thân thuộc cho tác phẩm.
Câu 2 (trang 89, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Hiểu được mục đích viết và quan điểm, thái độ của tác giả.
Lời giải
Tác giả muốn nhấn mạnh sự hình thành và phát triển của ca nhạc Nam Bộ từ buổi sơ khai cho đến khi hình thành một nền ca nhạc chân chính, mang đậm bản sắc của vùng đó là cải lương. Quá trình đó diễn ra lâu dài, trải qua khó khăn rồi chịu ảnh hưởng, tác động của bên ngoài… để rồi tạo ra một loại hình âm nhạc đặc sắc, mang đậm hương vị âm nhạc của vùng quê Nam Bộ. Bởi vậy, mỗi khi cất câu hát lên, chúng ta phải biết trân trọng, nâng niu và biết ơn những người đã tạo ra nó, thể hiện sự hiếu kính với thế hệ cha ông – những người đã tạo ra loại hình âm nhạc đặc trưng của dân tộc mình.
Câu 3 (trang 89, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Rút ra được thông điệp trong văn bản
Lời giải
Thông điệp của văn bản
Mỗi chúng ta cần biết trân trọng những giá trị văn hóa của dân tộc. Bởi để tạo nên giá trị đó, cha ông ta đã trải qua quá trình xây dựng, tìm tòi, bởi vậy thế hệ chúng ta với tinh thần kế thừa, gìn giữ, lưu truyền một cách tích cực và nhân văn.
