Soạn văn 11 bài Thề nguyền và vĩnh biệt ngắn nhất

Hướng dẫn Soạn văn 11 bài Thề nguyền và vĩnh biệt ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 11 cánh diều chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.

I. Tác giả - tác phẩm

1. Tác giả

-  Uy-li-am Sếch-xpia (1564 – 1616) sinh ra tại Stratford-upon-Avon nước Anh. Năm 1578 gia đình sa sút, ông buộc phải thôi học, năm 1585 ông lên Luân Đôn kiếm sống và bắt đầu sự nghiệp nghệ thuật, năm 1612 ông rời Luân Đôn về quê sinh sống.

- U. Sếch-xpia viết hơn 40 vở kịch, tất cả đều dưới dạng thơ, và được chia thành ba loại:

+ Hài kịch: “Giông tố”, “As you like it”, “Cardenio”, ...

+ Bi kịch: “Hamlet”, “Othello”, “King Lear”, “ Romeo and Juliet”,...

+ Kịch lịch sử: “King John”, “Henry V”, “Richard II”, ....

- Tác phẩm của ông là tiếng nói của lương tri tiến bộ, của tự do, của lòng nhân ái bao la và của niềm tin bất diệt vào khả năng hướng thiện và khả năng vươn dậy để khẳng định cuộc sống con người.

2. Tác phẩm

a. Thể loại, phương thức biểu đạt

- Thể loại: Kịch

- Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp biểu cảm

b. Hoàn cảnh xuất xứ của tác phẩm

- Tác phẩm “Thề nguyền và vĩnh biệt” trích trong vở kịch “Rô-mê-ô và Giu-li-ét”.

c. Bố cục

Phần 1: Từ đầu đến “Mình cứ nghe thêm nữa, hay mình nên lên tiếng nhỉ ?”: Cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa hai nhân vật chính, Rô-mê-ô và Giu-li-êt

Phần 2: Còn lại: Tình yêu vượt qua hận thù.

d. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật 

• Giá trị nội dung Thề nguyền và vĩnh biệt

- Vở kịch dựa trên xung đột giữa khát vọng yêu đương mãnh liệt với hoàn cảnh thù địch vây hãm. Thông qua câu chuyện tình yêu của Rô-mê-ô và Giu-li-ét, tác giả ca ngợi và khẳng định vẻ đẹp của tình người, tình đời theo lí tưởng chủ nghĩa nhân văn. Mối tình của họ khẳng định sức sống vươn dậy trên mọi hoàn cảnh của con người. Mối tình đó cũng là lời kết án đanh thép, tố cáo thành kiến phong kiến, nguyên nhân thù hận của tình người, của chủ nghĩa nhân văn

• Giá trị nghệ thuật Thề nguyền và vĩnh biệt

- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật, đặc biệt thành công ở những đoạn độc thoại nội tâm

- Cách nói, lối nói hồn nhiên của hai nhân vật, cách sử dụng lối nói của nhau để xóa đi sự ngăn cách mà hận thù tạo ra.

II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa

1. Trong khi đọc

Câu 1 (trang 97, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Chú ý cách hình dung của Rô-mê-ô về Giu-li-ét.

Lời giải

- Hình dung: Nàng Giu-li-ét là Mặt Trời; vừng Đông đẹp tươi ơi!; người mà ta sùng kính, người mà ta yêu thương…

Câu 2 (trang 97, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Tại sao Giu-li-ét lại nói “Chỉ có tên họ chàng là kẻ thù của em thôi.”

Giu-li-ét nói vậy vì hai nhà có ân oán với nhau và vì lẽ đó cho nên có thể họ sẽ không được hai bên đồng ý, sẽ bị chia cách.

Câu 3 (trang 98, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Chú ý sự nguy hiểm mà Rô-mê-ô phải chịu để được gặp Giu-li-ét.

Lời giải

Sự nguy hiểm: Vượt tường; nếu bị bắt sẽ bị giết chết.

Câu 4 (trang 100, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Tại sao Giu-li-ét lại nghĩ tiếng hót là của chim họa mi?

Lời giải

Giu-li-ét nghĩ đó là chim họa mi vì đêm nào nó cũng đậu ở cây lựu trước cửa sổ phòng cô mà hót cho nên cô biết rất rõ.

Câu 5 (trang 101, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Chú ý sự tương phản giữa ánh sáng và tăm tối trong câu thoại này của Rô-mê-ô.

Lời giải

Sự tương phản giữa ánh sáng và tăm tối trong câu thoại này của Rô-mê-ô: viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông, những ngọn bạch lạp đã tắt, bình minh đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ; trời mỗi lúc một sáng; trời sắp sáng;

Câu 6 (trang 101, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Cách cảm nhận của Rô-mê-ô và Giu-li-ét về nhau có gì lưu ý?

Lời giải

- Giu-li-ét coi Rô-mê-ô là ông hoàng, người chồng của mình. Nàng yêu chàng tha thiết, không thể ngừng lo lắng nếu không biết thông tin của chàng. Nàng lo lắng đến khi gặp lại chàng, nhan sắc có còn được như bây giờ hay không; lo lắng chàng đi có an toàn hay không, họ còn có thể gặp lại nhau.

- Rô-mê-ô cũng rất yêu Ju-li-ét. Dù nàng có thế nào, chàng vẫn sẽ mãi yêu nàng.

2. Sau khi đọc 

Câu 1 (trang 101, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Đoạn trích xoay quanh cuộc đối thoại của những nhân vật nào? Mối quan hệ của họ là gì?

Lời giải

- Đoạn trích xoay quanh cuộc đối thoại của Rô-mê-ô và Giu-li-ét, hai nhân vật chính của vở kịch.

- Mối quan hệ: Hai người yêu nhau sâu nặng nhưng dòng họ của hai người lại là kẻ thù truyền kiếp.

Câu 2 (trang 101, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Cảnh gặp gỡ, tình tự của Rô-mê-ô và Giu-li-ét luôn phải diễn ra trong khoảng thời gian và không gian nào? Vì sao?

Lời giải

Cảnh gặp gỡ, tình tự của Rô-mê-ô và Giu-li-ét luôn phải diễn ra vào ban đêm và trong một không gian vắng vẻ chỉ có hai người họ. Cảnh gặp gỡ, tình tự của diễn ra trong khoảng không gian, thời gian như vậy vì dòng họ của hai người là kẻ thù truyền kiếp của nhau, tình yêu của họ không nhận được sự ủng hộ của gia đình hai bên. Nếu chuyện của hai người bị phát hiện chắc chắn sẽ bị ngăn cấm, họ sẽ khó gặp được nhau.

Câu 3 (trang 101, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Tìm và phân tích những lời đối thoại cho thấy:

a) Tình yêu say đắm giữa Rô-mê-ô và Giu-li-ét.

b) Những rào cản, khó khăn ngáng trở mối tình say đắm của họ.

Lời giải

- Lời thoại của Rô-mê-ô: "Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật."

→ Rô-mê-ô cho rằng chính tình yêu đã dẫn lối đưa chàng tìm đến bên nàng, dù ở đâu, chàng cũng sẵn sàng tìm kiếm.

- Lời thoại của Giu-li-ét: "Chàng hãy từ bỏ tên họ đi" hoặc "Cái tên kia đâu có phải là xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em".

→ Vì tình yêu của đời mình mà cả hai đều sẵn sàng thay tên đổi họ, sẵn sàng làm và hi sinh bất kì điều gì về nhau.

b. Những rào cản, khó khăn ngáng trở mối tình của họ.

Có thể nói, rào cản và khó khăn lớn nhất ngáng trở mối tình của họ là sự thù hận và mối thù truyền kiếp của hai dòng họ. Những lời đối thoại cho thấy điều đó là:

+ "Nàng là họ Ca-piu-lét sao? Ôi oan trái yêu quý, đời sống của ta nay nằm trong tay người thù".

+ "Chàng hãy khước từ cha chàng và từ chối dòng họ của chàng đi...", "chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi"

+ "Từ nay, tôi sẽ không bao giờ còn là Rô-mê-ô nữa"; "tôi thù ghét cái tên tôi..."; "chẳng phải Rô-mê-ô cũng chẳng phải Môn-ta-ghiu...".

→ Vì tình yêu mà cả hai đều ghét bỏ chính tên họ của bản thân và sẵn sàng đổi nó để theo đuổi tình yêu.

Câu 4 (trang 102, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Hãy chỉ ra sự thay đổi trong âm hưởng chính của tình yêu từ Cảnh II, Hồi hai sang Cảnh V, Hồi ba? Sự thay đổi này góp phần thể hiện chủ đề của văn bản như thế nào?

Lời giải

Sự thay đổi trong âm hưởng chính của tình yêu từ Cảnh II, Hồi hai sang Cảnh V, Hồi ba được thể hiện:

+ Tiếng sét ái tình nảy sinh trong lòng hai con người khi tham dự buổi sự tiệc. Thay vì về nhà ngay sau khi buổi tiệc kết thúc, Rô-mê-ô quay lại, trèo qua tường để vào vườn nhà nàng Giu-li-ét để bày tỏ tình cảm của mình. Sự xinh đẹp của Giu-li-ét làm cho Rô-mê-ô mê mệt

+ Hai chữ "tình yêu" được Rô-mê-ô nhắc lại nhiều lần càng làm cho Giu-li-ét càng tin tưởng vào tình yêu này. Họ sẵn sàng thay tên đổi họ vì tình yêu của cuộc đời mình.

=> Sự thay đổi này góp phần thể hiện rất rõ tình yêu chân thành của hau nhân vật chính trong tác phẩm.

Câu 5 (trang 102, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Lời thoại nào trong đoạn trích khiến em cảm thấy thú vị nhất? Vì sao?

Lời giải

- Lời thoại nào trong đoạn trích khiến em cảm thấy thú vị nhất là lời thoại đầu tiên của Rô-mê-ô trong đoạn trích:

+ "Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật."

→ Lời thoại đã thể hiện được tình yêu chân thành, mãnh liệt của Rô-mê-ô dành cho Giu-li-ét. Sức mạnh của tình yêu đã làm cho Rô-mê-ô có thể tìm thấy Giu-li-ét dù nàng có ở bất cứ nơi đâu, anh sẵn sàng hy sinh cả bản thân mình để tìm kiếm và giữ gìn tình yêu ấy. Một tình yêu vô cùng sâu sắc và cao cả.

Câu 6 (trang 102, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Cảnh thề nguyền của Rô-mê-ô và Giu-li-ét (Cảnh II, Hồi hai) khiến em liên tưởng đến tác phẩm nào trong văn học Việt Nam? Sự liên tưởng đó đem đến cho em những cảm xúc và suy nghĩ gì?

Lời giải

- Cảnh thề nguyền của Rô-mê-ô và Giu-li-ét khiến em liên tưởng đến tác phẩm "Truyện Kiều" của Nguyễn Du trong văn học Việt Nam. Cụ thể là đoạn trích nói về lời thề nguyền của Kim Trọng và Thúy Kiều.

- Hai tác phẩm đều mang đến cho người đọc cảm giác đau đớn và xót xa, ấy là cảm xúc tột cùng của tình yêu. Những sự hứa hẹn, lời thề nguyền được họ đều được hiện thực hóa bằng sự hi sinh và tấm chân tình để đánh đổi tình yêu. Dù vậy cho đến cuối cùng những lời vàng tiếng ngọc đó đều chuyển hóa thành sự tuyệt vọng khi họ phải nói lời lìa xa. Từ đó em thấy rằng tình yêu có thể có một phần lớn ở tình cảm của đối phương dành cho nhau, nhưng hơn hết nhân duyên và sự định đoạt của cuộc sống cũng là một phần cản trở. Vì vậy trong tình yêu đòi hỏi chúng ta phải sáng suốt trong lựa chọn của chính mình