Soạn văn 11 bài Pa-ra-lim-pích (paralympic): Một lịch sử chữa lành vết thương ngắn nhất

Hướng dẫn Soạn văn 11 bài Pa-ra-lim-pích (paralympic): Một lịch sử chữa lành vết thương ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 11 kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.

I. Tác giả - tác phẩm

1. Tác giả

- Nhà báo Huy Đăng công tác tại báo Tuổi trẻ Cuối Tuần, chuyên về mảng thể thao.

- Số lượng bài báo: 156, trong đó có nhiều bài viết tiêu biểu như: Olympic Tokyo 2020: Bữa tiệc công nghệ không trọn vẹn; Tìm giới hạn con người dưới lớp băng,…

2. Tác phẩm

a. Phương thức biểu đạt

- Thuyết minh

b. Thể loại

Văn bản thuộc thể loại văn bản thông tin

c. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

Văn bản Pa-ra-lim-pic: Một lịch sử chữa lành những vết thương được đăng trên báo Tuổi trẻ Cuối Tuần, ngày 05/9/2021.

d. Bố cục

+ Đoạn 1: Lịch sử ra đời và các chặng đường phát triển của Paralympic.

+ Đoạn 2: Sự cố gắng vươn lên của những vận động viên khuyết tật.

e. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật

• Giá trị nội dung

- Qua văn bản, người đọc có thêm hiểu biết về Pa-ra-lim-pich, thấy được và phải khâm phục trước những con người với nghị lực phi phàm.

- Văn bản hắc nhở chúng ta không được quên đi những lịch sử tốt đẹp.

- Truyền tải động lực tích cực, khuyên con người hãy luôn cố gắng nỗ lực, vượt lên khó khăn trong cuộc sống.

• Giá trị nghệ thuật

Bố cục chặt chẽ, phân chia nội dung rõ ràng giúp người đọc người nghe hiểu hơn vấn đề đang bàn luận.

II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa

1. Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 75, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Tìm hiểu thông tin về một vận động viên hoặc một môn thể thao mà bạn yêu thích. Theo bạn, thể thao có ý nghĩa gì với đời sống con người?

Lời giải

Nguyễn Thị Ánh Viên (sinh ngày 9 tháng 11 năm 1996 tại ấp Ba Cau, xã Giai Xuân, huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ) là cựu nữ vận động viên bơi lội thuộc Đoàn Thể thao Quân đội và Đội tuyển Bơi lội Quốc gia với quân hàm Trung tá quân đội nhân dân Việt Nam. Khi mới 19 tuổi cô đã giành 8 huy chương vàng, 1 huy chương bạc, 1 huy chương đồng cho Việt Nam và đã phá 8 kỷ lục và được công nhận là vận động viên ngoài Singapore xuất sắc nhất tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á 2015 ở Singapore. Với 8 huy chương vàng giành được, Ánh Viên là người giành nhiều huy chương vàng thứ 2 sau vận động viên bơi lội nam Joseph Schooling của Singapore tại Seagame 28. Cô còn đứng thứ 25 thế giới cự ly 400m tự do của nữ và thứ 9 thế giới nội dung 400m hỗn hợp. Năm 2023, cô là trung tá quân nhân chuyên nghiệp trẻ nhất tại Việt Nam và được tặng Huân chương lao động hạng nhì.

Theo em, thể thao có ý nghĩa rất quan trọng tới đời sống của con người. Nó không chỉ giúp chúng ta khỏe mạnh về thể chất mà nó còn giúp chúng ta tăng sự tự tin, xây dựng mối quan hệ bền chặt và đồng thời làm phát triển khả năng tư duy phản biện của bản thân.

2. Trong khi đọc

Câu 1 (trang 75, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Dựa vào nhan đề và phần sa-pô, dự đoán về nội dung chính của văn bản.

Lời giải

Nội dung chính của tác phẩm sẽ nói về Gia-co Van Gát với cách anh sử dụng cơ thể không nguyên vẹn của mình để trở thành người hùng trong lòng người fan hâm mộ.

Câu 2 (trang 75, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Dựa vào đề mục, dự đoán về thông tin chính sẽ được trình bày.

Lời giải

Thông tin chính của tác phẩm được trình bày là về thế vận hội Pa-ra-lim-pích – cuộc thi dành cho những vận động viên khuyết tật.

Câu 3 (trang 75, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Chú ý các từ ngữ chỉ thời gian và các sự kiện chính.

Lời giải

Các từ ngữ chỉ thời gian được sử dụng trong đoạn được đưa ra theo một trình tự hợp lí, kể về quá trình ra đời của Pa-ra-lim-pích.

Câu 4 (trang 76, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Xác định thông tin chính được trình bày.

Lời giải

Đoạn văn trình bày về lịch sử của Pa-ra-lim-pích từ một thế vận hội dành cho các cựu chiến binh mà nó chuyển thành cuộc thi dành cho các vận động viên khuyết tật.

Câu 5 (trang 77, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Tên đề mục gợi cho bạn suy nghĩ gì?

Lời giải

Tên đề mục gợi cho em về những nỗi đau mà các vận động viên trong cuộc thi Pa-ra-lim-pích gặp phải.

Câu 6 (trang 77, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Xác định thông tin chính được trình bày.

Lời giải

Thông tin chính: Lịch sử ra đời kì Pa - ra - lim píc, đối tượng được tham gia và những thành viên sáng lập kì thế vận hội này.

Câu 7 (trang 77, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Chú ý đến các nhân vật và các câu chuyện được giới thiệu.

Lời giải

Nhân vật và các câu chuyện được giới thiệu:

- Van Gát tham gia trượt tuyết và leo núi và trở thành người gốc Nam Phi đầu tiên chinh phục được ngọn Man-đa-xlu; tham gia chuyến thám hiểm cùng Hoàng tử Anh Harry ở Nam Cực…

- Bréé-ly Xnai-đơ là một vận động viên bơi lội bị mù bởi lý do chiến tranh.

3. Sau khi đọc 

Câu 1 (trang 78, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Hãy nêu khái quát chủ đề của văn bản. Cách tiếp cận vấn đề của tác giả có gì đặc biệt?

Lời giải 

- Chủ đề của văn bản: tinh thần vượt lên chính mình của các vận động viên trong cuộc thi Pa-ra-lim-pích

- Cách tiếp cận văn bản đặc biệt ở chỗ tác giả đã đưa ra một phần sa pô trước khi vào bài có tác dụng dẫn dắt câu chuyện, tạo sự tò mò và hứng thú cho người đọc.

Câu 2 (trang 78, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Phân tích tác dụng của các phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản.

Lời giải 

Trong văn bản, tác giả sử dụng linh hoạt chữ kết hợp với hình ảnh và những dẫn chứng qua lời kể của nhân vật. Điều đó không chỉ làm nội dung của tác phẩm ngày càng sáng tỏ mà nó còn giúp việc trình bày tác phẩm trở lên dễ hiểu và logic hơn. Từ đó, người đọc có thể dễ dàng nắm bắt được nội dung của tác phẩm hơn.

Câu 3 (trang 78, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Xác định các ý chính, ý phụ trong văn bản. Sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ để tóm tắt các thông tin.

Lời giải 

- Mục tiêu ban đầu của Pa-ra-lim-pích

+ Hoàn cảnh ra đời

+ Đối tượng tham gia

+ Sự ra đời chính thức của Pa-ra-lim-pích

- Vượt qua những nỗi đau:

+ Câu chuyện của Van Gát

+ Câu chuyện của Brét-ly Xnai-đơ

Câu 4 (trang 78, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Yếu tố tự sự có vai trò gì trong văn bản?

Lời giải 

Yếu tố tự sự dùng để trình bày về sự hình thành, phát triển và biến đổi mục tiêu của Pa-ra-lim-pích. Đồng thời, nó là một yếu tố quan trọng được sử dụng để kể về cuộc đời, sự nghiệp của các vận động viên tham gia Pa-ra-lim-pích. Yếu tố này đã góp phần làm sáng tỏ nội dung của văn bản mà tác giả gửi gắm.

Câu 5 (trang 78, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Quan điểm của tác giả là gì? Quan điểm đó được thể hiện bằng cách nào?

Lời giải 

Quan điểm trân trọng tinh thần vượt lên chính bản thân mình của những người khuyết tật.

Quan điểm đó được thể hiện bằng những tấm gương cụ thể như: Van - Gát, Xnai - đơ,...

Câu 6 (trang 78, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Phát biểu suy nghĩ của bạn về khả năng kì lạ của con người sau khi đọc các thông tin về một số vận động viên thể thao trong văn bản.

Lời giải 

Con người là loài động vật bậc cao nhất, bởi vậy mà ý chí nghị lực của họ được coi là vượt bậc so với những loài động vật khác. Trong mọi hoàn cảnh, dù khó khăn đến mức nào đi nữa, họ vẫn luôn cố gắng để vượt qua, tìm lại lý tưởng sống cho mình và vượt qua nghịch cảnh. Đó chính là câu chuyện của những vận động viên trong truyện. Họ đều gặp phải tai nạn và từ một người bình thường trở thành một người khuyết tật. gặp bất tiện trong mọi việc ngay từ việc sinh hoạt của mình. Cuộc đời dường như trở nên tăm tối, u ám và rồi họ tìm đến thể thao như một vị cứu tinh của họ. Họ tham gia và thấy bản thân mình không vô dụng như mình nghĩ, họ thi đấu và giành chiến thắng để chứng minh rằng mình còn giá trị. Đó chính là cách họ vượt qua nghịch cảnh của chính mình.

Câu 7 (trang 78, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Văn bản giúp bạn hiểu thêm gì về nỗi đau? Ta có thể ứng xử như thế nào với nỗi đau và những khiếm khuyết trên cơ thể của mình và của người khác?

Lời giải 

Văn bản giúp em hiểu ra rằng nỗi đau của những người bị khiếm khuyết trên cơ thể phải gánh chịu là rất lớn và họ phải chịu đựng, chấp nhận nó bằng nghị lực phi thường. Bởi vậy, chúng ta nên cảm thông, chia sẻ và cổ vũ họ trong mọi việc bởi họ là những người đã gánh chịu nhiều nỗi đau và họ rất dễ bị tổn thương. Nhưng sự cảm thông, chia sẻ của chúng ta cũng phải thực sự khéo léo bởi đôi khi nó có thể bị hiểu nhầm thành sự thương hại. Và một điều tuyệt đối rằng chúng ta không nên kì thị họ.

4. Kết nối đọc - viết

Câu hỏi (trang 78, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) về khả năng chữa lành của thể thao.

Lời giải

Thể thao sinh ra không chỉ là một môn học, thể thao sinh ra với nhiều vai trò khác, nó không đơn thuần với những chức năng đó. Mặt khác thể thao đã trở thành món ăn tình thần, liều thuốc chữa lành cho con người. Vì thế Pa-ra-lim-pích ra đời để hiện thực hóa vai trò của thể thao. Thể thao còn có thể coi là sức sống của con người, ta có thể thấy nhiều cá nhân trong cuộc sống họ phải đối mặt và gánh chịu biết bao đau đớn về cả thể xác lẫn tinh thần. Chính thể thao, thể thao là ánh sáng đưa họ tìm lại cuộc sống vốn có của bản thân. Khi hòa mình vào thể thao ta thấy rằng, bản thân không vô dụng, bản thân được sống và chiến đấu bằng năng lực có trong thực tại. Với nhiều cuộc thi cuộc tranh tài xuất hiện trong thể thao đã góp một phần lớn về khả năng chữa lành tâm hồn và phát triển bản thân. Vì vậy mỗi cá nhân chúng ta cần nuôi dưỡng và phát triển cho bản thân bằng cách hòa mình vào thể thao.