Soạn văn 11 bài Đọc hiểu mở rộng theo thể loại Trăng sáng trên đầm sen ngắn nhất
Hướng dẫn Soạn văn 11 bài Đọc hiểu mở rộng theo thể loại Trăng sáng trên đầm sen ngắn nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong SGK Ngữ văn 11 Chân trời sáng tạo chi tiết, đầy đủ bám sát chương trình học.
I. Tác giả - tác phẩm
1. Tác giả
- Chu Tự Hoa năm sinh: 1891 mất năm 1948. Quê quán: sinh tại thành phố Huế, quê ở huyện Triệu Phong, tình Quảng Trị.
- Ông nổi tiếng là con người chính trực thẳng thắn, yêu ghét rõ ràng, thường lên án, phê phán những cái xấu xa, ghét cái ác như cừu thù.
- Từ khi còn là học sinh ông đã nhiệt tình tham gia vào phong trào Ngũ Tứ.
- Khi đi dạy học ở Đại học Bắc Kinh, ông đã rất tích cực ủng hộ các hành động yêu nước của cá học sinh, sinh viên.
- Trong sự nghiệp văn chương, ông được đánh giá rất cao và được độc giả ưu ái gọi là “mĩ văn”.
2. Tác phẩm
a. Bố cục bài Trăng sáng trên đầm sen
Gồm 2 phần:
+ Phần 1: Từ đầu đến “khép cửa đi ra ngoài”- Tâm trạng của tác giả khi nhớ về khung cảnh quê hương.
+ Phần 2: Tiếp đến hết – Khung cảnh thiên nhiên trong đêm trăng sáng.
b. Thể loại:
- Tản văn
c. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
- Được in trong Những câu chuyện đi cùng năm tháng, NXB Văn học, Hà Nội, năm 2014).
d. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
- Giá trị nội dung
- Văn bản ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên, con người trong đêm trăng sáng; đặc biệt là vẻ đẹp của đầm sen được tác giả khắc họa rõ nét thể hiện tình yêu thiên nhiên, tâm hồn trắc ẩn của tác giả.
- Giá trị nghệ thuật
- Sử dụng từ ngữ nhẹ nhàng, trong trẻo khiến người đọc, người nghe dễ dàng thấu hiểu được tâm tư, tình cảm của tác giả.
II. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
Câu 1 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Chỉ ra một số từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng với hoa lá trên đầm sen
Lời giải
Một số từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng với hoa lá trên đầm sen là:
+ “ánh trăng như nước chảy, lặng lẽ tỏa xuống mặt lá sen và hoa sen”.
=>> Nét đẹp nhẹ nhàng, dịu dàng của ánh trăng và hoa lá trên đầm sen.
+ “lá sen và hoa sen như vừa được tắm gội bằng sữa bò”, “lại được bao trùm trong giấc mộng bằng dải lụa mỏng”
=>> Vẻ đẹp tinh khôi, mượt mà.
Câu 2 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Nêu một vài chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình; cho biết tác dụng của sự kết hợp ấy trong văn bản.
Lời giải
Một vài chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình là:
- “Trên mặt đầm sen quanh co uốn khúc là những tán lá sen san sát. Lá sen nhô lên mặt nước rất cao, như là váy của nàng vũ nữ yêu kiều…”
=>> Tác dụng của sự kết hợp ấy trong văn bản là: Giúp cho câu văn trở nên sinh động, hấp dẫn lột tả được hết vẻ đẹp của thiên nhiên nơi đây và giúp cho thiên nhiên trở nên gần gũi với con người hơn.
Câu 3 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị. Nêu dẫn chứng trong văn bản cho thấy đặc điểm đó.
Lời giải
Dẫn chứng cho thấy người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị:
- “Lá sen nhô lên mặt nước rất cao, như là váy của nàng vũ nữ yêu kiều…”
- “Những bông sen màu trắng lốm đốm tô điểm trên những lớp lá sen, có bông vừa dịu dàng hé nở, có bông còn e thẹn chúm chím, chúng như những hạt ngọc châu, lại như những cánh sao trên bầu trời đêm thăm thẳm, hoặc lại như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”.
Câu 4 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Theo bạn, cảm hứng chủ đạo của văn bản trên là gì?
Lời giải
Cảm hứng chủ đạo được lấy từ:
- Vẻ đẹp giản dị, trong trẻo của thiên nhiên và con người nơi đây.
- Tình yêu thiên nhiên và lòng trắc ẩn của tác giả đối với vẻ đẹp thiên nhiên.
=>> Tình cảm vô cùng lớn lao và cảm xúc mãnh liệt của tác giả đối với thiên nhiên.
Câu 5 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Trình bày đặc điểm của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen
Lời giải
Đặc điểm của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen:
- Văn bản bộc lộ được tư tưởng, tình cảm của tác giả đối với thiên nhiên và con người nơi đây.
- Văn bản được kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình; miêu tả thiên nhiên và con người.
- Ngôn ngữ được sử dụng trong văn học là ngôn ngữ có tính nghệ thuật, đồng thời có sử dụng các biện pháp tu từ: so sánh, ẩn dụ, nhân hóa…
