Trong một bài viết trên báo, có một bạn trẻ tâm sự:
“Tôi ưa nói, ưa tranh luận, nhưng khi tôi 17 tuổi nếu tôi giơ tay phát biểu trước lớp về một vấn đề không đồng ý với quan điểm của thầy cô, tôi bị dòm ngó, tẩy chay, cười mỉa… Hình như ở Việt Nam, người ta rất khó chấp nhận chuyện người nhỏ hơn mình “sửa sai” hay tranh luận thẳng thắn với người lớn”.
(Đặng Anh, Sống đúng là chính mình, tuoitre.vn, ngày 9/9/2013).
Từ góc độ của một người trẻ, anh/chị hãy viết bài văn ngắn khoảng 600 từ cho biết suy nghĩ của mình về ý kiến trên.
Mở bài
Trong xã hội hiện đại, sự phát triển tư duy độc lập và khả năng bộc lộ quan điểm cá nhân là yếu tố quan trọng giúp con người khẳng định giá trị bản thân và đóng góp vào sự tiến bộ của cộng đồng. Tuy nhiên, như lời tâm sự của bạn trẻ Đặng Anh trong bài viết trên báo Tuổi Trẻ, hiện tượng người trẻ bị dòm ngó, tẩy chay khi thẳng thắn bày tỏ ý kiến trái chiều với người lớn vẫn tồn tại phổ biến. Đây là một vấn đề đáng suy ngẫm không chỉ đối với thế hệ trẻ mà còn đối với cả xã hội Việt Nam.
Thân bài
1. Giải thích hiện tượng
Ý kiến của bạn trẻ Đặng Anh phản ánh một thực trạng trong xã hội Việt Nam: những người trẻ tuổi có tư duy độc lập, khi vượt qua rào cản tuổi tác để bộc lộ quan điểm cá nhân, thường đối mặt với định kiến và sự phán xét của người xung quanh. Từ đó, không ít người trẻ hình thành tâm lý e ngại, thậm chí từ bỏ việc thể hiện suy nghĩ của mình trước tập thể.
2. Thực trạng
Hiện tượng này khá phổ biến trong các môi trường giáo dục và xã hội Việt Nam:
- Trong nhà trường: Với lối giảng dạy truyền thống, học sinh thường tiếp thu kiến thức một chiều và ít khi đặt câu hỏi hay phản biện lại những điều giáo viên truyền đạt. Khi có học sinh dám bày tỏ quan điểm, thay vì được khuyến khích, các em đôi khi bị phủ nhận hoặc bị coi là hỗn xược.
- Trong xã hội: Người trẻ thường bị đánh giá là “trẻ người non dạ” và hiếm khi được công nhận quan điểm, dù đó là ý kiến sáng tạo hay hợp lý. Tâm lý này khiến nhiều người trẻ dù năng động, sáng tạo vẫn trở nên thụ động, ngại thể hiện bản thân.
3. Nguyên nhân
- Truyền thống kính trọng tuổi tác: Văn hóa Việt Nam đề cao sự kính lão, người trẻ cần tôn trọng và học hỏi kinh nghiệm từ người lớn. Điều này đôi khi bị hiểu lầm thành việc người trẻ không được quyền tranh luận hay phản biện.
- Tâm lý bảo thủ của một số người lớn: Một số người lớn có xu hướng cho rằng người trẻ chưa đủ trải nghiệm để đưa ra ý kiến đúng đắn, dẫn đến sự phủ nhận và thiếu lắng nghe.
- Tư duy khép kín của xã hội: Người Việt Nam thường e ngại thể hiện cái tôi mạnh mẽ, đặc biệt trong các cuộc tranh luận trước đám đông, vì sợ bị phán xét.
4. Hậu quả
- Người trẻ dễ mất tự tin, rơi vào trạng thái thờ ơ, không còn động lực sáng tạo và cống hiến cho xã hội.
- Xã hội mất đi những ý tưởng mới mẻ và sự đóng góp của thế hệ trẻ, ảnh hưởng đến sự phát triển chung.
- Thiếu công bằng trong việc đánh giá và ghi nhận tài năng của người trẻ.
5. Giải pháp
- Đối với người trẻ:
- Hãy mạnh dạn bộc lộ quan điểm của mình với thái độ khiêm tốn, thẳng thắn nhưng không xấc xược.
- Tự rèn luyện tư duy logic, suy nghĩ thấu đáo để các ý kiến đưa ra có sức thuyết phục, tránh sự cảm tính hoặc thiếu căn cứ.
- Đối với người lớn:
- Hãy lắng nghe và đánh giá ý kiến của người trẻ một cách công bằng. Đừng để định kiến tuổi tác làm mờ đi giá trị của những quan điểm mới mẻ.
- Khuyến khích người trẻ bày tỏ ý kiến, tạo không gian cho họ phát huy tư duy độc lập.
- Trong xã hội:
- Đổi mới phương pháp giáo dục, xây dựng môi trường học tập và làm việc cởi mở, tôn trọng sự đa dạng quan điểm.
- Đưa vào nhà trường các kỹ năng tranh luận, lắng nghe và phản biện tích cực để thế hệ trẻ học cách bày tỏ quan điểm đúng mực.
6. Bình luận mở rộng
Không thể phủ nhận rằng một số người trẻ khi tranh luận có thái độ thiếu tôn trọng, xấc xược với người lớn tuổi. Điều này không chỉ làm mất đi giá trị của ý kiến mà còn gây phản cảm. Do đó, tranh luận thẳng thắn cần đi kèm với sự văn minh, lịch sự và tôn trọng lẫn nhau.
Kết bài
Ý kiến của bạn trẻ Đặng Anh đặt ra một vấn đề đáng suy nghĩ: làm sao để người trẻ có thể sống đúng là chính mình trong một xã hội còn mang nặng định kiến. Để thay đổi, không chỉ người trẻ cần mạnh dạn thể hiện bản thân, mà cộng đồng cũng cần rộng mở hơn, lắng nghe và tôn trọng ý kiến của thế hệ kế cận. Đó chính là cách để xã hội phát triển bền vững, hòa hợp giữa các thế hệ và thúc đẩy sự sáng tạo không ngừng.