Bài thơ Dặn con của tác giả Trần Nhuận Minh dưới đây gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì về cách ứng xử với những người bất hạnh?
…Lòng tốt gửi vào thiên hạ
Biết đâu nuôi bố sau này…
Mở bài
Trong cuộc sống, con người không thể tồn tại đơn độc mà phải dựa vào nhau, sẻ chia để vượt qua những khó khăn, bất hạnh. Tình yêu thương, lòng nhân ái là sợi dây kết nối giữa các cá nhân, giúp cuộc sống trở nên ý nghĩa hơn. Thế nhưng, không chỉ có tình cảm chân thành, cách ứng xử cụ thể cũng vô cùng quan trọng. Bài thơ “Dặn con” của Trần Nhuận Minh, với lời nhắn nhủ về cách đối xử với những người bất hạnh, đã để lại nhiều bài học sâu sắc về tình người và cách sống.
Thân bài
1. Khái quát về lời dặn của người cha trong bài thơ
Người cha trong bài thơ không chỉ khuyên dạy con phải biết yêu thương, đồng cảm với những người bất hạnh mà còn chỉ ra cách cư xử đầy tinh tế và nhân văn:
- Đồng cảm và sẻ chia:
Người cha hiểu rằng những người bất hạnh như người ăn mày không phải ai cũng lựa chọn số phận của mình, mà đôi khi là do “tội trời đày” – sự bất công của cuộc đời. Vì vậy, cần có sự cảm thông sâu sắc, sẻ chia một phần những gì mình có, dù là rất nhỏ bé. Sự sẻ chia ấy cần xuất phát từ tấm lòng chân thành, tự nhiên và không mang tính thương hại.- Ví dụ: “Nhà mình sát đường họ đến/ Có cho thì có là bao.”
- Bảo vệ và tránh những rào cản, ngăn cách:
Người cha còn dạy con phá bỏ rào cản giữa mình và người bất hạnh. Thậm chí, ông nhấn mạnh đến những chi tiết nhỏ nhất như việc dạy dỗ con chó trong nhà, tránh để nó gây tổn thương người khác:- “Con chó nhà mình rất hư/ Hễ thấy ăn mày là cắn/ Con phải răn dạy nó đi/ Nếu không thì con đem bán.”
2. Ý nghĩa của cách ứng xử với người bất hạnh
- Đối với người bất hạnh:
Sự giúp đỡ không chỉ giảm bớt khó khăn về vật chất mà còn xoa dịu nỗi đau tinh thần. Một hành động nhỏ, một cử chỉ yêu thương có thể mang lại niềm an ủi lớn lao cho những người đang chịu đựng khổ đau. - Đối với chính bản thân người cho đi:
Yêu thương người khác cũng chính là cách để yêu thương chính mình. Người cha dạy con hiểu rằng lòng nhân ái không chỉ làm đẹp tâm hồn mà còn tạo ra một môi trường xã hội đầy nhân ái. Đó là cách để bảo vệ bản thân trước những bất trắc của cuộc sống:- “Mình tạm gọi là no ấm/ Biết đâu cơ trời vần xoay/ Lòng tốt gửi vào thiên hạ/ Biết đâu nuôi bố sau này…”
3. Thông điệp từ bài thơ và bài học sâu sắc
- Quan điểm sống nhân ái, thấu hiểu:
Người cha không chỉ dạy con biết yêu thương mà còn hướng dẫn con cách yêu thương đúng mực – không gây tổn thương đến lòng tự trọng của người khác. Đây là bài học về nhân cách và văn hóa ứng xử trong cuộc sống. - Sống vị tha, khoan dung:
Lời dạy của người cha nhắc nhở rằng trong một xã hội luôn biến động, sự khoan dung và nhân ái là điều cần thiết để con người cảm thấy an toàn và gắn bó hơn.
Bàn luận mở rộng
- Phê phán thái độ sống thờ ơ, lạnh lùng:
Trong cuộc sống hiện đại, đôi khi con người quá mải mê với công việc và lợi ích cá nhân mà quên mất đi sự đồng cảm, sẻ chia. Điều này khiến xã hội trở nên khô cằn, thiếu tình người. - Đề cao sự nhân văn trong giáo dục:
Những lời dặn của người cha trong bài thơ là minh chứng cho sự kết hợp giữa tình yêu thương và giáo dục đạo đức. Nếu các bậc phụ huynh chú trọng việc nuôi dưỡng tâm hồn con trẻ, xã hội sẽ ngày càng văn minh và nhân ái hơn.
Kết bài
Bài thơ “Dặn con” của Trần Nhuận Minh là một bài học sâu sắc về cách ứng xử với những người bất hạnh. Lời dặn của người cha không chỉ là lời khuyên cho một đứa trẻ, mà còn là thông điệp gửi đến tất cả chúng ta về tình yêu thương và lòng nhân ái. Trong nhịp sống hiện đại đầy gấp gáp, chúng ta cần sống chậm lại, dành thời gian để nhìn nhận lại cách ứng xử của mình với những người xung quanh. Sự đồng cảm và sẻ chia không chỉ giúp ta trở thành người tốt hơn mà còn làm cho thế giới này trở nên đáng sống hơn.