Đọc Bầu trời mùa thu trang 89, 90, 91 Tiếng Việt lớp 4 Kết nối tri thức

Khởi động: Trao đổi với bạn: Bầu trời đẹp nhất vào lúc nào? Vì sao?

Lời giải:

Theo em, bầu trời đẹp nhất vào buổi chiều tà hoàng hôn. Vì vào lúc đó mặt trời bắt đầu lặn để lại những rạng đỏ của ánh mặt trời lóe lên ở phía tây, trông bầu trời lúc ấy thật lãng mạng và nên thơ. Đồng thời là thời gian màn đêm bắt đầu buông xuống, bầu trời hơi tối, mờ mờ ảo ảo và xuất hiện vầng trăng ở góc trời rất huyền diệu.

Bài đọc

BẦU TRỜI MÙA THU

Giờ học hôm nay, thầy giáo cùng cả lớp đi ra cánh đồng. Buổi sáng mùa thu mát mẻ. Thầy nói:

- Các em hãy nhìn lên bầu trời. Mùa hè, nó rất nóng với những tia nắng mặt trời chói chang. Còn bây giờ, bầu trời thế nào? Các em hãy suy nghĩ và chọn những từ ngữ thích hợp để nói về bầu trời.

Các cô cậu học trò nhìn lên trời và suy nghĩ. Sau vài phút, một em nói:

- Bầu trời xanh như mặt nước mệt mỏi trong ao.

– Vì sao mặt nước lại mệt mỏi? – Thầy hỏi.

– Thưa thầy, mùa hè, nước dạo chơi cùng những làn sóng. Mùa thu, nó mệt nên đứng yên với màu xanh nhạt.

Các bạn khác tiếp tục nói:

– Bầu trời được rửa mặt sau cơn mưa.

– Bầu trời xanh biếc.

Thấy cô bé Va-li-a vẻ mặt đăm chiêu, thầy giáo hỏi:

– Còn Va-li-a, vì sao em im lặng thế?

– Em muốn nói bằng những từ ngữ của mình.

– Em đã tìm được chưa?

– Bầu trời dịu dàng. – Va-li-a khẽ nói và mỉm cười.

Sau đó, mỗi em đều muốn nói về bầu trời bằng những từ ngữ của riêng mình:

– Bầu trời buồn bã. Những đám mây xám đang từ phương bắc trôi tới.

– Bầu trời trầm ngâm. Nó nhớ đến tiếng hót của bầy chim sơn ca.

– Bầu trời ghé sát mặt đất. Mùa hè, nó cao hơn và có những con chim én bay liệng. Còn bây giờ, chẳng có chim én nữa, vì thế bầu trời - cúi xuống lắng nghe để tìm xem chim én đang ở trong bụi cây hay ở nơi nào. Cứ thế, các cô cậu hào hứng suy nghĩ và tưởng tượng để nói về bầu trời theo cách của riêng mình.

(Theo Xu-khôm-lin-xki, Mạnh Hưởng dịch)

Từ ngữ

Trầm ngâm: có dáng vẻ đang suy nghĩ, nghiền ngẫm điều gì.

Trả lời câu hỏi

Câu 1: Các bạn học sinh được thầy giáo giao cho nhiệm vụ gì?

Lời giải:

Thầy giáo giao cho các bạn học sinh nhiệm vụ suy nghĩ và chọn những từ ngữ thích hợp để nói về bầu trời.

Câu 2: Em có nhận xét gì về cách tả bầu trời của các bạn nhỏ trong những câu văn dưới đây?

Lời giải:

- Bầu trời được rửa mặt sau cơn mưa: ở đây bạn nhỏ đã miêu tả bầu trời với màu xanh trong và nhiều ánh sáng rực rỡ sau cơn mưa. Hình ảnh bầu trời sáng và trong được các bạn nhỏ nhân hóa với hoạt động "rửa mặt" của con người. Hình ảnh bầu trời được hình dung trước mắt người đọc và mang lại sự hấp dẫn, sinh động của câu văn.

- Bầu trời dịu dàng: Hình ảnh bầu trời ở đây được nhân hóa để miêu tả màu sắc của bầu trời vào thu thật nhẹ nhàng và êm ả, không rực rỡ và cũng không gay gắt như cái nắng của trời hè. Khiến trong lòng của mỗi con người chúng ta cảm thấy bình yên dưới bầu trời êm dịu đó.

- Bầu trời buồn bã: Hình ảnh bầu trời ở đây được các bạn nhỏ nhân hóa với cảm xúc của con người đó là "buồn bã". Những đám mây xám là hình ảnh cho những linh tính không lành hoặc là những lo lắng buồn rầu của bầu trời. Đồng thời hình ảnh buồn bã ở đây còn mang ý nghĩa thông báo trời chuẩn bị có cơn mưa.

- Bầu trời trầm ngâm. Nó nhớ đến tiếng hót của bầy chim sơn ca: ở đây là hình ảnh của bầu trời tĩnh lặng. "Trầm ngâm" vốn là động từ chỉ trạng thái, cảm xúc của con người còn khi các bạn miêu tả như vậy thể hiện được cái nhìn sâu sắc và miêu tả được nỗi nhớ của trời khi vào thu không còn được nghe tiếng hót của bầy chim sơn ca.

- Bầu trời ghé sát mặt đất. Bầu trời cúi xuống lắng nghe để tìm xem chim én đang ở trong bụi cây hay ở nơi nào: Vào trời thu, bầu trời thường lặng lẽ và dịu dàng mang sắc màu hồng mơ màng đan xen với chút ửng đỏ khác hẳn với trời xuân rạo rực sức sống, mọi vật ở mọi nơi đều kéo về trên bầu trời tự chung tiếng ca.

Câu 3: Trong bài có rất nhiều câu văn tả bầu trời, em thích câu văn nào? Vì sao?

Lời giải:

Em thích nhất là câu: "Bầu trời dịu dàng"

Vì hình ảnh bầu trời ở đây được nhân hóa với tính cách của con người đó là " dịu dàng" để miêu tả màu sắc của bầu trời vào thu thật nhẹ nhàng và êm ả, không rực rỡ và cũng không gay gắt như cái nắng của trời hè. Khiến trong lòng của mỗi con người chúng ta cảm thấy bình yên dưới bầu trời êm dịu đó.

Câu 4: Theo em, vì sao hình ảnh bầu trời trong các câu văn của mỗi bạn nhỏ rất khác nhau?

Lời giải:

Hình ảnh bầu trời trong các câu văn của mỗi bạn nhỏ rất khác nhau vì mỗi bạn đều có một cảm quan khác nhau để cảm nhận những sự vật, hiện tượng xung quanh mình. Vì vậy mà có bạn miêu tả bầu trời buồn bã, có bạn lại miêu tả bầu trời dịu dàng, bạn lại cảm nhận được sự sống, hơi thở của bầu trời khi xuân đã qua. Là những cảm giác với những cảm xúc khác nhau của từng bạn nhỏ để nhìn cảm nhận bầu trời ấy.

Câu 5: Viết 1 – 2 câu văn tả bầu trời theo quan sát và cảm nhận của em.

Lời giải:

- Mùa đông đã mang những cái giá lạnh đến, đồng thời bầu trời sầm xuống lạnh lùng vô tâm. Bỗng ông mặt trời lóe rạng mang những tia nắng đến sưởi ấm cho muôn loài.

 Luyện tập theo văn bản đọc

Câu 1: Câu văn nào dưới đây sử dụng cả hai biện pháp so sánh và nhân hoá?

A. Bầu trời xanh như mặt nước mệt mỏi trong ao.

B. Mùa hè, nước dạo chơi cùng những làn sóng.

C. Bầu trời được rửa mặt sau cơn mưa.

D. Bầu trời dịu dàng.

Lời giải:

Câu văn sử dụng cả hai biện pháp so sánh và nhân hoá là Bầu trời xanh như mặt nước mệt mỏi trong ao.

Chọn A.

Câu 2: Đặt câu kể, tả về một hiện tượng tự nhiên, trong đó có sử dụng biện pháp nhân hoá.

Lời giải:

- Gió:

+ Chị gió mang theo hương lúa lan tỏa khắp cánh đồng ấy.

+ Cô gió nhảy múa cùng các anh bạch đằng trên ngọn đồi xanh tươi đó.