Tìm hiểu tác giả tác phẩm
Tác giả: Phạm Lữ Ân
- Là bút danh chung của vợ chồng nhà văn Ngọc Minh – Phạm Công Luận.
- Là cây bút quen thuộc với bạn đọc trẻ, đặc biệt trên các ấn phẩm dành cho tuổi mới lớn như Tuổi Trẻ Cuối Tuần.
- Văn phong nhẹ nhàng, sâu sắc, kết hợp giữa nghị luận – biểu cảm – tự sự.
- Các bài viết thường thể hiện những suy ngẫm sâu xa, nhân văn về tình cảm, đạo lý, cuộc sống.
Tác phẩm: Nếu biết trăm năm là hữu hạn
- Hình thức: Tản văn
- Xuất xứ: In trong tập tản văn cùng tên Nếu biết trăm năm là hữu hạn – NXB Hội Nhà Văn.
- Chủ đề chính:
- Nhắc nhở con người sống chậm lại để cảm nhận và tận hưởng những giá trị thực sự.
- Phân biệt giữa “trải qua” và “hưởng thụ đích thực” trong đời sống hiện đại.
- Đề cao sự hiểu biết, cảm nhận sâu sắc để sống hạnh phúc, mãn nguyện.
- Giá trị nghệ thuật:
- Giọng văn triết lý mà không khô khan, sâu sắc nhưng gần gũi.
- Vận dụng linh hoạt các phương thức: nghị luận, biểu cảm, miêu tả, trữ tình.
- Ngôn ngữ tinh tế, có chiều sâu, đánh thức cảm xúc và nhận thức của người đọc.
Đọc hiểu văn bản Nếu biết trăm năm là hữu hạn của Phạm Lữ Ân
Hưởng thụ, hay chỉ trải qua? Kết quả khác nhau chính là sự mãn nguyện. Khi chỉ trải qua, chúng ta thường hay băn khoăn: Phải chăng đó đã là cái đẹp thực sự? Chuyến du ngoạn đáng giá? Bữa ăn đáng tiền? Phải chăng chiếc điện thoại đó là “đỉnh” nhất? Chiếc áo đó đã là đẹp nhất? Phải chăng ta đã có được thứ tương xứng với những gì ta bỏ ra? Những người thực sự hưởng thụ thì không băn khoăn, mà thường mãn nguyện. Những người thực sự tận hưởng hạnh phúc cũng vậy, họ mãn nguyện. Niềm vui đôi khi bị thúc đẩy bởi nhu cầu phải hét toáng lên cho cả thế gian. Nhưng sự mãn nguyện thường có khuôn mặt rất lặng lẽ, và hiếm khi phô trương.
Tôi nhận ra rằng để hưởng thụ thực sự, chúng ta cần phải học hỏi và có hiểu biết nhất định về điều ta đang làm, đang tận hưởng, đang thưởng thức. Biết mình có gì, hiểu thứ mình có, và biết cách tận hưởng tối đa những gì mình xứng đáng được hưởng, đó mới là hưởng thụ”.
(Phạm Lữ Ân, Trích Nếu biết trăm năm là hữu hạn, NXB Hội Nhà văn, tr.202)
Câu 1. Đoạn trích sử dụng các phương thức biểu đạt nào?
Câu 2. Đoạn trích đề cập đến vấn đề gì?
Câu 3. Anh/chị hiểu sự khác biệt giữa trải qua và hưởng thụ thực sự là gì?
Câu 4. Quan điểm của người viết được thể hiện trong văn bản trên là gì?
Câu 5. Anh/chị có đồng tình với quan điểm: “để hưởng thụ thực sự, chúng ta cần phải học hỏi và có hiểu biết nhất định về điều ta đang làm, đang tận hưởng, đang thưởng thức”?
Hướng dẫn giải chi tiết
Câu 1.
Các phương thức biểu đạt: nghị luận, biểu cảm, miêu tả
Câu 2.
Vấn đề được đề cập: sự khác nhau giữa hưởng thụ và trải qua
Câu 3.
Sự khác biệt giữa trải qua và hưởng thụ thực sự là:
– Trải qua chỉ đem đến ảo giác nhất thời, khiến ta thêm nhiều mối băn khoăn, nghi hoặc về những gì ta đang có hoặc đang hiện hữu xung quanh; còn hưởng thụ thực sự là ngấm thấm những chân giá trị đích thực của cuộc sống.
– Trải qua có mang đến niềm vui hình thức, ồn ào; còn hưởng thụ thực sự khiến ta hạnh phúc và mãn nguyện tự tâm, đắm mình vào sự bình yên, thư thái
Câu 4.
Quan điểm:
– Hưởng thụ cuộc sống là tận hưởng mọi thứ tốt đẹp mà cuộc đời và vũ trụ mang đến cho bạn.
– Cần phải học hỏi và có hiểu biết nhất định về điều ta đang làm, đang tận hưởng, đang thưởng thức để hưởng thụ thực sự.
Câu 5.
Hs có thể trả lời đồng tình hoặc không đồng tình, có sự lí giải hợp lí.
Gợi ý:
– Đồng tình với quan điểm: “để hưởng thụ thực sự, chúng ta cần phải học hỏi và có hiểu biết nhất định về điều ta đang làm, đang tận hưởng, đang thưởng thức”.
– Bởi vì:
+ Khi biết học hỏi và hiểu biết, ta sẽ có khả năng tự tạo tâm thế và nắm bắt cơ hội để hưởng thụ cuộc sống thực sự
+ Chỉ khi có hiểu biết về đối tượng hướng tới tận hưởng, ta mới tìm được cách thức để tiếp cận, thực hiện và đạt được mục đích mình mong muốn.
+ Hiểu biết và nhận thức đúng đắn khiến ta làm chủ chính mình, tránh xa những lầm lạc và sai trái, để không đánh mất cơ hội tận hưởng cuộc sống của chính bản thân.
Các câu hỏi mở rộng từ tác phẩm
Câu hỏi về nội dung – tư duy – cảm nhận
Câu 1. Vì sao tác giả lại phân biệt rõ giữa “hưởng thụ” và “trải qua”? Điều này có ý nghĩa gì trong đời sống hiện đại?
Câu 2. Em hiểu như thế nào về hình ảnh: “sự mãn nguyện thường có khuôn mặt rất lặng lẽ”?
Câu 3. Theo em, đâu là những biểu hiện của một người biết “hưởng thụ thực sự” trong cuộc sống?
Câu 4. Em cảm nhận được gì về giọng văn và thái độ của tác giả trong đoạn trích?
Câu 5. Bài viết giúp em rút ra bài học gì về cách sống để hạnh phúc hơn?
Câu hỏi liên hệ – vận dụng
Câu 1. Từ nội dung đoạn trích, hãy liên hệ với một trải nghiệm cá nhân mà em từng “chỉ trải qua” chứ chưa thật sự “hưởng thụ”.
Câu 2. Theo em, trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, làm sao để con người không đánh mất khả năng tận hưởng cuộc sống thực sự?
Câu 3. Viết một đoạn văn (khoảng 8–10 dòng) trình bày suy nghĩ của em về sự khác biệt giữa sống nhanh và sống sâu.
Câu 4. Em có đồng ý với quan niệm: “Sự mãn nguyện là thước đo của hạnh phúc đích thực”? Vì sao?
Câu 5. Hãy liên hệ đoạn trích với một câu danh ngôn/suy ngẫm về hạnh phúc mà em đã học hoặc từng đọc.
Câu hỏi trắc nghiệm khách quan
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là:
A. Tự sự
B. Miêu tả
C. Nghị luận
D. Thuyết minh
→ Đáp án: C
Câu 2: Theo tác giả, người thực sự hưởng thụ thường có biểu hiện gì?
A. Luôn chia sẻ lên mạng xã hội
B. Hét to niềm vui
C. Mãn nguyện, lặng lẽ
D. Tìm kiếm vật chất xa hoa
→ Đáp án: C
Câu 3: Câu: “Niềm vui đôi khi bị thúc đẩy bởi nhu cầu phải hét toáng lên cho cả thế gian” cho thấy điều gì?
A. Con người thích khoe mẽ
B. Niềm vui phải phô trương mới giá trị
C. Sự khác biệt giữa niềm vui hình thức và mãn nguyện nội tâm
D. Thế giới cần biết ta hạnh phúc
→ Đáp án: C
Câu 4: Ý nào sau đây là quan điểm của tác giả?
A. Càng có nhiều tài sản thì càng dễ mãn nguyện
B. Cần phải học cách từ bỏ để có hạnh phúc
C. Hưởng thụ thực sự cần có sự học hỏi và hiểu biết
D. Mãn nguyện là một dạng ảo tưởng
→ Đáp án: C
Câu 5: Tên tập sách chứa đoạn trích là gì?
A. Điều kỳ diệu của sự sống
B. Nếu biết trăm năm là hữu hạn
C. Hạt giống tâm hồn
D. Chuyện nhỏ trong thế giới lớn
→ Đáp án: B
