Tìm hiểu tác giả tác phẩm
Tác giả: Cảnh Thiên
- Là tác giả người Trung Quốc, thuộc thế hệ nhà văn truyền cảm hứng sống tích cực trong giới trẻ hiện đại.
- Văn phong gần gũi, mang đậm triết lí sống phương Đông, nhẹ nhàng mà sâu sắc.
- Các tác phẩm thường tập trung vào các chủ đề:
- Tư duy tích cực
- Trưởng thành, khát vọng sống
- Nỗ lực vượt lên nghịch cảnh
- Cảnh Thiên được giới trẻ yêu thích vì những lời văn giản dị nhưng sâu sắc, thức tỉnh nhận thức và truyền cảm hứng sống ý nghĩa.
Tác phẩm: “Đừng lựa chọn an nhàn khi còn trẻ”
- Thể loại: Tản văn – triết lí sống
- Nguồn gốc: Xuất bản tại Trung Quốc, được dịch sang tiếng Việt và phát hành bởi NXB Trẻ.
- Nội dung chính:
Tác phẩm là những chiêm nghiệm về tuổi trẻ, cuộc sống, sự lựa chọn và thái độ sống. Cảnh Thiên khuyên con người nên tránh lựa chọn cuộc sống dễ dàng, an nhàn khi còn trẻ, vì chính những khó khăn, thử thách mới giúp con người trưởng thành và đạt được thành công đích thực. - Giá trị nội dung:
- Khơi gợi tư duy tích cực, tinh thần vượt khó.
- Cảnh tỉnh lối sống an phận, biếng lười, thiếu khát vọng.
- Khẳng định giá trị của sự nỗ lực và trưởng thành qua gian khó.
- Giá trị nghệ thuật:
- Lối viết giàu hình ảnh, ví von đặc sắc.
- Kết hợp giữa lí luận và cảm xúc.
- Sử dụng nhiều biện pháp tu từ như điệp ngữ, đối lập, ẩn dụ…
Đọc hiểu văn bản Đừng lựa chọn an nhàn khi còn trẻ của Cảnh Thiên
“Cuộc sống không phải là sự ganh đua, hạnh phúc khởi nguồn từ sự trân trọng”. Nếu có thể điều tiết trọng tâm sự chú ý của mình một cách có ý thức, bạn sẽ lấy lại sự cân bằng mới mẻ cho tâm lí lệch lạc của mình trước kia. Sự cân bằng này chắc chắn sẽ ổn định cảm xúc và tình cảm của bạn. Cái gọi là “ma đạo” từ tâm trí mà ra, thiên đường và địa ngục chỉ cách nhau một ý niệm. Chỉ khi thường xuyên gột rửa và cảnh tỉnh tâm trí của mình, bạn mới có thể đảm bảo không bị “tâm ma” khống chế, từ đó tránh được những tai họa vô cùng, không đi đến bước hại mình hại người.
Tư tưởng khác nhau thì đánh giá đối với sự việc xảy ra cũng hoàn toàn khác nhau, tất nhiên nó sẽ ảnh hưởng tới thái độ xử lí vấn đề, cũng ảnh hưởng đến đường đời của chúng ta sau này. Xét cho cùng, sống trên đời cần phải có trí tuệ. Nếu không đủ sáng suốt, vậy chí ít bạn phải có một tư tưởng khoáng đạt. Dùng tư tưởng bi quan, hẹp hòi, hà khắc để nhìn nhận vấn đề, bạn sẽ thấy thế giới này toàn một màu u ám. Dùng tư tưởng lạc quan, khoáng đạt và thấu hiểu để nhìn nhận vấn đề, bạn sẽ nhìn ra được mặt tốt đẹp của sự vật.
Khi nghĩ một cách thấu suốt, chúng ta mới có thể thấy được hạnh phúc của chính mình. Sinh ra nơi trần thế, mỗi người đều phải trải qua phong ba, khổ nạn. Đối diện với gian nan khốn khổ không thể tránh khỏi, nghĩ thấu chính là thiên đường, nghĩ quẩn chính là địa ngục.
(Trích Đừng lựa chọn an nhàn khi còn trẻ, Cảnh Thiên, NXB Trẻ, tr.23 – 25)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên là gì?
Câu 2. Theo văn bản: Khi nghĩ một cách thấu suốt, chúng ta mới có thể thấy được điều gì ?
Câu 3. Anh/chị hiểu như thế nào về câu văn sau: “Cuộc sống không phải là sự ganh đua, hạnh
phúc khởi nguồn từ sự trân trọng.”
Câu 4. Biện pháp tu từ điệp cấu trức có tác dụng như thế nào trong câu văn: Dùng tư tưởng bi quan, hẹp hòi, hà khắc để nhìn nhận vấn đề, bạn sẽ thấy thế giới này toàn một màu u ám. Dùng tư tưởng lạc quan, khoáng đạt và thấu hiểu để nhìn nhận vấn đề, bạn sẽ nhìn ra được mặt tốt đẹp của sự vật.?
Câu 5. Anh/chị có đồng tình với ý kiến: “Đối diện với gian nan khốn khổ không thể tránh khỏi,
nghĩ thấu chính là thiên đường, nghĩ quẩn chính là địa ngục” không? Vì sao?
Hướng dẫn giải chi tiết
Câu 1.
Phương thức biểu đạt chính: nghị luận.
Câu 2.
Theo văn bản, Khi nghĩ một cách thấu suốt, chúng ta mới có thể thấy được hạnh phúc của chính mình.
Câu 3.
Câu văn: Cuộc sống không phải là sự ganh đua, hạnh phúc khởi nguồn từ sự trân trọng có thể hiểu:
– Cuộc sống không phải là sự cạnh tranh, đấu tranh chống lại nhau vì mục đích giành được sự tồn tại, sống còn, giành được lợi nhuận, địa vị, sự kiêu hãnh, các phần thưởng hay những thứ khác trong khi niềm vui, niềm hạnh phúc của con người đều bắt đầu từ ý thức biết tôn quý tất cả mọi thứ trong cuộc sống.
– Đây là triết lí nhân sinh đúng đắn con người cần ghi nhớ.
Câu 4.
– Biện pháp điệp cấu trúc: Dùng tư tưởng… bạn sẽ thấy, Dùng tư tưởng… bạn sẽ nhìn …
– Hiệu quả nghệ thuật:
+ Làm cho diễn đạt trở nên sinh động, có nhịp điệu.
+ Khẳng định nếu mỗi người chúng ta nhìn nhận mọi vấn đề bằng những tư tưởng khác nhau thì đánh giá đối với sự việc xảy ra cũng hoàn toàn khác nhau.
Câu 5.
Thí sinh bộc lộ quan điểm cá nhân và lí giải phù hợp, thuyết phục
Chẳng hạn:
– Tôi đồng tình với ý kiến: Đối diện với gian nan khốn khổ không thể tránh khỏi, nghĩ thấu chính là thiên đường, nghĩ quẩn chính là địa ngục.
– Vì, trong cuộc đời con người bên cạnh hạnh phúc song hành vẫn luôn có cả những khó khăn, vất vả, gian khổ gọi tên. Khi đó, nếu nghĩ tích cực, thấu hiểu được căn nguyên khởi nguồn của gian nan, vất vả mà vượt qua, ta sẽ tìm thấy niềm vui, thấy quả ngọt. Mặt khác trong gian khổ, khó khăn, mà không thể nghĩ thấu suốt để vượt qua rồi cứ mãi chìm đắm trong những thách thức ấy chắc chắn thứ đang chờ bạn sẽ là đường cùng.
Câu hỏi mở rộng
Câu hỏi nội dung – tư duy – cảm nhận
Câu 1. Theo tác giả, vì sao tư tưởng lại ảnh hưởng đến đường đời của con người?
Câu 2. Phân tích mối liên hệ giữa “thiên đường – địa ngục” và “một ý niệm” trong đoạn văn.
Câu 3. Tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì qua hình ảnh “ma đạo” và “tâm ma” trong đời sống?
Câu 4. Trong văn bản, vì sao nghĩ thấu lại được xem là “thiên đường”?
Câu 5. Phân tích giá trị triết lí của nhận định: “Sống trên đời cần phải có trí tuệ. Nếu không đủ sáng suốt, chí ít bạn phải có một tư tưởng khoáng đạt.”
Câu hỏi liên hệ – vận dụng
Câu 1. Liên hệ với câu nói: “Khi cánh cửa này khép lại, cánh cửa khác sẽ mở ra” để bàn về tư duy tích cực khi gặp khó khăn.
Câu 2. Viết đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về vai trò của thái độ sống tích cực trong thời đại ngày nay.
Câu 3. Liên hệ văn bản với thực tế cuộc sống học sinh hiện nay: Làm sao để giữ tư duy lạc quan trong áp lực học tập?
Câu 4. So sánh quan niệm sống của Cảnh Thiên với một tác phẩm văn học Việt Nam em đã học (gợi ý: Lão Hạc, Chiếc lá cuối cùng, Lặng lẽ Sa Pa…)
Câu 5. Từ văn bản, viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) về chủ đề: Nghị lực vượt qua gian khổ là chìa khóa để trưởng thành.
Câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích là gì?
A. Miêu tả
B. Tự sự
C. Biểu cảm
D. Nghị luận
→ Đáp án: D
Câu 2. Theo tác giả, điều gì là khởi nguồn của hạnh phúc?
A. Sự ganh đua
B. Sự giàu có
C. Sự trân trọng
D. Sự chiến thắng
→ Đáp án: C
Câu 3. Câu văn nào thể hiện rõ nhất thông điệp sống tích cực của văn bản?
A. “Tư tưởng khác nhau thì đánh giá đối với sự việc xảy ra cũng hoàn toàn khác nhau…”
B. “Cuộc sống không phải là sự ganh đua, hạnh phúc khởi nguồn từ sự trân trọng.”
C. “Chỉ khi thường xuyên gột rửa và cảnh tỉnh tâm trí của mình…”
D. “Dùng tư tưởng bi quan, hẹp hòi, hà khắc để nhìn nhận vấn đề…”
→ Đáp án: B
Câu 4. Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu: “Dùng tư tưởng bi quan, hẹp hòi, hà khắc… Dùng tư tưởng lạc quan, khoáng đạt…”?
A. So sánh
B. Hoán dụ
C. Điệp cấu trúc
D. Nhân hóa
→ Đáp án: C
Câu 5. Cặp hình ảnh tương phản “thiên đường – địa ngục” trong văn bản nhằm mục đích gì?
A. Tạo cảm giác huyền bí
B. Phản ánh hiện thực tâm linh
C. Thể hiện sự đối lập trong tâm trạng con người
D. Khẳng định thế giới bên kia là có thật
→ Đáp án: C