Dàn ý Phân tích Chiều tối của Hồ Chí Minh hay nhất thi HSG tỉnh
Chiều tối là bài thơ nổi bật của tác giả Hồ Chí Minh. Dưới đây là Dàn ý Phân tích Chiều tối của Hồ Chí Minh do chúng tôi biên soạn, qua đó sẽ cho ta thấy phong cách thơ độc đáo, tài hoa của tác giả. Mời các bạn tham khảo!
Dàn ý Phân tích Chiều tối của Hồ Chí Minh
* Mở bài
- Giới thiệu về tác phẩm Chiều tối và tác giả Hồ Chí Minh
* Thân bài
- Khái quát chung về tác phẩm
- Phân tích chi tiết hai câu thơ đầu nói về bức tranh núi rừng hoang vu, kì vĩ
- Phân tích chi tiết hai câu thơ sau khi nói về hình ảnh người dân lao động
- Nhận xét nghệ thuật sử dụng trong tác phẩm
* Kết bài
- Đánh giá và khẳng định được giá trị cốt lõi của bài thơ.
Phân tích Chiều tối của Hồ Chí Minh
Thời khắc cuối cùng trong ngày luôn là lúc con người ta có những rung động và cảm xúc mãnh liệt nhất. Trong thời gian bị tù đày ở Trung Quốc, Chủ tịch Chí Minh đã sáng tác bài thơ “Chiều tối” để bày tỏ nỗi lòng của mình. Qua bài phân tích Chiều Tối, chúng ta sẽ thấy phong cách độc đáo và lòng yêu nước thương dân vô bờ bến đối với dân của ông cha dân tộc này.
Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là một nhà chính trị hàng đầu, mà còn là một danh nhân vĩ đại của dân tộc và nhân loại. Suốt cuộc đời Người, Người sống cho Cách mạng, Người lấy văn học làm mặt trận tư tưởng và văn hóa lớn. Thơ Bác thường có hai khuynh hướng: một là cực kỳ mộc mạc, dễ nghe và dễ hiểu; thứ hai là cổ điển, bác học, giàu ý nghĩa. Trong mỗi bài thơ, Người đều thể hiện tình yêu nhân dân và khát vọng hòa bình độc lập cho dân tộc Việt Nam.
Toàn bộ bài thơ chỉ vỏn vẹn 4 dòng thơ ngắn nhưng súc tích, mang ý nghĩa sâu sắc. Mở đầu với hai lời thơ tả cảnh đầy độc đáo:
“Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Cô vân mạn mạn độ thiên không”
Chỉ với một bài thơ ngắn, tác giả đã vẽ nên một cuộc sống hoàng hôn thơ mộng và yên bình. Khi ấy chim bay về rừng tìm chỗ trú, mây chiều bay ngang trời. Đó là nghệ thuật chấm câu, đối tả cảnh ngụ ngôn thường thấy trong thơ cổ. Ta thấy phong cách hành văn gần gũi, cổ điển, trong thơ Đường. Nhưng khi bạn phân tích nó, bạn sẽ thấy rõ một điều rằng không chỉ là một khung cảnh tượng trưng mà là một con người thực, cảnh cũng thực. Mọi người tận mắt nhìn ngắm không gian thơ mộng và lãng mạn này khi họ vẫn còn ở trong tù. Bởi vậy, bức ảnh phong cảnh tuy đẹp nên thơ nhưng đâu đó vẫn phảng phất nét buồn.
Chỉ với hai câu thơ nhưng Chiều tốiđã làm ánh lên nỗi buồn man mác của thiên nhiên, cảnh vật. Người bình thường, nếu đối diện với không gian này, ít nhiều đều cảm động. Tại đây, Tonton sống trong tù nơi đất khách quê người, nỗi buồn và sự cô đơn càng được nhân lên gấp bội. Tả con chim mỏi, đám mây lẻ loi không phải là tả cảnh mà còn là nghĩa cho tình cảm của mình. Con chim còn lại, mặc dù nhỏ, nhưng vẫn là một con chim vẫy vùng tự do. Sau một hành trình dài mệt mỏi, anh vẫn có thể quay trở lại khu rừng, tìm lại gia đình, nơi anh thuộc về. Mây chỉ có một mình, nhưng ít nhất họ có thể sống trên bầu trời của riêng mình, trôi nổi một cách tự do mà không cần bất kỳ. Và tại đây, tác giả phải trải qua cảnh tù đày, đày ải, mà không biết cái chết sẽ đến. Vì vậy, bài thơ là còn là nỗi buồn khát khao tự do, hòa bình của người lãnh tụ. Bài thơ làm ta nhớ đến Bà Huyện Thanh Quan ở thì quá khứ, cũng ở chiều muộn gợi cho ta nhớ ta:
“Trời chiều bảng lảng bóng hoàng hôn,
Tiếng ốc xa đưa vẳng trống dồn
Gác mái ngư ông về viễn phố
Gõ sừng mục tử lại cô thôn
Ngàn mai gió cuốn chim bay mỏi
Dặm liễu sương sa khách bước dồn
Kẻ chốn Chương Đài người lữ thứ,
Lấy ai mà kể nỗi hàn ôn”
(Cảnh chiều hôm)
Trong bài thơ trên, cảnh tuy không tĩnh nhưng lòng người vẫn bâng khuâng, buồn bã. Còn đây những con người cô đơn tột cùng, mượn lẽ tự nhiên để nói thay nỗi lòng đang rối bời. Cánh chim như mặt trời sắp lặn vội về còn người tù túng, yếu đuối, mờ mắt, lê đôi chân vẫn lê trên con đường quanh co gập ghềnh không biết đâu là điểm dừng. Người chưa bao giờ than vãn nửa lời, nhưng nỗi ưu tư không ngừng cứ vang lên, khiến lòng người thêm.
Sau đoạn thơ tả cảnh ngụ ngôn cảnh, Hồ Chí Minh đến với tả không gian và đời thường:
“Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng”
Lời bài hát giờ đã chuyển hình ảnh thơ từ bao la, từ thiếu ánh sáng sang không gian đêm. Bây giờ bóng tối đã bao trùm khắp mọi nơi, người đông hơn và chật chội hơn. Hồ Chí Minh cảm nhận được từng bước đi của thời gian, bóng tối và không gian, cảnh vật đang dần thay đổi. Đó là một con chim đơn độc, sau một ngày mệt mỏi ở chốn cũ. Đặc biệt, đó là ánh sáng hồng rực rỡ của phố núi. Đó cũng là một cách xuyên thấu, lấy cái để miêu tả bóng tối mà tác giả sử dụng hết sức điêu luyện.
Qua con mắt của người nghệ sĩ, bóng dáng một thôn nữ cũng như công việc hàng ngày dường như có một sự cô độc riêng giữa núi rừng cao nguyên. Đối với Hồ Chủ tịch, con người đẹp nhất khi lao động và cống hiến hết mình. Chỉ có một người bé nhỏ, người phải rất tinh tế trong tình yêu thương, mới có thể cảm nhận rõ ràng như vậy. Và qua hình ảnh này, tác giả cũng thể hiện sự tự do, được sống và làm việc theo ý mình. Rồi khi tác phẩm hoàn thành, ánh sáng tràn vào:
“Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng”
Giữa đêm tối vô định này, cái lò than cô đơn như có một đồn lũy xâm lăng. Nó sưởi ấm trái tim của những người cô đơn, tiếp thêm sức mạnh để họ bước tiếp, không bỏ cuộc. Với cấu trúc thơ nối bài thơ "ma bao - bao bao ma thuan", tác giả muốn diễn đạt sự vật, ngô xay xong mài, lửa cũng châm. Hơi ấm gia đình này, quê hương này an ủi lòng người nghệ sĩ. Nó thể hiện cũng tình yêu đồng bào, khát vọng quê hương của người chiến sĩ cách mạng.
Thông qua những hình ảnh thơ mang tính biểu tượng và nghệ thuật "Chiều tối" đã khắc họa không gian thiên nhiên của một buổi chiều lãng mạn và đượm buồn. Đồng thời phân tích Chiều tối cho thấy tình yêu thiên nhiên, con người và khát vọng tự do, hòa bình luôn thường trực trong trái tim nhà thơ Hồ Chí Minh.
